William Lindley: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AusLodz (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
m -linki do lat, WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2015-06}}
[[Plik:Pincerno - Lindley-Denkmal.jpg|thumb|180px|Pomnik Williama Lindleya w Neustadt dzielnicy [[Hamburg]]a, 2008]]
'''William Lindley''' (ur. [[7 września]] [[1808]] w [[Londyn]]ie, zm. [[22 maja]] [[1900]] w [[Blackheath (Londyn)|Blackheath]]) – brytyjski [[inżynier]]. Projektował i budował razem ze swoimi synami [[linia kolejowa|linie kolejowe]], [[kanalizacja|sieci kanalizacyjne]] i [[Instalacja wodna|wodociągowe]] dla około 30 miast europejskich, m.in. w [[Warszawa|Warszawie]], [[Hamburg]]u, [[Bazylea|Bazylei]] i [[Petersburg|Sankt Petersburgu]].
 
== Życiorys ==
Jako młody inżynier współpracował z [[Isambard Kingdom Brunel|Isambardem Kingdom Brunelem]] i [[Francis Giles|Francisem Gilesem]]. W [[1833]] jako asystent Gilesa przybył do Hamburga, żeby zbudować linię kolejową Hamburg-Bergedorf, której uroczyste otwarcie zostało jednak z powodu wielkiego pożaru w Hamburgu w 1842 odłożone – zamiast ważnych gości pociągi transportowały uciekających przed ogniem mieszkańców. W tym czasie zapotrzebowanie wody głównie pokrywane było z kanałów i [[Łaba|Łaby]], gdzie jednocześnie były kierowane ścieki. W celu opanowania warunków sanitarnych, Lindley już w czasie pożaru otrzymał kontrakt na budowę wodociągów w Hamburgu; rozległe zniszczenia śródmieścia stwarzały możliwości niepojętej gruntownej odnowy wodociągów i kanalizacji.
 
Jego projekty, będące pod wpływem angielskiego reformatora socjalnego i działacza sanitarnego [[Edwin Chadwick|Edwina Chadwicka]], zawierały pierwsze podziemne kanały ściekowe ery nowożytnej na kontynencie europejskim. W czasie trzech lat zostało zbudowane 11 km kanałów i centralna stacja wodociągów zasilana wodą z Łaby dla dzielnicy Hamburga - Rothenburgsort. Do jego planu należały także publiczne łaźnie dla biedoty, której ''cielesna nieczystość stworzy wkrótce braki poczucia własnej godności, brutalności i przywar. [...] Można pojedyncze godziny czasu wolnego przeznaczyć do odświeżenia w kąpieli, wówczas w większości przypadków odstręczyć od gospody.''.
 
Obok wodociągów budował Lindley także gazownię dla oświetlenia ulicznego i miał duży wpływ na powstającą architekturę po pożarze miasta.
 
Po odbudowie Hamburga budował Lindley w kolejnych latach systemy zaopatrzenia w wodę w kolejnych miastach niemieckich jak w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], [[Stralsund]]zie, [[Szczecin]]ie, [[Lipsk]]u i [[Düsseldorf]]ie. Sukces projektów Lindleya jest widoczny na przykładzie [[Frankfurt nad Menem|Frankfurtu nad Menem]], w którym wskaźnik śmiertelności z powodu [[dur brzuszny|tyfusu]] spadł w latach od [[1868]] do [[1883]] z 80 do 10 na każde 100.000100000 mieszkańców. W [[1860]] utracił nadzór nad Hamburger Stadtwasserkunst i przeniósł się ze swoją rodziną, w tym z żoną Julią Heerlein i trzema synami: [[William Heerlein Lindley|Williamem Heerlein Lindleyem]] (1853-19171853–1917), Robertem Searles Lindleyem (ur. 1854), [[Joseph Lindley|Josephem Lindleyem]] (ur. 1859) i córką do Londynu. Stamtąd kontynuował swoją pracę, na którą było zapotrzebowanie w całej Europie, między innymi w Sankt Petersburgu, Budapeszcie i Moskwie.
 
