Apel sztokholmski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
uzupełnienie |
||
Linia 1:
'''Apel sztokholmski''' – [[orędzie]] przedstawione 25 marca 1950 roku w [[Sztokholm]]ie podczas Kongresu Obrońców Pokoju<ref name="interia">{{Cytuj stronę | url = http://nowahistoria.interia.pl/kartka-z-kalendarza/news-16-kwietnia-1950-r-rozpoczeto-akcje-zbierania-podpisow-pod-a,nId,1409361 | tytuł = 16 kwietnia 1950 r. Rozpoczęto akcję zbierania podpisów pod apelem sztokholmskim | data = 2014-04-16 | opublikowany = interia.pl | data dostępu = 2015-09-09}}</ref>. Inicjatorką apelu była [[Światowa Rada Pokoju]] powołana w [[Warszawa|Warszawie]]<ref name="radio">{{Cytuj stronę | url = http://www.polskieradio.pl/39/246/Artykul/179527,Partyjny-wyscig | tytuł = Partyjny wyścig | opublikowany = polskieradio.pl | data dostępu = 2015-09-09}}</ref>.
'''Apel sztokholmski''' – [[orędzie]] przedstawione w 1950 roku przez [[Światowa Rada Pokoju|Światową Radę Pokoju]] powołaną w [[Warszawa|Warszawie]]. Wzywało ono narody do przeprowadzenia plebiscytu w sprawie zakazu produkcji broni atomowej. Dzięki sprawnej akcji propagandowej [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]] zebrano około 500 mln podpisów – głównie w krajach bloku komunistycznego. Akcję zbierania podpisów rozpoczęto 16 kwietnia 1950 roku. W Polsce podpisy były zbierane głównie w zakładach pracy, a osoby odmawiające podpisu pod tym jednoznacznie politycznym orędziem spotykały represje – włącznie z wydaleniem z pracy. Mimo wzniosłych haseł zawartych w apelu był on jednym z pierwszych akcentów propagandowych rozpoczynającej się [[zimna wojna|zimnej wojny]].▼
== Treść i okoliczności ==
Apel sztokhlomski wzywał narody do przeprowadzenia plebiscytu w sprawie zakazu produkcji broni atomowej. Deklaracja brzmiała: „Domagamy się stanowczego zakazu broni atomowej, jako oręża napaści wojennej i masowej zagłady ludzi. Żądamy ustanowienia ścisłej kontroli międzynarodowej nad wykonaniem tego postanowienia. Będziemy uważali za zbrodniarza wojennego rząd, który by pierwszy zastosował broń atomową przeciwko jakiemukolwiek krajowi”{{r|interia}}.
▲
== Proces zbierania podpisów ==
Za akcję zbierania podpisów odpowiedzialny był Komitet Obrońców Pokoju działający na szczeblu centralnym. Miał on swoje oddziały na szczeblu wojewódzkim, miejskim, powiatowym, gminnym, gromadzkim i nawet blokowym. Jeden komitet miał obejmować zasięgiem swojego działania tysiąc mieszkańców. Zgodnie z instrukcją członkowie komitetów mieli w grupach 2-3 osobowych odwiedzać kolejne mieszkania czy chaty wiejskie, przeprowadzać rozmowy wyjaśniające drogę „walki o pokój” oraz namawiać do składania podpisów. Jako pierwszy pod apelem podpisał się prezydent RP [[Bolesław Bierut]]. Osoby odmawiające podpisu pod tym jednoznacznie politycznym orędziem spotykały represje – włącznie z wydaleniem z pracy. Były one wciągane do kartoteki informacyjnej Ministerstwa Bezpieczeństwa jako „wrogi element”. W ciągu dwóch miesięcy, do 18 czerwca 1950 roku apel sztokholmski, według oficjalnych danych, podpisało 18 milionów Polaków, czyli niemal cała dorosła ludność kraju{{r|interia}}{{r|radio}}.
Złożenia asygnaty pod apelem sztokholmskim wymagano również od Kościołów i związków wyznaniowych, a ewentualną odmowę złożenia podpisu traktowano jako poparcie dla „amerykańskich imperialistów” i sprzeciw wobec „pokojowej polityki” ZSRR. Odmowa stawała się też dla komunistów dogodnym pretekstem do rozpoczęcia szykan wobec grup wyznaniowych, które tego nie zrobiły. Jedną z nielicznych grup, które zarówno jako związek wyznaniowy jak i w której poszczególni wierni nie podpisywali się pod apelem byli [[Świadkowie Jehowy]]. Swoją postawę tłumaczyli oni neutralnością wobec polityki państwa. Stało się to przyczynkiem do szybkiej reakcji władz komunistycznych. W Polsce 2 lipca 1950 [[Antoni Bida]], dyrektor Urzędu do Spraw Wyznań, oficjalnie odmówił rejestracji wyznania Świadków Jehowy i arbitralnie ogłosił rozwiązanie ich organizacji z powodu prowadzenia „przestępczej działalności”, mogącej doprowadzić do „zagrożenia bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego”<ref>{{cytuj pismo | autor = Jerzy Rzędowski | czasopismo = Biuletyn IPN | tytuł = Najdłuższa konspiracja PRL? | strony = 45 | data = marzec 2004 | wydawca = Dom Wydawniczy Bellona | issn = 1641-9561}}</ref>.
| |||