Deorbitacja: Różnice pomiędzy wersjami

'''DezorbitacjaDeorbitacja''' – sprowadzenie [[statek kosmiczny|statku kosmicznego]] z [[Orbita|orbity]] w gęste warstwy [[Atmosfera ziemska|atmosfery]]. Początek dezorbitacjideorbitacji powoduje praca [[Silnik rakietowy|silnika rakietowego]] o wstecznym [[Silnik rakietowy#Ciąg|ciągu]], czyli o ciągu ze [[Zwrot wektora|zwrotem]] przeciwnym do zwrotu prędkości statku kosmicznego. [[Silnik rakietowy#Impuls całkowity|Impuls całkowity]] silnika rakietowego niezbędny do inicjacji dezorbitacjideorbitacji zależy od [[Masa (fizyka)|masy]] statku kosmicznego i wysokości orbity.

Celem dezorbitacjideorbitacji może być bezpieczne lądowanie statku kosmicznego na ziemi:

== DezorbitacjaDeorbitacja w programie Merkury ==

Do dezorbitacjideorbitacji [[Program Mercury|kapsuły Merkury]] służyły [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Retro_and_Posigrade_Package_GPN-2000-000386.jpg trzy silniki hamujące na paliwo stałe], pracowały 10 sekund po czym się wyłączały i zostawały odrzucane odsłaniając [[Osłona termiczna|osłonę cieplną]].

== DezorbitacjaDeorbitacja w programie Gemini ==

Kapsuła użyta w tym programie służyła między innymi do doskonalenia dezorbitacjideorbitacji.

Statek kosmiczny Gemini składał się z [[:Plik:Armstrong and Scott with Hatches Open - GPN-2000-001413.jpg|modułu załogowego]] (reentry module) i [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gemini_scale_model.jpg adaptera] (adapter module). Przed wejściem do atmosfery statek kosmiczny był [[Położenie|orientowany]] większą podstawą (adapterem) w kierunku ruchu. Przy podstawie adaptera o mniejszej średnicy przedłużeniem był moduł załogowy. Natomiast przy podstawie o większej średnicy znajdowało się 10 silników systemu (OAMS) Orbit Attitude and Maneuver System. [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gemini_6_7.jpg Część adaptera z silnikami OAMS] przed wejściem do atmosfery była odłączana i odrzucana odsłaniając [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gemini1.png cztery silniki rakietowe] na paliwo stałe o ciągu wynoszącym 11 070 N każdy. Uruchomienie tych silników rozpoczynało hamowanie kapsuły, a w konsekwencji dezorbitacjędeorbitację. Następnie zostawała odłączana i odrzucana pozostała część adaptera odsłaniając osłonę cieplną przy podstawie modułu załogowego.

== DezorbitacjaDeorbitacja stacji Mir ==

W przypadku likwidacji rosyjskiej stacji orbitalnej Mir, manewr [[Mir (stacja orbitalna)#DezorbitacjaDeorbitacja|wyhamowania prędkości]] i dezorbitacjideorbitacji nastąpił na skutek zadziałania silników statku kosmicznego [[Progress M1-5]], który był przyczepiony do stacji Mir.

== DezorbitacjaDeorbitacja statku kosmicznego Sojuz ==

DezorbitacjaDeorbitacja rosyjskiego statku kosmicznego [[Sojuz (pojazd kosmiczny)|Sojuz]] wygląda podobnie jak dezorbitacjadeorbitacja amerykańskiego statku kosmicznego Merkury. Po odłączeniu [[Sojuz (pojazd kosmiczny)#lądownik|lądownika]] i modułu serwisowego od [[Sojuz (pojazd kosmiczny)#Moduł orbitalny|modułu orbitalnego]], w ściśle uprzednio zaplanowanym punkcie na orbicie uruchamiane są silniki hamujące [[Sojuz (pojazd kosmiczny)#moduł serwisowy|modułu serwisowego]] statku Sojuz. Po wypaleniu paliwa i zainicjowaniu dezorbitacjideorbitacji moduł serwisowy jest odrzucany.<br />

[http://www.spacefacts.de/flash/e_soyuz1.htm Animacja dezorbitacjideorbitacji statku kosmicznego Sojuz TK-2]

[[Plik:STS-116 Shuttle Engines.jpg|thumb|Zbliżenie tylnej części wahadłowca Discovery, wraz z widocznymi [[System manewrowania orbitalnego|silnikami manewrowymi OMS]]]]

== DezorbitacjaDeorbitacja wahadłowca ==

Do operacji dezorbitacjideorbitacji wahadłowca były używane obydwa [[System manewrowania orbitalnego|silniki manewrowe OMS]]. Dane do dezorbitacjideorbitacji były opracowane na Ziemi i przesyłane do komputerów pokładowych (GPC) poprzez kanał transmisji danych<ref name="gpc">{{Cytuj stronę | url = http://spaceflight.nasa.gov/shuttle/reference/shutref/orbiter/avionics/dps/gpc.html | tytuł = General-Purpose Computers | data dostępu = 2013-11-25 | autor = Kim Dismukes | opublikowany = NASA | praca = | data = 2002-04-07 | język = en}}</ref>. Przed uruchomieniem silników manewrowych załoga ustawiała wahadłowiec przy pomocy [[Reaction Control System|RCS]] tyłem w kierunku ruchu. 2,5 minutowa praca [[System manewrowania orbitalnego|silników manewrowych OMS]] inicjowała dezorbitacjędeorbitację. Następnie załoga przy pomocy [[Reaction Control System|RCS]], sterując ręcznie, ustawiała wahadłowiec w położeniu prawidłowym do wejścia w atmosferę, dziobem w kierunku ruchu.