Asparuch: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 43310884 autora Юрий Владимирович Л. (dyskusja)Nadal wandalizmu
m Anulowanie wersji 43310918 autora 90.154.151.101 (dyskusja) Nadal wandalizmu.
Linia 1:
{{Władca kraju infobox
| król = Knyaz Asparuch
| tytulatura =
| grafika =
| tytuł = KnyazChan [[Bułgaria|Bułgarii]]
| od = [[681]]
| do = [[701]]
| poprzednik =
| następca = Knyaz [[Terweł]]
| dynastia = [[Dulo|Ród Dulo]]
| urodzony =
| zmarł = [[701]]
| ojciec = Knyaz [[Kubrat]]
| matka =
| żona =
| dzieci = Knyaz [[Terweł]]
| commons =
| source =
Linia 20:
| undefined =
}}
'''Asparuch''' (czasem podaje się formę Isperych, [[język bułgarski|bułg.]] Аспарух, Исперих) – [[kniazchan (władca)|Tsarchan]] [[StarobułgarzyProtobułgarzy|protobułgarski]], trzeci syn [[Kubrat]]a, z rodu [[Dulo]]. Twórca [[Bułgaria|Bułgarii naddunajskiej]], którą władał w latach [[681]] – [[701]].
 
== Wódz Bułgarów ==
Wedle [[Imiennik kniazówchanów protobułgarskich|''Imiennika chanów protobułgarskich'']] rządził 61 lat, co pozwala ustalić początek jego panowania licząc wstecz od daty śmierci na rok 640. Zważywszy jednak na to, że liczby lat panowania pierwszych chanów podane w ''Imienniku'' mają charakter symboliczny (są bardzo wysokie: Awitochol – 300 lat, Irnik – 108 lub 150, Kubrat – 60, i są podzielne przez 12), a o poprzedniku Asparucha [[Batbajan]]ie (Bezmerze) ''Imiennik'' informuje, że panował 3 lata, wielu historyków przyjmuje, że po śmierci Kubrata jego [[Wielka Bułgaria|państwo]] przetrwało tylko owe 3 lata i rozpadło się pod uderzeniem [[Chazarowie|Chazarów]]. Najazd Chazarów datuje się na rok 663 lub 668, odpowiednio więc śmierć Kubrata przypada na 660 lub nawet 665 rok. Po śmierci ojca władzę w państwie przejął, idąc za Imiennikiem, najstarszy syn, Bezmer lub Batbajan. Na ile realne było jego zwierzchnictwo nad czterema pozostałymi braćmi, trudno dzisiaj powiedzieć. Istnieją dane przemawiające za tym, że jeszcze przed najazdem chazarskim wybuchł konflikt między braćmi i że Wielka Bułgaria, osłabiona wewnętrznymi walkami, stanęła wobec inwazji Chazarów.
 
Asparuch niewątpliwie walczył z Chazarami nad Morzem Czarnym, uległ jednak ich przewadze i wraz ze swym ludem opuścił ziemie pierwszej Bułgarii, by szukać miejsca na drugą. Bracia rozproszyli się w różnych kierunkach: [[Kotrag]] na północ, poza tereny zajęte przez Chazarów, dwaj młodsi bracia na zachód: jeden osiedlił się ze swym ludem w [[Kaganat Awarów|państwie Awarów]], drugi zawędrował jeszcze dalej – do Italii. Asparuch udał się w ślad za częścią swoich współplemieńców, którzy już od lat 50. VII wieku zaczęli osiedlać się nad [[Dunaj]]em. Ponieważ ziemie te podlegały zwierzchnictwu kaganatu awarskiego, stoczył walki z [[Awarowie|Awarami]], wypierając ich na zachód. Osiedlił się ze swym ludem w delcie Dunaju, zakładając obóz warowny na wyspie [[Pewka]], nazwany najprawdopodobniej Ongyłem. Armeński geograf z VII wieku [[Ananiasz Szirakaci]] tak pisze o wczesnych dokonaniach Asparucha: ''W Tracji są dwie góry i rzeki, z których jedną jest Dunaj. Dunaj dzieli się na sześć odnóg i tworzy jezioro oraz wyspę zwaną Pyuki (Pewka). Na wyspie tej mieszka Asparuch-Kruk, syn Kubrata, który uciekł przed Chazarami ze wzgórz Bułgarii i ścigał Awarów ku zachodowi. Osiadł w tym miejscu…''<ref>za {{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David M. Lang |tytuł= Bułgarzy |strony=39}}</ref>