Zestaw głośnikowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Zwrotnica głośnikowa: drobne redakcyjne
Linia 31:
== Podstawowe parametry ==
[[Plik:Renkus.jpg|thumb|300x300px|Estradowe zestawy głośnikowe firmy Renkus-Heinz: (2xC3 i 1xCE3-64).]]
* '''[[Pasmo przenoszenia]] zestawu''' [Hz] – określa zakres częstotliwości przenoszonych przez zestaw głośnikowy. Przy podawaniu częstotliwości granicznych pasma przenoszenia zwykle umieszcza się informację przy jakim spadku [[Głośność|głośności]], w dB w stosunku do średniej, następuje pomiar. Najczęściej stosuje się oznaczenie pasma przenoszenia przy spadku o 3 &nbsp;dB. W typowych zestawach klasy [[high fidelity|hi-fi]] pasmo przenoszenia wynosi 50–20&nbsp;000&nbsp;Hz (±3&nbsp;dB), pasmo idealne to 20–20&nbsp;000&nbsp;Hz tj. pasmo akustyczne<ref group="uwaga">Wiele współczesnych zestawów głośnikowych charakteryzuje się pasmem przenoszenia rozszerzonym powyżej 20&nbsp;000&nbsp;Hz, a więc ponad granicę pasma słyszanego przez człowieka, co skutkuje według niektórych subiektywnym polepszeniem jakości dźwięku przy odtwarzaniu z płyt [[Super Audio Compact Disc|SACD]] oraz [[DVD-Audio]].</ref>{{fakt|data=2011-03}}. Jeśli chodzi o górną granicę pasma przenoszenia, to nawet niedrogie zestawy z reguły osiągają wartość 20 &nbsp;kHz. Rozciągnięcie pasma powyżej tej granicy jest pożądane, bowiem badania wskazują, że obecność składowych, które nie są odbierane przez ucho jako izolowane sygnały, wpływa na percepcję [[dźwięk|dźwięków]] złożonych, niemniej wpływ reprodukcji częstotliwości [[Ultradźwięki|ultradźwiękowych]] jest trudny do jednoznacznego definiowania. Istotniejsza jest dolna granica pasma przenoszenia. Różnica pomiędzy zestawem głośnikowym o paśmie rozciągającym się do 40&nbsp;Hz, a taką, której pasmo sięga 60&nbsp;Hz jest znaczna i odczuwalna subiektywnie (należy dodać, iż wiele instrumentów muzycznych potrafi emitować dźwięki o niższych częstotliwościach, np. [[kontrabas]], [[kontrafagot]], [[tuba]], [[fortepian]], a zwłaszcza [[organy]] – te ostatnie już od ok. 16&nbsp;Hz, czyli najniższy dźwięk odbierany przez słuch ludzki). Ze względu jednak na brak powszechnego ujednolicenia metod pomiarowych, nie należy wykorzystywać do porównań specyfikacji zestawów głośnikowych mierzonych różnymi metodami<ref name="PP">{{cytuj stronę| url = http://www.hifi.pl/porady/parametry/kol-pasmo.php | tytuł = Pasmo przenoszenia | data dostępu = 14 marca 2011| autor = | opublikowany = hifi.pl | praca = | data = | język =}}</ref>.
