Wojna brytyjsko-bhutańska: Różnice pomiędzy wersjami

|epoka = nowożytność

|nazwa = Wojna brytyjsko-bhutańska

|grafika = India; (1909) (14566720270).jpg

|opis = Eden zmuszony do podpisania traktatu

 

== Sytuacja w 1864 ==

 

Brytyjczycy od roku [[1862]] starali się uregulować problem granicy i jednocześnie ocenić siłę militarną sąsiada. W tym celu wysłano misję dyplomatyczną sir [[Ashley Eden|Ashleya Edena]] w [[1862]]. W Bhutanie od [[1861]] trwała jednak wojna domowa i misji nie przyjęto. Ponowna wyprawa rok później także spotkała się z niechęcią. A narzucającego się Edena zmuszono wreszcie do podpisania traktatu niekorzystnego dla Wielkiej Brytanii. Po powrocie do Indii Eden uznał umowę za nieważną i zaproponował siłowe rozwiązanie: okupację terytorium Bhutanu wraz ze zniszczeniem klasztorów-fortyfikacji (tzw. [[Dzong]]ów) lub okupację rejonu Duar.

 

== Wojna ==

 

[[10 grudnia]] Wielka Brytania anektowała Duar. W odpowiedzi na to [[Szabdrung]] (wielki [[lama]]) Bhutanu Jigme Chogyal oskarżył w odezwie z [[16 grudnia]] Brytyjczyków o sprowokowanie wojny i wezwał naród do obrony państwa. Państwo jednak nie posiadało regularnej armii, a jedyną siła zbrojną byli w praktyce strażnicy dzongów. Tymczasem wojska brytyjskie opanowały wyznaczone cele i wycofały się do Indii, pozostawiając tylko niewielkie garnizony. W tej sytuacji, w końcu stycznia 1865 Bhutańczycy rozpoczęli kontruderzenie. Pomiędzy [[25 stycznia|25]] a [[27 stycznia]] odzyskano kontrolę nad przejściami zachodnimi a [[29 stycznia]] w niespodziewanym ataku wyzwolono Devangiri. Była to szczególnie bolesna porażka, ponieważ regularne wojsko brytyjskie zostało pokonane przez oddziały uzbrojone w broń białą oraz w łuki.

 

 

W związku z niespodziewanymi klęskami, na początku marca odwołano dotychczasowych dowódców brytyjskich, których zastąpili generałowie Fraser Tayter i Tombs. W drugiej połowie marca główna armia brytyjska rozpoczęła krwawy marsz na północ. [[1 kwietnia]], po zaciętym oporze, ponownie zajęto – i w dużym stopniu zniszczono – Devangiri. Niechlubnym incydentem było także rozstrzelanie 120 bhutańskich żołnierzy, którzy poddali się zdobywcom.

 

== Brytyjscy wyżsi oficerowie polegli w czasie wojny<ref>[http://glosters.tripod.com/Exped.htm Officers Killed - Indian Expeditions 1850-1888] - dostęp: 7 czerwca 2011.</ref> ==

* [[Kapitan (ranga)|kpt.]] F.C. Griffin – Regiment Królewskiej Artylerii – zginął w wybuchu beczki prochu w Ambiokh, 6 grudnia 1864;

* [[Porucznik|por.]] E.A. Anderson – Regiment Królewskiej Artylerii – zginął w wybuchu beczki prochu w Ambiokh, 6 grudnia 1864;