Wersja z 00:02, 9 paź 2015 edytuj 176.221.120.95 (dyskusja) Błąd językowy (powtórzenie ) Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) ← poprzednia edycja		Wersja z 21:44, 11 sty 2016 edytuj anuluj edycję John Belushi (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 117 892 edycje drobne techniczne następna edycja →
Linia 1: {{Inne znaczenia\|duchownego\|[[Pasterz (ptak)\|Pastor – rodzaj ptaków]]}} [[Plik:Bielsko-Biała Arthur Schmidt 001.JPG\|thumb\|200px\|Ks. dr Arthur Schmidt (1866-1923) z [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP\|Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego]] w [[toga\|todze]] z [[befka]]mi, proboszcz w [[Bielsko-Biała\|Bielsku]] (1894-1923)]] [[~~File~~Plik:Eva Brunne.jpg\|thumb\|275x275px\|Pastor Kościoła Szwecji bp Eva Brunne]] '''Pastor''' (~~[[Łacina~~{{w języku\|la\|~~łac.]] ''~~pastor''}} – ''pasterz'') – w [[Protestantyzm\|Kościołach protestanckich]] [[Duchowieństwo\|duchowny]], który pełni obowiązki duszpasterskie w [[zbór\|zborze]]. Mianowany jest przez organy centralne danego Kościoła (np. [[synod]], [[Generalna Konferencja\|generalną konferencję]]), bądź jest powoływany przez [[kongregacja\|kongregację]] wiernych (zbór) w drodze demokratycznego wyboru<ref group=uwaga>Zależy to od formy organizacji Kościoła (np. [[Kościół episkopalny\|wspólnoty episkopalne]] stosują na ogół mianowanie, [[Kongregacjonalizm\|kongregacjonalne]] – demokratyczny wybór)</ref>. == Nazewnictwo == W dawnej [[Polska\|Polsce]] pastor był nazywany także '''[[minister (duchowny)\|ministrem]]''' (~~[[łacina~~{{w języku\|la\|~~łac.]] ''~~minister''}} znaczy ''sługa'')<ref>~~por.~~ ''Słownik [[język polski\|języka polskiego]]'' [[Samuel ~~Bogumił~~ Linde\|S.B. Lindego]]: „'''Minister''' – minister słowa bożego, nazwisko pasterzów protestanckich”.</ref> [[Biblia\|Biblijne]] pochodzenie tytułu ''pastor'' było powodem uznania go na szerszą skalę wśród różnych protestantów, których wiąże zasada [[Sola scriptura]]. Tytuł ten został wymieniony w [[List do Efezjan\|Liście do Efezjan]] [[Paweł z Tarsu\|Apostoła Pawła]], co uznano za dowód stosowania tego tytułu w Kościele prachrześcijańskim. Linia 14: Z czasem używanie tytułu ''pastor'' w odniesieniu do protestanckiego duchownego stało się tradycją, zaś w wielu [[język (mowa)\|językach]] funkcjonuje zwrot grzecznościowy: ''Wielebny Pastorze'' lub ''Księże Pastorze''. W [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP\|Kościele Ewangelicko-Augsburskim w Polsce]] używanie pojęcia ~~"pastor"~~„pastor” jako grzecznościowego zwrotu częściowo zanikło na rzecz ~~"księdza"~~„księdza” (zwroty ~~"Proszę~~„Proszę ~~księdza"~~księdza”/~~"Księże~~„Księże..."”); duchowni luterańscy nazywani byli w Polsce księżmi już w XVI wieku<ref>{{cytuj książkę\|nazwisko=Lau\|imię=Franz\|autor link=Franz Lau\|tytuł=Marcin Luter \| wydawca = Zwiastun \| miejsce = Warszawa \| data = 1966 \| strony = 113–114 \| część = II \| rozdział = Przenikanie nauki Lutra do Polski\|imię r=Oskar\|nazwisko r=Bartel\|autor r link=Oskar Bartel\|oclc=233460468}}</ref>. Duchowni ewangeliccy częściej są nazywani pastorami przez katolików, niż przez samych współwyznawców. == Strój urzędowy == Zwyczajowym strojem liturgicznym pastorów w Kościołach [[ewangelicyzm\|ewangelickich]] na terenie Niemiec, Polski i krajów środkowoeuropejskich jest czarna [[toga]] z białymi [[befka]]mi oraz biret. Strój ten jest używany od roku 1811 na mocy dekretu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III. Dodatkowo w Polsce, na Słowacji i na południu Niemiec (Wirtembergia) pastorzy ewangeliccy używają białą komżę tzw. ~~"albę~~„albę ~~silesiana"~~silesiana”, czyli ~~"albę~~„albę ~~śląską"~~śląską”, zakładaną na czarną togę. Komża ta jest używana od czasów reformacji w Księstwie Cieszyńskim. Na Słowacji i na południu Niemiec (Wirtembergia) ~~"alba~~„alba ~~śląska"~~śląska” jest używana w formie białej ~~"rokiety"~~„rokiety”. Drugim strojem liturgicznym, używanym przez pastorów ewangelickich w Polsce jest biała lub kremowa alba sięgająca do kostek, kroju skandynawskiego, ze stułą w kolorze liturgicznym odpowiadającym niedzieli lub świętu roku kościelnego. Linia 29: == Ukazanie w dziełach kultury == '''W literaturze''' * [[Henrik Ibsen]] -– ''Brand'' (1886) * [[Erskine Caldwell]] -– ''Sługa Boży'' (1935) * [[Karol Ludwik Koniński]] -– ''Straszny czwartek w domu pastora'' (1939), ''Dalsze losy pastora Hubiny'' (1943)<ref>{{Cytuj stronę \| url = http://chmuraczytania.kartalia.pl/showbook.php?id=106#wiecej \| tytuł = Straszny czwartek w domu pastora - Karol Ludwik Koniński \| data dostępu = 2015-01-16 \| język = pl}}</ref> '''W filmie''' * ''[[Samotność we dwoje]]'' (Polska, 1968) -– postać pastora Hubiny zagrał [[Mieczysław Voit]] * ''[[Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (film)\|Lokis. Rękopis profesora Wittembacha]]'' (Polska, 1970) -– w rolę pastora Wittembacha wcielił się [[Edmund Fetting]] == Zobacz też == * [[proboszcz]] – katolicki odpowiednik pastora * [[pastorówka]] -– dom będący miejscem zamieszkania pastora {{Uwagi}} {{Przypisy}}

Pastor: Różnice pomiędzy wersjami