 
* '''[[Moc znamionowa]]''' ('''sinusoidalna, [[Średnia kwadratowa|RMS]]''') [W] – moc elektryczna, którą zestaw może być obciążony w sposób ciągły bez jego uszkodzenia (przegrzania). Brak [[Normalizacja (technika)|normalizacji]] warunków pomiarów mocy znamionowej (m. in. różne czasy trwania testu, różne sygnały testowe, niewłaściwy dobór częstotliwości do rodzaju głośnika) prowadzi często do sytuacji, gdy deklarowana moc znamionowa nie jest osiągalna, bo dużo wcześniej głośnik zaczyna zniekształcać dźwięk (wychylenie membrany poza dopuszczalny zakres). Moc zestawu głośnikowego jest parametrem elektrycznym i zależy prawie wyłącznie od tego, ile ciepła są w stanie rozproszyć głośniki nie ulegając przy tym uszkodzeniu. Moc nominalna nie przekłada się bezpośrednio na to, jak głośno mogą zagrać dane zestawy głośnikowe. Możliwe jest np. że zestawy głośnikowe o mocy 50 &nbsp;W będą w stanie wytworzyć większy poziom dźwięku niż zestawy głośnikowe 100 &nbsp;W. Maksymalna głośność dźwięku jest zależna od [[sprawność|sprawności]] z jaką przetwarzana jest [[energia elektryczna]] w energię akustyczną, a także m.in. od konstrukcji mechanicznej zestawu głośnikowego, od powierzchni głośników, zakresu wychyleń ich [[Membrana akustyczna|membran]], przekrojów tuneli rezonansowych czy też wielkości membrany biernej<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.hifi.pl/porady/parametry/kol-moc.php | tytuł = Moc kolumny | data dostępu = 11 marca 2011| autor = | opublikowany = hifi.pl | praca = | data = | język =}}</ref>.
 
* '''[[PMPO|Moc muzyczna szczytowa]]''' ('''PMPO''') [W] – jest to maksymalna moc jaką zestaw może być obciążony przez krótki czas, bez nieodwracalnego zniszczenia. Taka definicja prowadzi do absurdalnego skracania czasu impulsu podawanego na głośnik (lub zestaw), aby w wyniku uzyskać duże liczby (setki i tysiące watów).
Linia 39:
* '''[[Impedancja|Impedan]]'''[[Impedancja|'''cja''']] '''znamionowa''' [Ω] – najmniejsza wartość impedancji dla częstotliwości powyżej częstotliwości [[Rezonans mechaniczny|rezonansu mechanicznego]]. Większość impedancji stanowi [[rezystancja]] drutu cewki głośnika, stąd też straty na ciepło i niska sprawność głośników{{fakt|data=2011-03}}. Parametr ten wpływa na techniczne dopasowanie zestawów głośnikowych i [[Wzmacniacz elektroakustyczny|wzmacniacza]]<ref name="I">{{cytuj stronę| url = http://www.hifi.pl/porady/parametry/kol-impedancja.php | tytuł = Impedancja | data dostępu = 11 marca 2011| autor = | opublikowany = hifi.pl | praca = | data = | język =}}</ref>. Impedancja znamionowa przyjmuje zawsze konkretną wartość. Najczęściej jest to 8&nbsp;Ω lub 4&nbsp;Ω, rzadziej 6&nbsp;Ω. Rzeczywista impedancja nie jest stała i zmienia się w zależności od częstotliwości, w większości zestawów głośnikowych mocno odbiega w swoich maksimach i minimach od wartości nominalnej. O impedancji nominalnej decydują normy określające w jakim zakresie może się zmieniać impedancja rzeczywista<ref name="I"/>. Wzmacniacze są przystosowane zazwyczaj do impedancji obciążenia 4 lub 8&nbsp;Ω. Dla uzyskania [[Dopasowanie energetyczne|dopasowania energetycznego]] impedancja zestawów głośnikowych powinna pokrywać się z zalecaną dla wzmacniacza '''impedancją obciążenia'''. Można użytkować zestaw głośnikowy o impedancji innej niż impedancja zalecana dla danego wzmacniacza, ale pod warunkiem, że jest się gotowym zaakceptować spadek dostępnej mocy. Bezpieczniejszym wariantem jest zastosowanie zestawów głośnikowych o impedancji znamionowej wyższej niż nominalna impedancja obciążenia wzmacniacza (tj. zastosowanie zestawów głośnikowych 8 lub 6&nbsp;Ω zamiast 4&nbsp;Ω). Mniej wskazany jest wariant odwrotny, czyli stosowanie zestawów głośnikowych o impedancji niższej niż zalecana do danego wzmacniacza<ref name="I"/>.
