Wenezuela: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mix321 (dyskusja | edycje)
→‎Historia: drobne merytoryczne
→‎Historia: porażka komunistów w wyborach
Linia 399:
W kwietniu 2002 roku kręgom wojska przeciwnym rządowi udało się, w wyniku [[zamach stanu w Wenezueli (2002)|zamachu stanu]], na dwa dni odsunąć Cháveza od władzy – niekonstytucyjnym prezydentem został wówczas [[Pedro Carmona|Pedro Carmona Estanga]]. Po protestach ludności Chavez powrócił na urząd szefa państwa. Według ''[[The Observer]]'' zamach został zatwierdzony przez rząd USA<ref>[http://www.theguardian.com/world/2002/apr/21/usa.venezuela Ed Vulliamy. Venezuela coup linked to Bush team]</ref>. W zimie 2003 roku USA i inne kraje [[Organizacja Państw Amerykańskich|OPA]] zaapelowały o rozpisanie przedterminowych wyborów parlamentarnych dla uspokojenia sytuacji w kraju. W sierpniu 2003 roku stało się możliwe rozpisanie referendum na temat wcześniejszego zakończenia kadencji prezydenta. 15 sierpnia 2004 odbyło się referendum, zakończone wygraną zwolenników prezydenta – 59% poparcia przy 70% frekwencji. Opozycja zarzuciła władzom fałszerstwa wyborcze. [[Jimmy Carter]] – niezależny obserwator głosowania – zapewniał z kolei o zdecydowanej uczciwości przeprowadzonych wyborów. Uczciwość referendum potwierdziły również OPA i [[Unia Europejska|UE]]. W dniu 12 marca 2006 roku Wenezuela zmieniła flagę państwową i hymn narodowy. Na fladze pojawiły się symbole związane z kulturą Indian – łuk, strzała oraz maczeta. Poza tym dodano ósmą gwiazdę, symbolizującą prowincję Guayana. Zmienił się również trochę wizerunek konia – na poprzedniej fladze biegnie w prawo ze zwróconym łbem w lewo, po zmianach biegnie w lewo trzymając głowę normalnie.
 
Próby zbrojnego obalenia rządu doprowadziły do radykalizacji stanowiska rządu - w 2005 roku, Chávez zaczął głosić postulat "[[socjalizm XXI wieku|socjalizmu XXI wieku]]", koncepcja różniła się od wcześniejszych form boliwarianizmu, które były socjaldemokratyczne i łączyły elementy kapitalizmu i socjalizmu<ref>Cannon, (2009), s. 58</ref>. Socjalizm XXI wieku nie zlikwidował kapitalizmu natomiast zaowocował odejściem Wenezueli od ustroju neoliberalnego<ref>Kozloff 2008. s. 45</ref>. Rząd kontrolował ten sam procent gospodarki co przed wyborem Cháveza w 1998 roku a sektor prywatny zajmował dwie trzecie gospodarki<ref>[http://www.theguardian.com/world/feedarticle/9179275 James, Ian (2010). "Despite Chávez, Venezuela economy not socialist". http://www.guardiannews.com/]</ref>. Po śmierci Chaveza w 2013 roku prezydentem został [[Nicolás Maduro]]. W tym samym roku w kraju rozpoczęły się niedobory niektórych towarów konsumpcyjnych, które rozpoczęły [[protesty w Wenezueli (2014)|protesty antyrządowe]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/gospodarka;wenezueli;w;kryzysie;zabraklo;papieru;toaletowego,160,0,1307040.html |tytuł=Gospodarka Wenezueli w kryzysie. Zabrakło papieru toaletowego |data=2013 |opublikowany=Money.pl}}</ref>.

Postępujący kryzys gospodarczy spowodowany spadkiem cen ropy naftowej i pogorszenie warunków życia spowodowały szybki spadek poparcia dla władz. W zaplanowanych na jesień 2015 roku wyborach poparcie dla obozu rządzącego systematycznie spadało, w ostatnich dniach przed wyborami sięgając poniżej 30%. W odpowiedzi na spadek poparcia rząd opowiedział kampanią przemocypropagandową wobecskierowaną przeciwko opozycji,. włączającNa wkrótko toprzed kampaniewyborami propagandowe,doszło zrywaniedo wieców,wybuchu zastraszaniefali przemocy politycznej i zabójstwaataków kandydatóworganizowanych przez uzbrojone bojówki. PrzedstawicieleWładze władzczęściowo lekceważyły te wyrażałyincydenty takżewygłaszając stanowcze i niecenzuralne protesty przeciwko wypowiedziom przedstawicieli państw trzecich, wzywających do wyjaśnienia przczynprzyczyn zajść i ukarania osób winnych. Rząd zagroził także, że nie odda władzy, niezależnie od wyniku wyborów, grożąc użyciem siły w razie zwycięstwa opozycji<ref name="gw3011">{{Cytuj stronę | url = http://wyborcza.pl/1,75477,19266516,wenezuela-morderstwo-na-wiecu-wyborczym.html | tytuł = Wenezuela: morderstwo na wiecu wyborczym | autor = Maciej Stasiński | data = 2015-11-30 | praca = Gazeta Wyborcza | opublikowany = Agora SA | język = pl | data dostępu = 2015-11-30}}</ref>. Zgodnie z przewidywaniami sondażowymi [[wybory parlamentarne w Wenezueli w 2015 roku|wybory]] okazały się klęską rządu który utracił władzę na rzecz Koalicji Jedności Demokratycznej<ref name="tvn24.pl">{{cytuj stronę|url=http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wybory-w-wenezueli-opozycja-wygrala,600684.html|tytuł=Chávez aims to retain control of legislature.|opublikowany=Koniec ery chavizmu. Po 16 latach w Wenezueli zwycięża opozycja|język=pl|07 grudnia 2015}}</ref><ref name="rp3011">{{Cytuj stronę | url = http://www.rp.pl/Polityka/151209549-Wenezuela-Socjalisci-przegrali-wybory.html | tytuł = Wenezuela: Socjaliści przegrali wybory | autor = Artur Bartkiewicz | data = 07.12.2015 | praca = Gazeta Wyborcza | opublikowany = Agora SA | język = pl | data dostępu = 2015-11-30}}</ref>.
 
[[Plik:Встреча с Президентом Венесуэлы Николасом Мадуро - 4.jpeg|260px|right|thumb|[[Nicolás Maduro]]]]