Cyfry nautyczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Grzegorz Wysocki (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
mNie podano opisu zmian
Linia 1:
[[Image:Mediaevalziffern.png|right|thumb|250px| Cyfry nautyczne na przykładzie kroju pisma [[Hoefler Text]].]]
'''Cyfry nautyczne''', cyfry mediewalowe, cyfry tekstowe – znaki [[cyfry arabskie|cyfr arabskich]] występujące w niektórych [[krój pisma|krojach pisma]], zaprojektowane w ten sposób, aby nie odróżniały się wizualnie od [[litera|liter]] tekstowych (małych liter czyli [[minuskuła|minuskuł]]).
 
Efekt ten osiąga się poprzez naruszenie jednolitej linii cyfr tego typu, a konkretnie poprzez nadanie niektórym z nich wydłużeń dolnych (na podobieństwo liter typu g, p, q), a innym wydłużeń górnych (na podobieństwo liter typu b, d, t). Cyfry nautyczne z wydłużeniami są wysokości wielkich liter, przy czym te z wydłużeniami dolnymi sięgają od średniej [[linie pisma|linii pisma]] do linii dolnej, a z wydłużeniami górnymi mieszczą się pomiędzy linią wydłużeń górnych a linią podstawową. Jednak nie wszystkie cyfry nautyczne posiadają wydłużenia. Te które ich nie mają, są wielkości liter małych, a mówiąc dokładniej przypominają [[kapitaliki|kapitaliki]]. Ogólnie – wszystkie te litery nie posiadając wspólnej linii sprawiają wrażenie jakby "pływały", stąd ich nazwa.
 
Cyfry nautyczne bazują na renesansowej tradycji typograficznej. Przeciwieństwem 'cyfr nautycznych' są 'cyfry zwykłe'.
Jeden z poglądów na temat [[typografia|typografii]] mówi, iż w tekście ciągłym typowe kroje cyfr zakłócają jednolity wygląd całości, szczególnie jeśli stanowią liczby składające się z wielu znaków, gdyż wprowadzają one lokalne zakłócenie w jednolitej szarości bloku tekstu poprzez powstawanie ciemniejszych obszarów o kształcie zbliżonym do leżącego prostokąta. Dlatego wskazane jest stosowanie cyfr nautycznych, jako zbliżonych wyglądem do innych [[znaki pisarskie|znaków pisarskich]], a przede wszystkim do liter. Należy je stosować jednak tylko tam, gdzie waga wyrażeń liczbowych nie jest większa od reszty tekstu. Natomiast w przypadku tekstów zawierających istotne dane liczbowe, stosowanie cyfr nautycznych byłoby tylko utrudnieniem odczytania całości. Ponadto nie należy stosować cyfr nautycznych w nazwach własnych, a szczególnie tych będących nazwami zastrzeżonymi, gdyż sugerowałyby one określony wygląd takich napisów, w miejsce cyfr nie-nautycznych, które postrzegane są jednak jako bardziej neutralne z wyglądu. Nie należy również stosować cyfr nautycznych w tekstach oficjalnych, urzędowych oraz w formularzach.
 
Ciekawostką jest, iż nautyczna cyfra '0' jest zazwyczaj okrągłego kształtu z powodu zmniejszenia jej wysokości do wysokości liter bez wydłużeń górnych, podczas gdy zwykła cyfra '0' jest zazwyczaj znacznie węższa, aby odróżniała się od wielkiej litery 'O', która najczęściej jest również okrągłego kształtu.
Praktycznym zastosowaniem krojów pisma zawierających cyfry nautyczne są publikacje prasowe (zwłaszcza długie teksty) oraz publikacje książkowe (z wyłączeniem naukowych). W dzisiejszych czasach należy jednak stosować tego typu kroje z umiarem, gdyż teksty współczesne zawierają zwykle znacznie więcej danych cyfrowych aniżeli kiedyś, a czytelnicy są odzwyczajeni od znaków tego typu. Tak więc cyfry nautyczne pasować będą raczej do tekstów na tematy tradycyjne oraz do literatury starszych autorów.
 
===Zastosowanie cyfr nautycznych===
Cyfry nautyczne bazują na renesansowej tradycji typograficznej.
Jeden z poglądów na temat [[typografia|typografii]] mówi, iż w tekście ciągłym typowe kroje cyfr zakłócają jednolity wygląd całości, szczególnie jeśli stanowią[[skład tekstu|złożone]] są nimi liczby składające się z wielu znaków, gdyż wprowadzają one lokalne zakłócenie w jednolitej [[szarość kolumny|szarości bloku tekstu]] poprzez powstawanie ciemniejszych obszarów o kształcie zbliżonym do leżącego prostokąta. Dlatego wskazane jest stosowanie cyfr nautycznych, jako zbliżonych wyglądem do innych [[znaki pisarskie|znaków pisarskich]], a przede wszystkim do liter. Należy je stosować jednak tylko tam, gdzie waga wyrażeń liczbowych nie jest większa od reszty tekstu. Natomiast w przypadku tekstów zawierających istotne dane liczbowe, stosowanie cyfr nautycznych byłoby tylko utrudnieniem odczytania całości. Ponadto nie należy stosować cyfr nautycznych w nazwach własnych, a szczególnie tych będących nazwami zastrzeżonymi, gdyż sugerowałyby one określony wygląd takich napisów, w miejsce cyfr nie-nautycznych, które postrzegane są jednak jako bardziej neutralne z wyglądu. Nie należy również stosować cyfr nautycznych w tekstach oficjalnych, urzędowych oraz w formularzach.
 
Praktycznym zastosowaniem krojów pisma zawierających cyfry nautyczne są publikacje prasowe (zwłaszcza długie teksty) oraz publikacje książkowe (z wyłączeniem części naukowych, przede wszystkim z nauk ścisłych). W dzisiejszych czasach należy jednak stosować tego typu kroje z umiarem, gdyż teksty współczesne zawierają zwykle znacznie więcej danych cyfrowych aniżeli kiedyś, a czytelnicy są odzwyczajeni od znaków tego typu. Tak więc cyfry nautyczne pasować będą raczej do tekstów na tematy tradycyjne, humanistyczne, oraz do literatury starszych autorów.
Przeciwieństwem '''cyfr nautycznych''' są '''cyfry zwykłe'''.
 
===Zobacz też===
* [[liternictwo]]
* [[przegląd zagadnień z zakresu DTP]]
* [[typografia]]
 
[[kategoria:DTP]]