Kontrakt w [[Sydney]], który mógłby otrzymać w [[1876]], musiał odrzucić, ponieważ miał już zapewniony kontrakt w Warszawie. Projekty dla Warszawy powstały do [[1878]], której budowę przekazał swojemu synowi Williamowi Heerlein'pwi. W latach [[1876]]-[[1878]]1876–1878 William H. Lindley opracował projekt miejskiej sieci kanalizacyjno-wodociągowej dla [[Warszawa|Warszawy]] – [[Filtry Lindleya]]. Projekt zakładał budowę Stacji Pomp Rzecznych po praskiej stronie brzegu [[Wisła|Wisły]] oraz stacji z urządzeniami uzdatniającymi wodę do picia. Projekt został zrealizowany przez dwóch z trzech jego synów. Jego syn, [[William Heerlein Lindley]] (ur. w 1853 roku) budował sieć kanalizacyjną Warszawy w latach 1883–1888, a [[Joseph Lindley]] (ur. w 1859 roku) od 1888 roku do roku 1904. Pierwsze uruchomienie wodociągów nastąpiło 3 lipca 1886 roku.
 
W [[1879]] Lindley wycofał się z życia zawodowego, przekazał swoje biuro inżynierskie trzem synom i poświęcił się funkcjom społecznym i podróżom aż do swojej śmierci w [[1900]].
Projekt zakładał budowę Stacji Pomp Rzecznych po praskiej stronie brzegu [[Wisła|Wisły]] oraz stacji z urządzeniami uzdatniającymi wodę do picia. Projekt został zrealizowany przez dwóch z trzech jego synów. Jego syn, [[William Heerlein Lindley]] (ur. w 1853 roku) budował sieć kanalizacyjną Warszawy w latach [[1883]]-[[1888]], a [[Joseph Lindley]] (ur. w 1859 roku) od [[1888]] roku do roku [[1904]]. Pierwsze uruchomienie wodociągów nastąpiło [[3 lipca]] [[1886]] roku.
 
PrzezW długilatach czas1930–2015 istniała w Łodzi (1930-2015) istniała ulica "Williama„Williama Lindleya")Lindleya”, jako twórcy łódzkiej sieci wodno-kanalizacyjnej, która jednak do I wojny światowej nie została zrealizowana. W rzeczywistości jej projekt był dziełem - [[William Heerlein Lindley|Williama Heerleina Lindleya]] (rozpoczęcie budowy w 1924 r.). Dopiero wW lipcu 2015 skorygowano tę nieścisłość dodając do nazwy ulicy "Williama„Williama Lindleya"Lindleya” literę "H"„H” - ulica Williama„Williama Heerleina Lindleya)Lindleya”<ref>Agnieszka Magnuszewska Agnieszka, ''Syn w końcu zastąpił ojca na ulicy LindleyLindleya''; [w:] ”Kocham Łódź” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”), 3 VII 2015, nr 341, s. 7.</ref>.
W [[1879]] Lindley wycofał się z życia zawodowego, przekazał swoje biuro inżynierskie trzem synom i poświęcił się funkcjom społecznym i podróżom aż do swojej śmierci w [[1900]].
 
{{Przypisy}}
 
Przez długi czas w Łodzi (1930-2015) istniała ulica "Williama Lindleya"), jako twórcy łódzkiej sieci wodno-kanalizacyjnej, która do I wojny nie została zrealizowana. W rzeczywistości jej projekt był dziełem - [[William Heerlein Lindley|Williama Heerleina]] (rozpoczęcie budowy w 1924 r.). Dopiero w lipcu 2015 skorygowano tę nieścisłość dodając do nazwy ulicy "Williama Lindleya" literę "H" - ulica Williama Heerleina Lindleya)<ref>Magnuszewska Agnieszka, Syn w końcu zastąpił ojca na ulicy Lindley; [w:] ”Kocham Łódź” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”), 3 VII 2015, nr 341, s. 7.</ref>.
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Lindley, William}}
[[Kategoria:Urodzeni w 1808]]
[[Kategoria:Zmarli w 1900]]