Hôtel Lambert (obóz polityczny): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) |
||
Linia 8:
[[Plik:Adam Jerzy Czartoryski.PNG|303x303px|right|thumb|Książę [[Adam Jerzy Czartoryski]]]]
Zrzeszał cywilne i wojskowe kierownictwo [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] oraz część inteligencji. [[konserwatyzm|Konserwatyści]] uważali, że Polska może odzyskać [[niepodległość]] tylko dzięki wielkiej wojnie mocarstw europejskich. Działalność ich polegała przede wszystkim na prowadzeniu działań [[dyplomacja|dyplomatycznych]]. Próbowali przekonać [[Francja|Francję]] i [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]], że [[Rosja]] złamała jedną z zasad [[kongres wiedeński|kongresu wiedeńskiego]] – równowagę sił. Książę [[Adam Jerzy Czartoryski]] rozesłał rządom europejskim memoriał informujący o przebiegu wydarzeń w [[Królestwo Kongresowe|Królestwie Polskim]] w latach [[1830]] - [[1831]]. Poprzez swoich agentów podsycał ruchy narodowowyzwoleńcze na [[Bałkany|Bałkanach]]. Zwolennicy obozu [[konserwatyzm|konserwatywno]]-[[liberalizm|liberalnego]] uważali, że Polska odrodzona w granicach [[Rozbiory Polski|przedrozbiorowych]] powinna się stać [[Monarchia konstytucyjna|monarchią konstytucyjną]], opartą na [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 Maja]]. W [[1833]] roku powstał tajny [[Związek Jedności Narodowej]], który występował z wyraźnym programem [[monarchia|monarchicznym]], sugerując powołanie na tron księcia Adama Czartoryskiego. Próbowano nawet ogłosić go [[król]]em ''de facto''. O uzyskanie poparcia dla tych tendencji monarchicznych zabiegało też jawne [[Towarzystwo Monarchiczne Trzeciego Maja]].
Pozytywne skutki działania Hotelu Lambert przejawiły się w pozyskaniu sympatyków dla sprawy polskiej i w zainteresowaniu nią polityków, zwłaszcza [[Francja|Francji]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W [[Londyn]]ie doszło do powstania ''Towarzystwa Literackiego Przyjaciół Polski'', które przez kilkadziesiąt lat propagowało sprawę polską w opinii brytyjskiej i udzielało pomocy emigrantom. Czartoryski próbował sięgać na terenie angielskim także do [[parlament]]u - jednak zgłoszony tam wniosek o nieuznawanie stanu stworzonego przez [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]] w [[Królestwo Kongresowe|Królestwie]] po powstaniu upadł z obawy przed zatargiem z [[Rosja|Rosją]]. Poruszano też sprawę polską we francuskiej Izbie Deputowanych. Główne swe nadzieje wiązał wszakże Hotel Lambert z narastającym konfliktem na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] i na [[Bałkany|Bałkanach]]. Spodziewał się bowiem, że rywalizacja państw zachodnich z [[Rosja|Rosją]] i [[Austria|Austrią]] na tym terenie doprowadzi do wojny, która jego zdaniem była nieodzownym warunkiem powodzenia wszelkiej akcji powstańczej na ziemiach polskich.
== Organizacja obozu. ==
Na czele organizacji stał Sekretariat Generalny pod kierownictwem [[Władysław Zamoyski (generał)|Władysława Zamoyskiego]]. W jego skład wchodzili: [[Ludwik Bystrzonowski]], [[Janusz Woronicz]], [[Teodor Morawski]], [[Michał Budzyński]]. W [[1838]] powołano przy ks. Adamie Jerzym Czartoryskim Biuro Dyplomatyczne, do zadań którego należała koordynacja działań ugrupowania na arenie międzynarodowej.
== Działania i skutki. ==
Hotel Lambert zorganizował całą sieć polskich agentów dyplomatycznych, którzy działali zarówno na terenie [[Stambuł]]u, czy w [[Bałkany|krajach bałkańskich]] zależnych od [[Turcja|Turcji]], jak i w [[Afganistan]]ie, [[Iran|Persji]] i na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]], gdzie Polacy zwłaszcza starali się pomagać [[Gruzja|Gruzinom]] walczącym z [[Imperium Rosyjskie|Imperium Rosyjskim]]. Agenci Hotelu współdziałali z dyplomacją francuską i angielską, szczególnie w zwalczaniu wpływów rosyjskich. Przedstawiciele obozu konserwatywnego odegrali poważną rolę w rozwoju obozu liberalnego w [[Rumunia|Rumunii]] i [[Serbia|Serbii]] oraz przyczynili się do pobudzenia świadomości narodowej w [[Bułgaria|Bułgarii]]. O ile też zawiodły nadzieje Hotelu na wykorzystanie konfliktu na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] w interesie polskim, o tyle rozbudzanie dążeń narodowowyzwoleńczych na [[Bałkany|Bałkanach]] tworzyło korzystniejsze warunki do zasadniczej zmiany układu sił międzynarodowych w [[Europa Wschodnia|Europie Wschodniej]].
Deklarując swe przywiązanie do [[katolicyzm]]u, obóz Hotelu Lambert starał się także o pozyskanie przychylności [[Kuria Rzymska|kurii rzymskiej]]. Gdy demokraci potępiali stanowisko [[papież]]a [[
Pożyteczną rolę odegrał obóz Hotelu Lambert przy organizowaniu opieki materialnej nad [[Wielka Emigracja|emigrantami]], a także przez popieranie działalności naukowej i oświaty. Patronował również dokształcaniu młodych oficerów i sztabowców. Podjęto próby organizowania legionów polskich; podejmowane przez obóz Czartoryskiego starania o stworzenie takich legionów w [[Hiszpania|Hiszpanii]], [[Portugalia|Portugalii]] czy nawet [[Egipt|Egipcie]] nie dały poważniejszych rezultatów. Hotel Lambert przyczynił się do wytworzenia stanu stałej obecności sprawy polskiej w [[Europa|europejskiej]] [[Dyplomacja|dyplomacji]]. Działał jednak w bardzo niesprzyjającej sytuacji międzynarodowej, tak iż w ostatecznym efekcie jego dyplomacja bez listów uwierzytelniających (jak ją nazwał [[Niemcy|niemiecki]] historyk Hans H. Hahn) nie mogła przynieść głównego rezultatu - zmiany warunków politycznych bytu narodu, a tym bardziej [[niepodległość|niepodległości]].
W [[1860]] przy Hotelu Lambert powołano [[Biuro Paryskie Spraw Polskich]], organ koordynujący działalność ugrupowań umiarkowanych na emigracji i we wszystkich [[Polska pod zaborami|trzech zaborach]].
Po upadku Powstania Styczniowego działalność Hotelu Lambert skupiła się na ratowaniu i propagowaniu dorobku kultury polskiej. Służyły temu założone jeszcze w r. 1832 [[Towarzystwo Historyczno-Literackie w Paryżu|Towarzystwo Literackie]] i [[Biblioteka Polska w Paryżu|Biblioteka Polska]].
Linia 52:
== Linki zewnętrzne. ==
* [http://ipsec.pl/kryptografia/2008/szyfry-misji-agencji-wschodniej-1941-1863.html Szyfry Misji Agencji Wschodniej Hotelu Lambert w latach 1841-1863]
* [http://www.ohiou.edu/~Chastain/dh/emigpol.htm Slawomir Kalembka, ''"Great" Polish political Emigration (1831-1870)'']. [W:] James Chastain (ed.): ''Encyclopedia of Revolutions of 1848'' University of Ohio, 2004.
| |||