Spis Kwiryniusza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, drobne redakcyjne
zmiany w sekcji "Uwagi"
Linia 34:
Dwukrotny zarząd Kwiryniusza nad Syrią tłumaczyłby rozbieżność relacji między Łukaszem a Józefem Flawiuszem. W obu przypadkach, pod koniec życia Heroda oraz po wygnaniu jego syna, odbyłby się spis ludności w Judei. Łukasz pisał o „pierwszym” spisie, wiedząc, że był jeszcze spis późniejszy. Jednakże lista legatów Syrii w tym okresie nie pozwala na umieszczenie wśród nich Kwiryniusza. [[Gajusz Sencjusz Saturninus (konsul 19 p.n.e.)|Sencjusz Saturninus]] był namiestnikiem Syrii od [[9 p.n.e.|9]] do [[6 p.n.e.]] a jego bezpośrednim następcą został [[Warus]], który był legatem aż do czasu śmierci Heroda Wielkiego w [[4 p.n.e.]]
 
[[Tertulian]] podawał, że spis ludności nakazany przez Augusta w Judei, w czasie którego narodził się Jezus Chrystus, został przeprowadzony przez Sencjusza Saturninusa<ref group="uwaga">[[Tertulian]], ''Przeciw Marcjonowi'', ks. IV, rozdz. 19, 10:<br />''Lecz jak wiadomo, spis ludności nakazany przez Augusta został przeprowadzony wówczas w Judei przez Sencjusza Saturnina i wtedy można było dowiedzieć się o Jego rodzie''.</ref>. Istnieje więc także pogląd, że Kwiryniusz rozpoczął spis ludności, który dokończył Saturninus. Dzieło jednak dokonanych czynności Łukasz Ewangelista przypisał Kwiryniuszowi<ref>Józef Flawiusz, ''Dawne dzieje Izraela'', ks. XVIII, przyp. 4; Giuseppe Ricciotti, ''Życie Jezusa Chrystusa'', Warszawa 2000, str. 190-191</ref>. Jednakże, jak zauważa J.G.C. Anderson, drugie namiestnictwo Syrii lub jakiejkolwiek innej konsularnej prowincji za czasów jednego i tego samego cesarza, przez senatora, który nie był członkiem cesarskiego domu (a takim był Kwiryniusz), jest niespotykane<ref>J.G.C. Anderson, "The Position Held by Quirinius for the Homanadensian War" w: ''Cambridge Ancient History'', tom 10, Cambridge University Press 1934, str. 877-878</ref>. Trudno byłoby też umieścić Kwiryniusza między [[Marek Titius|Markiem Titiusem]] (zarządcą Syrii ok. [[10 p.n.e.]]) a Sencjuszem Saturninusem albo nawet przed Titiusem<ref>I. H. Marshall, ''The Gospel of Luke'', Eerdmans 1978, str. 103; Ronald Syme, Anthony R. Birley, ''Anatolica: studies in Strabo'', Oxford University Press 1995, str. 260</ref>.
 
Ważnym elementem teorii, że Kwiryniusz dwukrotnie zarządzał Syrią jest twierdzenie, że wojnę z Homonadensami prowadził jako namiestnik tej prowincji. Jednakże prawdopodobnie był wtedy legatem [[Galacja|Galacji]]{{odn|Schürer|s=258-259}}<ref>Np. Barbara Levick, ''Roman Colonies in Southern Asia Minor'', Oxford Clarendon Press 1967, str. 203-214; EmilRonald SchürerSyme, Geza''The VermesAugustan Aristocracy'', FergusOxford MillarUniversity Press 1989, str. 339; Ronald Syme, Anthony R. Birley, ''TheAnatolica: Augustanstudies Aristocracyin Strabo'', Oxford University Press 19891995, str. 339257-269</ref>{{#tag:ref|Szczegółowy wykaz literatury odnośnie kwestii jakie stanowisko pełnił Kwiryniusz w czasie wojny przeciwko Homonadensom można znaleźć w artykule Roberta K.; Sherka<ref>Robert K. Sherk, "Roman Galatia: The Governors from 25 B.C. to A.D. 114" w: Hildegard Temporini, Wolfgang Haase, ''Aufstieg und Niedergang der römischen Welt'', tom 7.2, Walter de Gruyter 1980, str. 967, przyp. 48 [http://books.google.com/books?id=nRKDGwn_CRkC&pg=PA967&dq=%22position+in+the+war+against+the+Homanadenses%22&hl=pl&ei=EnxDTOiwNYbLOL_LzJkO&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA#v=onepage&q=%22position%20in%20the%20war%20against%20the%20Homanadenses%22&f=false online]; Ronald Syme, Anthony R. Birley, ''Anatolica: studies in Strabo'', Oxford University Press 1995, str. 257-269</ref>.|group=uwaga}} - historycy argumentują, że ze względu na warunki geograficzne atak powinien zostać przeprowadzony z północy, tj. od strony Galacji. William Ramsay zaproponował, że Kwiryniusz był specjalnym legatem odpowiadającym za sprawy wojskowe Syrii w celu przeprowadzenia wojny z Homonadensami, podczas gdy Sencjusz Saturninus był legatem odpowiedzialnym za sprawy administracyjne tej prowincji. Ramsay uzasadniał swój pogląd, przedstawiając analogiczne przypadki z historii Imperium Rzymskiego. Przekonywał także, że wojna była prowadzona z dwóch stron, z północy, przy współpracy namiestnika Galacji, jak również od strony południowej i południowo-wschodniej<ref>W. M. Ramsay, ''Was Christ Born at Bethlehem?'', Hodder and Stoughton 1898, str. 236-247 [http://www.archive.org/stream/waschristbornatb00ramsuoft online]; idem, ''The Bearing of Recent Discovery on the Trustworthiness of the New Testament'', Hodder and Stoughton 1915, str. 279-295 [http://www.openlibrary.org/details/bearingofrecentd00ramsuoft online]; idem, "Studies in the Roman Province Galatia: I. The Homanadeis and the Homanadensian War" w: ''The Journal of Roman Studies'', tom 7, 1917, str. 229-283</ref>. Teoria o pełnieniu przez Kwiryniusza nadzwyczajnej funkcji przy urzędującym namiestniku Syrii stała się częściowo popularna<ref>Np. J. A. Thompson, ''Biblia i archeologia'', Warszawa 1965, str. 279-280; Giuseppe Ricciotti, ''Życie Jezusa Chrystusa'', Warszawa 2000, str. 189-191</ref>.
 
Proponuje się także, że Łukasz przez pomyłkę przypisał dokonanie pierwszego spisu Kwiryniuszowi, którego imię stało się głośne, gdyż spisowi, który przeprowadził w [[6|6 n.e.]], towarzyszyła rebelia Żydów<ref>Józef Flawiusz, ''Dawne dzieje Izraela'', ks. XVIII, przyp. 4</ref>.