 
* '''Efektywność''' [dB/1&nbsp;W/1&nbsp;m lub dB/2,83&nbsp;V/1&nbsp;m lub dB] – parametr ten określa, jaki będzie poziom dźwięku w określonym punkcie (w normach przyjmuje się 1 metr od zestawu głośnikowego ) przy doprowadzeniu określonego (ustandaryzowanego) sygnału. Im wyższa efektywność tym głośniej zagra zestaw głośnikowy przy takich samych parametrach sygnału. W uproszczeniu można przyjąć, że efektywność daje ogólne pojęcie o tym jak sprawnie zestaw głośnikowy przetwarza [[Energia elektryczna|energię elektryczną]] na energię akustyczną<ref name="E">{{cytuj stronę| url = http://www.hifi.pl/porady/parametry/kol-efektywnosc.php | tytuł = Efektywność | data dostępu = 11 marca 2011| autor = | opublikowany = hifi.pl | praca = | data = | język =}}</ref>. W typowych warunkach (średnia wielkość pokoju odsłuchowego, wykorzystanie wzmacniacza o mocy 30 &nbsp;W lub więcej) efektywność rzędu 88–90&nbsp;dB jest zadowalająca. Jeśli zestaw głośnikowy ma niską efektywność, zbliżoną do 80&nbsp;dB, wymagają stosowania wzmacniaczy o znacznie większych mocach. Wzmacniacze o niskiej mocy (rzędu kilkunastu W i mniej) wymagają zestawów głośnikowych o wysokiej efektywności – na poziomie dziewięćdziesięciu kilku dB. W specyfikacji efektywności stosowane są trzy różne jednostki: dB/1&nbsp;W/1&nbsp;m, dB/2,83&nbsp;V/1&nbsp;m lub tylko dB. Zastosowanie konkretnej jednostki zależy od rodzaju sygnału dostarczonego przy pomiarze<ref name="E"/>.
** Jeśli stosowana jest jednostka dB/1&nbsp;W/1&nbsp;m to oznacza, że w przypadku zestawów głośnikowych 8-omowych do zestawu podaje się napięcie 2,83&nbsp;V, a do zestawów głośnikowych 4-omowych 2&nbsp;V, co w rezultacie powinno dać podobne wielkości dostarczanej mocy. Oznacza to również, że efektywność zestawów głośnikowych o impedancji 8&nbsp;Ω i 4&nbsp;Ω można porównywać bezpośrednio<ref name="E"/>.
** Jednostka dB/2,83&nbsp;V/1&nbsp;m ma tę zaletę, że w sposób precyzyjny określa jednolite warunki pomiaru. Trzeba jednak zachować uwagę przy pomiarze efektywności zestawów głośnikowych o różnych wartościach impedancji. Dla przykładu zestaw głośnikowy 8-omowy o efektywności 90 dB/2,83 &nbsp;V/1 &nbsp;m jest równoważny zestawowi głośnikowemu 4-omowemu o efektywności 93 dB/2,83 V/1 m, a to dlatego, że dwukrotne zmniejszenie impedancji przy tym samym napięciu dwa razy zwiększa pobór prądu i dwa razy rośnie też pobierana moc (a dwukrotna zmiana wielkości mocy jest równoważna 3&nbsp;dB)<ref name="E"/>.
** Samo oznaczenie dB w ogóle nie powinno być stosowane ponieważ jest to określenie niejednoznaczne. Specyfikacja efektywności nie ma bowiem sensu bez określenia sygnału pomiarowego. Najlepiej założyć, że samo dB jest równoważne określeniu dB/2,83 &nbsp;V/1 &nbsp;m<ref name="E"/>.
 
* '''[[Sprawność]]''' [%] – stosunek mocy mechanicznej wytworzonej fali akustycznej do dostarczonej mocy elektrycznej (P<sub>m</sub>/P<sub>e</sub>). Zawiera się ona w przedziale od 0% do 100%. Dla sprawności równej 100% nie ma strat energii. Sprawności wszystkich głośników mieszczą się w granicach od 0,5% do 2%. Większość mocy jest tracona w postaci [[Ciepło|ciepła]].