Stanisław mazowiecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
infobox, link do commons
Linia 1:
{{Władca kraju infobox
[[Plik:StanislawMaz.JPG|thumb|Książę Stanisław mazowiecki]]
|król = Stanisław mazowiecki
'''Stanisław mazowiecki''' (ur. [[17 maja]] [[1500]], zm. [[8 sierpnia]] [[1524]]) – [[książęta mazowieccy|książę mazowiecki]], razem z bratem panujący w [[Czersk (województwo mazowieckie)|Czersku]], [[Warszawa|Warszawie]], [[Liw]]ie, [[Zakroczym]]iu i [[Nur]]ze w latach [[1503]]-[[1524]] (do [[1518]] r. regencja).
|tytulatura =
|grafika = StanislawMaz.JPG
|herb grafika =
|sygnatura grafika =
|tytuł = [[Władcy Mazowsza|książę mazowiecki]]<br><small>(razem z [[Janusz III|Januszem III]])</small>
|data koronacji =
|od = [[1503]]
|do = [[8 sierpnia]] [[1524]]
|poprzednik =
|następca =
|dynastia = [[Piastowie mazowieccy]]
|urodzony = [[17 maja]] [[1500]]
|zmarł = [[8 sierpnia]] [[1524]]
|ojciec = [[Konrad III Rudy]]
|matka = [[Anna Radziwiłłówna]]
|żona =
|dzieci =
|rodzeństwo =
|odznaczenia =
|commons = Category:Stanisław of Masovia
|source =
|quote =
}}
'''Stanisław mazowiecki''' (ur. [[17 maja]] [[1500]], zm. [[8 sierpnia]] [[1524]]) – [[książętaWładcy mazowieccyMazowsza|książę mazowiecki]], razem z bratem panujący w [[Czersk (województwo mazowieckie)|Czersku]], [[Warszawa|Warszawie]], [[Liw]]ie, [[Zakroczym]]iu i [[Nur]]ze w latach [[1503]]-[[1524]] (do [[1518]] r. regencja).
 
== Życiorys ==
Linia 17 ⟶ 41:
W [[1519]] r., spełniając swój obowiązek lenny, Stanisław i Janusz III włączyli się do [[wojna polsko-krzyżacka 1519-1521|wojny polsko-krzyżackiej]], wysyłając oddziały posiłkowe królowi polskiemu, a zimą z [[1519]] na [[1520]] r. już na własną rękę zdobywając kilka miejscowości na [[Mazury|Mazurach]]. Jednocześnie Stanisław prowadził po kryjomu rozmowy z Krzyżakami w sprawie zawieszenia broni zawartego ostatecznie w grudniu [[1520]], na parę miesięcy przed układem polsko-krzyżackim kończącym ostatnią w historii wojnę tych państw.
 
W życiu prywatnym Stanisław podobnie jak Janusz III nie stronił od mocnych trunków i kobiet, co najprawdopodobniej przyczyniło się do jego przedwczesnego zgonu [[8 sierpnia]] [[1524]]. Książę został pochowany w [[Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie|kolegiacie św. Jana w Warszawie]]. Nie zdążył się ożenić i nie pozostawił potomstwa.
 
Nagłe zgony Stanisława i dwa lata później Janusza III – młodych dwudziestoparoletnich książąt wywołały u współczesnych wrażenie ich nienaturalności. Główną podejrzaną była wojewodzianka [[płock]]a Katarzyna Radziejowska, która z zazdrości z powodu nieodwzajemnionej miłości miała zlecić otrucie najpierw matki książąt Anny Radziwiłł, następnie Stanisława, wreszcie Janusza. Dokonać tego miała za pośrednictwem szlachcianki Kliczewskiej. Tę ostatnią wraz z jej pomocnicą żywcem spalono. Obie nago przywiązano do słupów i ''piekły się cztery godziny niźli pomarły''. Wojewodzianki nie odważono się sądzić. Zaczęto jednak szeptać, iż Katarzyna Radziejowska miała potężnych zauszników i że do zbrodni nakłaniać ją miała królowa [[Bona Sforza|Bona]]. Podejrzenia były na tyle poważne, że [[Zygmunt I Stary]], chcąc raz na zawsze sprawę wyjaśnić, polecił przeprowadzić śledztwo, w wyniku którego ogłoszono specjalnym edyktem z [[9 lutego]] [[1528]], że książęta "nie sztuką ani sprawą ludzką, lecz z woli Pana Wszechmogącego tego świata zeszli".