Aleuci: Różnice pomiędzy wersjami

'''Aleuci''' (w dialekcie atkan '''Unangan''' lub '''Unangas'''{{r|wiem}}) – ogólna nazwa nadana pierwotnym mieszkańcom [[Aleuty|Archipelagu Aleutów]], [[Alaska (półwysep)|półwyspu Alaska]] a także [[Wyspy Komandorskie|Wysp Komandorskich]]{{r|enc}}.

 

 

== Nazewnictwo ==

{{fakt|Badania antropologiczne [[XX wiek|XX w.]] potwierdziły językowe i kulturowe pokrewieństwo tubylczych ludów tego regionu oraz jego odrębność w stosunku do tubylczych sąsiadów.|data=2012-08}} Dominująca w antropologii tendencja do nazywania Aleutami jedynie mieszkańców Archipelagu Aleutów powoduje protesty grupy Sugpiat (zwanej też czasem ''Alutiiq''), która mimo swej odrębności nigdy nie uważała się za Inuitów. Wielu Unangax i Sugpiat opowiada się też za pierwszeństwem nazw własnych w stosunku do narzuconej im z zewnątrz nazwy "Aleuci"{{r|eb}} (podobnie jak źle widziane obecnie nazwy "[[Indianie]]" i "[[Inuit|Eskimosi]]").

 

 

== Historia ==

 

Przed przybyciem Rosjan do zachodniej Alaski w [[XVIII wiek|XVIII w.]] liczyli ok. 25 000 osób{{r|eb}}, ale {{fakt|nieznane wcześniej choroby zakaźne, wojny i polowania na niewolników|data=2012-08}} prowadzone przez kolonizatorów (najpierw przez blisko sto lat przez Rosjan, a od [[1867]] przez Amerykanów, którzy kupili Alaskę od Rosji za 7,2 mln USD{{r|encrd}}) zdziesiątkowały ich szybko i spis z [[1910]] roku wykazał zaledwie 1491 Aleutów{{r|at}}. Od tamtej pory ich liczba powoli rośnie, mimo wysiedleń prowadzonych podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] zarówno przez [[Japonia|Japończyków]], jak i [[Stany Zjednoczone|Amerykanów]].