Mocowanie Fostera: Różnice pomiędzy wersjami

W 1915 roku niemieckie samoloty uzbrojone w [[karabin maszynowy|karabiny maszynowe]] z [[synchronizator karabinu maszynowego|synchronizatorem]], umożliwiającym bezpieczne strzelanie przez płaszczyznę [[śmigło|śmigła]], stały się poważnym zagrożeniem dla alianckiego lotnictwa. Najwyższe kręgi wojskowe w Wielkiej Brytanii i Francji, kontynuując politykę sprzed wojny, nie doceniały wagi tego rozwiązania, preferując zastosowania rozpoznawcze lotnictwa i widząc w samolocie zamiennik balonu obserwacyjnego. Pomimo tego Francuz R. Saulnier z firmy lotniczej [[Morane-Saulnier]] już w 1914 roku opracował własny synchronizator, notując tylko rok opóźnienia w stosunku do Franza Schneidera z niemieckiej firmy L.V.G. To właśnie Francuzi jako pierwsi zastosowali w marcu 1915 roku prototypowy synchronizator na bojowym samolocie, aczkolwiek na wszelki wypadek zastosowano metalowe kliny na łopatach śmigła, przeznaczone do odbijania kul. Jednak kiedy 19 kwietnia 1915 roku jedyny egzemplarz samolotu [[Morane-Saulnier N]], pilotowany przez [[Roland Garros|Rolanda Garrosa]] wpadł w ręce niemieckie po przymusowym lądowaniu, firma Fokker bardzo szybko opracowała na jego bazie własny synchronizator dla samolotu [[Fokker E.I]]{{odn|Lamberton|1960|s = 178}}. Niemieckie rozwiązanie wykorzystywało dźwignię poruszaną przez silnik do odpalania karabinu maszynowego Parabellum. Pomimo niedopracowanej konstrukcji, maszyny Fokkera odnosiły na początku wojny liczne zwycięstwa nad samolotami alianckimi. Wydatnie pomagała im postawa alianckiego dowództwa i ekspertów lotniczych, opóźniających rozpoczęcie produkcji własnych synchronizatorów{{odn|Lamberton|1960|s = 178}} dla karabinów maszynowych [[karabin maszynowy Vickers|Vickersa]] i [[Karabin maszynowy Hotchkiss Mle 14|Hotchkissa]]. Zamiast tego testowano kolejne konfiguracje płatowca i różne typy mocowań broni – od konstrukcji ze śmigłem pchającym, przez mocowanie karabinów maszynowych do kadłuba pod kątem, aż po karabiny mocowane na płacie i obsługiwane przez stojącego obserwatora.

W przeciwieństwie do niemieckich karabinów maszynowych Parabellum i [[karabin maszynowy Maxim|08/15 Maxim]], jak również brytyjskich Vickers i francuskich Hotchkiss, powszechnie stosowany na samolotach alianckich lekki i szybkostrzelny [[karabin maszynowy Lewis|km Lewis]] nie pozwalał na łatwe użycie [[Synchronizator karabinu maszynowego|synchronizatora]] (utrudniała to jego konstrukcja, Lewis strzelał z zamka swobodnego). Stosowano różne sposoby ominięcia płaszczyzny śmigła, np. przez długi czas wykorzystywano samoloty [[Airco DH.2]] ze śmigłem pchającym, które nie zasłaniało pola ostrzału. Jednym z rozwiązań było montowanie karabinu na górnym skrzydle, tak że pociski przechodziły ponad płaszczyzną śmigła. Dzięki stosunkowo niewielkiej masie karabinów Lewis nie powodowało to niebezpiecznego obciążenia górnego centropłatu.

