Zdolność do czynności prawnych: Różnice pomiędzy wersjami

'''Pełną zdolność do czynności prawnych''' mają [[Pełnoletnośćpełnoletniość|pełnoletnie]] [[osoba fizyczna|osoby fizyczne]]<ref>Art. 10 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny ({{Dziennik Ustaw|rok=2014|numer=0|pozycja=121}}, z późn. zm.), w zw. z art. 10 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. — Kodeks rodzinny i opiekuńczy ({{Dziennik Ustaw|rok=2015|numer=0|pozycja=583}}).</ref> oraz wszystkie [[osoba prawna|osoby prawne]]. Przesłanką niezbędnaniezbędną do posiadania pełnej zdolności do czynności prawnych przez osoby fizyczne jest pełnoletnośćpełnoletniość, a nie wiek.

'''Ograniczoną zdolność do czynności prawnych''' mają osoby [[małoletni]]e, które ukończyły 13 lat oraz osoby [[ubezwłasnowolnienie|ubezwłasnowolnione]] częściowo, a także osoby, w &nbsp;stosunku do których obowiązuje postanowienie o ustanowieniu [[doradca tymczasowy|doradcy tymczasowego]], wydane przez sąd w trakcie postępowania o [[ubezwłasnowolnienie]].

* umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego,

* czynności prawne dotyczące przedmiotów majątkowych oddanych osobie o ograniczonej zdolności do czynności prawnych przez [[przedstawiciel ustawowy|przedstawiciela ustawowego]] do swobodnego używania - wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania według ustawy nie wystarcza zgoda przedstawiciela ustawowego,

Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody [[przedstawiciel ustawowy|przedstawiciela ustawowego]] nawiązać [[stosunek pracy]] oraz dokonywać czynności prawnych dotyczących tego stosunku. Jednakże gdy stosunek pracy sprzeciwia się dobru tej osoby, [[przedstawiciel ustawowy]] za zgodą [[Sąd opiekuńczy|sądu opiekuńczego]] może stosunek pracy rozwiązać (art. 22 § 3 [[kodeksKodeks pracy|kodeksuKodeksu pracy]]).

Początkowo o nabyciu zdolności do czynności prawnych decydowało osiągnięcie dojrzałości fizycznej, ustalane w drodze oględzin. Z czasem przyjęto sztywne granice wieku dla pełnoletności, wynoszące w prawie średniowiecznym i nowożytnym 12-1512–15 lat. Po osiągnięciu tzw.tak zwanych lat sprawnych osoba nabywała pełną zdolność do czynności prawnych. W okresie nowożytnym wprowadzono kolejną kategorię -: lata roztropne (dojrzałe). Po osiągnięciu lat sprawnych osoba miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych; po osiągnięciu lat roztropnych pełna zdolność. W XIX w.wieku pełna zdolność do czynności prawnych była łączona z pełnoletnościąpełnoletniością (21 lat w [[Kodeks Napoleona|Kodeksie Napoleona]] i w [[BGBBürgerliches Gesetzbuch]], 20 lat w [[ZGBZivilgesetzbuch]]).

Początkowo przy ocenie zdolności do czynności prawnych brano pod uwagę zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne. W czasach nowożytnych wykształciły się zasady ubezwłasnowolniania osoby chorejchorych psychicznie (np. w Polsce od [[1638]]). Przesłanką ubezwłasnowolnienia mogło być także trwonienie majątku ([[Landrecht pruski]]).

Jeżeli cudzoziemiec (osoba fizyczna) niezdolny według swojego prawa ojczystego dokonał w Polsce czynności prawnej mającej wywrzeć skutek w Polsce<ref>Ten przepis nie dotyczy sytuacji, gdy tylko niektóre skutki mają mieć miejsce w Polsce; M. Pazdan, ''Prawo prywatne międzynarodowe'', wyd. 10, Warszawa 2007, s. 98.</ref>, zdolność podlega prawu polskiemu, o ile wymaga tego ochrona osób działających w dobrej wierze. Od tego przepisu istnieją wyjątki -: nie dotyczy on spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz spadkowego.

Zdolność wekslową i czekową ocenia się według prawa ojczystego danej osoby. Jeżeli jednak ktoktoś według prawa ojczystego nie ma zdolności wekslowej, lecz podpisał weksel w kraju, według prawa którego miał taką zdolność, to zobowiązanie jest ważne. Nie dotyczyPrzepis ten przepisnie dotyczy polskich obywateli, którzy zaciągnęli zobowiązania wekslowe za granicą.

* [[podmiotowośćpodmiot prawnaprawa]]