Filozofia aleksandryjska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
poprawa linków
Linia 9:
Dawniejsza historia filozofii upatrywała w filozofii aleksandryjskiej pewnego rodzaju spójny kierunek charakteryzujący się emanacyjnym [[panteizm]]em, [[gradualizm]]em, przekonaniem o możliwości ubóstwienia człowieka na drodze ekstazy mistycznej. Część historyków za główną cechę „filozofii aleksandryjskiej” uznawała obecność w niej syntezy religijności Wschodu i racjonalnej filozofii Zachodu. Dlatego też za główny nurt „filozofii aleksandryjskiej” uchodziła platonistyczna filozofia żydowska, za jej główny moment doktryna o osobowym pośredniku między transcendentalnym jedynym Bóstwem a skażonym światem materialnym, za głównego reprezentanta Filon, a za najbardziej typowy przejaw nauka o [[Logos]]ie. Analogiczny charakter do żydowskiego platonizmu miała mieć gnostycka doktryna o bosko-ludzkim pośredniku (''[[theios aner]]'') między niepoznawalnym Bóstwem a chcącym je poznać ludźmi.
 
W nowszej historii filozofii pojawia się tylko termin '''szkoła aleksandryjska''' oznaczający jeden z głównych nurtów neoplatonzmu. Za jej reprezentantów uznaje się m.in. [[Hypatia z Aleksandrii|Hypatię z Aleksandrii]], [[Synezjusz z Cyreny|Synezjusza z Cyreny]], [[Ammonios Sakkas|Amoniusza Sakkasa]]. Szkołę tę wyróżnia się przeciwstawiając ją neoplatonizmowi syryjskiemu i ateńskiemu. Odróżniać ma ją od nich prostota systemu metafizycznego i prostota spekulacji, przejawiająca się zwłaszcza jako brak ciągłego mnożenia licznych w pozostałych systemach neoplatońskich [[hipostaza|hipostaz]] [[Jednia|Jedni]]. Jako że liczne hipostazy szkoły syryjskiej rozumiane były często politeistycznie, unikająca ich szkoła aleksandryjska zbliżała się stopniowo do [[monoteizm]]u chrześcijańskiego lub judaistycznego. Dlatego też późniejszy, zbliżający się do monoteizmu platonizm Aleksandrii określa się jako „drugą szkołę aleksandryjską”.
 
Pod koniec V w. kierownikiem szkoły filozoficznej w Aleksandrii był komentator [[Arystoteles]]a i [[Porfiriusz (filozof)|Porfiriusza]], [[Amoniusz, syn Hermiasza|Amoniusz syn Hermiasza]]<ref>Zob. Ammonius, ''Commentaire sur le «Peri Hermeneias» d'Aristote. Traduction de Guillaume de Moerbecke''. wyd. G. Verbeke, Louvain - Paryż 1961, s. VII</ref>.