Kolejną wadą [[karabin maszynowy Lewis|karabinu maszynowego LewisLewisa]]a z punktu widzenia wykorzystania w samolocie było zasilanie z magazynka bębnowego, początkowo mieszczącego tylko 47, a od 1916 roku – 97 naboi{{odn|Lamberton|1960|s = 178}}. Nawet w ulepszonej wersji wymuszało to wymianę magazynka w czasie walki. W przypadku karabinu zamontowanego nad skrzydłem, pilot musiał wstać, trzymając [[drążek sterowy]] kolanami i wymienić magazynek, co groziło wypadnięciem z kabiny. Usuwanie zacięć było równie kłopotliwe{{odn|Goworek|1981|s = 33}}.

W 1916 roku R.G. Foster, sierżant z 11 dywizjonu [[Royal Aircraft Factory S.E.5|RFC]], rozwiązał problem, montując km Lewisa na zakrzywionej szynie, założonej nad skrzydłem samolotu [[Nieuport 11]]. Rozwiązanie to mógł mu podsunąć dowódca dywizjonu, kapitan H. Cooper, z racji niewielkiego wzrostu mający kłopot z obsługą wysoko zamontowanej broni. Karabin na montażu Fostera umieszczony był nad skrzydłem i strzelał ponad śmigłem (pilot obsługiwał spust za pomocą giętkiego wężyka). Po wyczerpaniu amunicji lub w przypadku zacięcia, pilot zwalniał blokadę i ściągał broń w dół, do pozycji pionowej. Po wymianie bębna wpychał broń z powrotem nad skrzydło{{odn|Goworek|1981|s = 33}}. Rozwiązanie to było powszechnie stosowane na samolotach lotnictwa brytyjskiego od czerwca 1916 roku, takich jak [[Nieuport 11]], [[Royal Aircraft Factory S.E.5]]{{odn|Goworek|1981|s = 83}}, [[Sopwith Dolphin]]{{odn|Goworek|1981|s = 70}}, nocnych wersjach samolotów [[Avro 504]]{{odn|King|1971|s = 28}} i [[Sopwith Camel]]{{odn|King|1971|s = 332}}. Dodatkową możliwością wykorzystania montażu z zakrzywioną szyną było pozostawienie broni w pozycji lufą do góry i zaatakowanie nieprzyjaciela od dołu{{r|cowin}}. Myśliwce Home Defence, atakujące niemieckie bombowce i [[sterowiec|Zeppeliny]] dokonujące nocnych nalotów na brytyjskie miasta, uzbrajano w dwa km-y Lewisa na podwójnym montażu Fostera, pomimo problemów z wytrzymałością centropłatu. Ze skierowanych pod skosem w górę karabinów można było bezpiecznie ostrzelać nieprzyjacielskie maszyny, nie narażając się na ogień obronny z karabinu maszynowego obserwatora. Dodatkową zaletą był fakt, że błysk z luf nie oślepiał atakującego pilota{{odn|Lamberton|1960|s = 181}}. Atak od dołu i strzelanie z karabinu ustawionego niemal pionowo były ulubioną taktyką brytyjskiego [[As myśliwski|asa]] [[Albert Ball|Alberta Balla]]{{odn|Goworek|1981|s = 40}}. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] niemieckie lotnictwo zastosowało podobną taktykę, używając tzw. [[Schräge Musik]] podczas odpierania alianckich nalotów.

{{przypisyPrzypisy|2|przypisy=

== Bibliografia ==

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Goworek | imię = Tomasz | tytuł = Samoloty myśliwskie pierwszej wojny światowej | wydawca = Wydawnictwa Komunikacji i Łączności | miejsce = Warszawa | datarok = 1981 | seria = Biblioteczka Skrzydlatej Polski | isbn = 83-206-0224-6}}

* {{Cytuj książkę | nazwisko = King | imię = H. F. | tytuł = Armament of British aircraft, 1909-19391909–1939 | wydawca = Putnam | miejsce = London | rok = 1971 | isbn = 0370000579 | język = en }}

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Lamberton | imię = W.M. | tytuł = Fighter aircraft of the 1914-19181914–1918 War | wydawca = Harleyford Publications | miejsce = Herts, U.K. | rok = 1960 | język = en |strony = 176-181176–181|isbn = 978-0816863600}}