Nietolerancja laktozy: Różnice pomiędzy wersjami

* '''pierwotną''' – występującą u osób dorosłych (hipolaktazja typu dorosłych),; dziedziczona jako [[dziedziczenie autosomalne recesywne|cecha autosomalna recesywna]], najczęstsza forma genetycznie uwarunkowanego niedoboru laktazy; ujawnia się w okresie dojrzewania lub we wczesnym wieku dorosłym; przy tego typie nietolerancji rzadko występuje całkowity zanik wytwarzania laktazy;

* '''wtórną (nabytą)''' – mająca charakter przejściowy bądź utrwalony, w zależności od rodzaju i czasu działania czynnika uszkadzającego [[błona śluzowa|błonę śluzową]] [[jelito cienkie|jelita cienkiego]]; charakter przejściowy występuje najczęściej w wyniku stosowania leków niszczących błonę śluzową jelita, takich jak: [[antybiotyki]], czy [[niesteroidowe leki przeciwzapalne]]; poważniejsza forma utrwalona pojawia się przy przewlekłych stanach chorobowych jelitowo-żołądkowych, jak: [[celiakia]], [[sprue tropikalna]], [[mukowiscydoza]], [[choroba Whipple'a|choroba Whipple’a]], [[choroba Leśniowskiego-Crohna|choroba Crohna]], [[zespół Zollingera-Ellisona|zespół Zollinger-Ellisona]], [[enteropatia cukrzycowa]], [[enteropatia]] związana z zakażeniem [[Wirus zespołu nabytego braku odporności|HIV]], [[rakowiak]], popromienne uszkodzenie jelit, [[alergia]] przewodu pokarmowego, [[lamblioza]].

WRównież w wyniku wielu zabiegów chirurgicznych lub długotrwałej diety bezmlecznej też występuje zmniejszenie aktywności wydzielania laktazy.

PomimoMimo że większość ludzi pochodzenia północno-europejskiego wytwarza wystarczające ilości laktazy przez całe życie, niedobory laktazy są powszechne wśród ludzi pochodzących z Bliskiego Wschodu, Indii, części Afryki i ich potomków w innych częściach świata.

Zdolność wchłaniania laktozy przez układ trawienny można sprawdzić w warunkach domowych stosując prosty test: wypij dwie szklanki mleka na czczo i obserwuj, czy nie wystąpią symptomy ze strony układu pokarmowego w przeciągu kilku godzin. Następnego dnia, zjedz ok. 50 g żółtego, twardego sera lub wypij dwie szklanki mleka wolnego od laktozy. Jeżeli objawy pojawią się tylko pierwszego dnia, to jest to nietolerancja laktozy. Jeżeli pierwszego i drugiego, to mamy do czynienia z alergią na produkty mleczne.

Z metod diagnostycznych stosowanych przez medycynę stosujęstosuje się wiele technik badawczych, które zasadniczo dzielą się na bezpośrednie badania bezpośrednie i pośrednie.

Najczęściej stosuje się nieinwazyjne metody pośrednie badania aktywności laktazy: analizując obecność [[wodór|wodoru]] w [[powietrze|powietrzu]] wydechowym, poziom [[glukoza|glukozy]] w [[surowica (hematologia)|surowicy krwi]], badania [[mocz]]u, czy [[skala pH|pH]] [[kał]]u. Testy przeprowadza się na czczo; iprzed badaniem wymaga się wypicia przed badaniem płynu zawierającego laktozę. NieTesty nie wymagają hospitalizacji pacjenta.

Zasadniczo nie ma opracowanych metod leczenia nietolerancji laktozy, jedynie profilaktyka wymagająca stosowaniestosowania diety.

Pierwotna nietolerancja laktozy typu dorosłych wymaga rezygnacji z mleka słodkiego i jego przetworów. Dobrze tolerowane jest mleko fermentowane w postaci kefirów lub jogurtów<ref>[http://polki.pl/we-dwoje/jogurt;zamiast;mleka,artykul,2920.html Jogurt zamiast mleka]</ref>. Zawarte w tych produktach probiotyki są zdolne do wytworzenia laktazy, a same produkty poddane [[fermentacja mlekowa|fermentacji mlekowej]] zawierają mniej laktozy. Bezpiecznie można spożywać twarde sery, jak [[Cheddar]],; sery długo dojrzewające mogą praktycznie nie zawierać laktozy. W aptekach dostępne są również gotowe preparaty zawierające laktazę.

Przy wtórnej nietolerancji laktozy wymaga się okresowej eliminacji mleka i stosowaniestosowania produktów bezlaktozowych.

Laktoza jest często wykorzystywana w produkcji innych produktów spożywczych. Osoby z nietolerancją laktozy powinny zdawać sobie sprawę, zże istnieniawiele produktówtakich zawierającychproduktów nawetzawiera znikome ilości laktozy. Mogą to być: wyroby piekarskie, płatki śniadaniowe, margaryna, sosy, półprodukty w proszku. Laktoza jest stosowana również jako podstawowy składnik w powyżej 20% lekarstw na receptę i ok. 6% lekarstw dostępnych bez recepty. Niemniej produkty te stanowią problem tylko u ludzi z bardzo ciężką nietolerancją laktozy.

Dla niemowląt i dzieci z nietolerancją laktozy są dostępne są preparaty mlekozastępcze. Najczęściej są to białkowe preparaty sojowe, w których laktozę zastąpionązastąpiono innymi cukrami,; są ponadto wzbogacane w witaminy, żelazo, mikro- i makroelementy, oraz aminokwasy.