Brzydowo (powiat ostródzki): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienia historyczne i bibliograficzne
drobne redakcyjne
Linia 27:
'''Brzydowo''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Seubersdorf'') – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat ostródzki|powiecie ostródzkim]], w [[Ostróda (gmina wiejska)|gminie Ostróda]]. W latach [[Podział administracyjny Polski 1975–1998|1975–1998]] miejscowość należała administracyjnie do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
 
We wsi znajduje się Ochotnicza Straż Pożarna (istnieje od 1950 r.) oraz Szkoła Podstawowa (jedna z najstarszych placówek w gminie Ostróda). Mieści się częściowo w starym, zabytkowym, lecz zmodernizowanym wewnątrz budynku oraz w dobudowanej w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku nowej, obszernej części. W szkole znajduje się 12 sal lekcyjnych, pracowniępracownia komputerowąkomputerowa, salęsala gimnastycznągimnastyczna, gabinet pedagoga, świetlicęświetlica, stołówkęstołówka, salęsala do gimnastyki korekcyjnej, bibliotekębiblioteka, gabinet lekarski, szatnie. Na terenie szkoły jest też plac zabaw.
 
== Historia ==
Wieś krzyżacka założona w 1332 roku, podlegająca komturii w Ostródzie. Wymieniana jest także w roku 1374 w odnowionym przywileju lokacyjnym dla [[Ornowo|Ornowa]]. W dokumentach z 1577 r. wieś miała osiemdziesiąt [[włóka (miara powierzchni)|włók]], z czego do sołtysa należało osiem włók, a 33 kmieci po dwie włóki. W tym czasie we wsi był także kowalakowal, karczmarz, pięciu zagrodników oraz dwóch pasterzy. Obszar zajmowany przez wieś w stosunku do XV wieku powiększył się o 14 włók. W 1600 roku sołtysem był Abel Płośnicki (posiadał osiem włókach). W 1625 roku sołtys i znaczna liczba mieszkańców zmarła w wyniku epidemii. w rezultacie trzy lata później (1628 r.) w 38 gospodarstwach dziedzicznych większość ziemi leżała odłogiem. W czasie wojny szwedzkiej cztery gospodarstwa spłonęły. W 1636 r. we wsi były 24 gospodarstwa, w których część ziemi nadal nie była uprawiana. W 1681 roku nauczyciel z Kraplewa uczył dzieci w Brzydowie czytania, pisania oraz katechizmu. Kościół istniał tu już w XVII wieku - do 1727 roku był filią kościoła w Kraplewie. Pastor z Kraplewa co trzecią niedzielę odprawiał nabożeństwo. W połowie XVIII wieku kościół chylił się ku upadkowi. Mieszkańcy uczęszczali na nabożeństwa do Kraplewa. W wieku XVIII we wsi była szkoła i zatrudniony był jeden nauczyciel. W 1776 roku wieś liczyła 25 chłopów [[szarwark]]owych i 366 mieszkańców. W 1861 r. do Brzydowa należało 4808 mórg ziemi. W tym czasie we wsi mieszkało 607 osób. W 1890 roku we wsi mieszkało 914 osób.
 
W 1939 r. w Brzydowie było 762 mieszkańców.
 
W 1967 r. parafia w Samborowie przekazała kaplicę mieszczącą się w dawnej plebaniplebanii na potrzeby szkoły, a w zamian Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Ostródzie zobowiązało się nie przeszkadzać w założeniu kaplicy w Brzydowie. Do tego czasu wieś należała do parafii [[Kraplewo]]. Nadzór nad budową sprawował ks. prałat Jan Rećko (administrator parafii w [[Durąg]]u). Kaplica powstała w wyniku przebudowy stodoły, znajdującej się na terenie wydzierżawionego gospodarstwa. Za te działania ks. Rećko był w czasach [[PRL]] szykanowany. W 1971 roku kaplica stała się formalną własnością Parafiiparafii w Durągu. Od września 1980 r. Kaplicakaplica w Brzydowie jest siedzibą nowopowstałejnowo Parafiipowstałej parafii Trójcy Przenajświętszej. W późniejszych latach kaplice rozbudowano. W 1995 r. zmieniono dach (inicjator - ks. proboszcz Józef Bielawski). W 1999 wykonano gruntowny remont świątyni.
 
== Bibliografia ==