Horwacki Wierch: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToSter (dyskusja | edycje)
m WP:SK, ort.
Linia 4:
|opis grafiki = Horwacki Wierch, na ostatnim planie [[Hawrań]]
|państwo = SVK
|położenie =
|pasmo = [[Tatry]], [[Karpaty]]
|wysokość = 1902
|wybitność =
|data zdobycia =
|pierwsze wejście =
|data zdobycia zimą =
|pierwsze wejście zimą =
|kod mapy = Tatry
|wariant mapy = SVK
|stopniN = 49 |minutN = 13 |sekundN = 7
|stopniE = 20 |minutE = 7 |sekundE = 30
|opis miejsca =
|pozycja opisu =
|commons = Category:Horvátov vrch
}}
'''Horwacki Wierch''' ([[język słowacki|słow.]] ''Horvátov vrch''<ref name=bedeker>{{Cytuj książkę | nazwisko= Barczyk | imię=Grzegorz | nazwisko2= Jakubowski (red.) | imię2=Ryszard | nazwisko3= Piechowski | imię3= Adam | nazwisko4= Żurawska | imię4= Grażyna | tytuł= Bedeker tatrzański | data=2000 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13184-5}}</ref>, ''Horvátský vrch'', [[język niemiecki|niem.]] ''Horvath-Kuppe'', [[język węgierski|węg.]] ''Horvát-kúp''<ref name=wet>{{Cytuj książkę | nazwisko= Radwańska-Paryska | imię=Zofia | autor link= Zofia Radwańska-Paryska | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}</ref>, 1902&nbsp;m&nbsp;[[n.p.m.]]) – niewybitny [[szczyt (geografia)|szczyt]] w [[Słowacja|słowackich]] [[Tatry Wysokie|Tatrach Wysokich]]. Wznosi się w północno-zachodnim ramieniu [[Szeroka Jaworzyńska|Szerokiej Jaworzyńskiej]] (''Široká'', 2210&nbsp;m) oddzielającym [[Dolina Białej Wody|Dolinę Białej Wody]] (''Bielovodská dolina'') i [[Dolina Białki|Dolinę Białki]] od [[Dolina Szeroka Jaworzyńska|Doliny Szerokiej]] (''Široká dolina'') – dużej gałęzi [[Dolina Jaworowa|Doliny Jaworowej]] (''Javorová dolina''). Od [[Spismichałowa Czuba|Spismichałowej Czuby]] (''Zámky'', 2010&nbsp;m) oddzielony jest płytką [[Spismichałowa Przełęcz|Spismichałową Przełęczą]], a od [[Zadnia Kopa Jaworzyńska|Zadniej Kopy]] (''Zadná kopa'', 1674&nbsp;m) – [[Przełęcz pod Zadnią Kopą|Przełęczą pod Zadnią Kopą]] (''sedlo Močidlá'', 1596&nbsp;m).
 
Horwacki Wierch jest [[Zwornik (geografia)|zwornikiem]] dla biegnącego na północny zachód grzbietu oddzielającego [[Dolina Rozpadlina|dolinę Rozpadlinę]] (''Rozpadliny'') od [[Dolina Spismichałowa|Doliny Spismichałowej]] (''SpišmichalovaSpismichalova dolina''). Położone jest w niej siodło Niżniego Spismichałowego Przechodu, przez które biegnie dawna ścieżka myśliwska z Doliny Spismichałowej na Przełęcz pod Zadnią Kopą. Dolina Rozpadlina jest jedną z odnóg Doliny Białki, a Dolina Spismichałowa pierwszym od dołu odgałęzieniem Doliny Białej Wody. Grzbiet ten w swej środkowej części opada do Doliny Spismichałowej wysokimi [[wapień|wapiennymi]] urwiskami, które są dobrze widoczne np. z [[Droga Oswalda Balzera|drogi]] do [[Morskie Oko|Morskiego Oka]].
 
Wierzchołek Horwackiego Wierchu jest łagodny, pokryty łąkami wysokogórskimi ([[hala (botanika)|halami]]). Zachodnie stoki grzbietu schodzącego do Przełęczy pod Zadnią Kopą są porośnięte miejscami aż do wysokości ok. 1660&nbsp;m<ref>{{Cytuj stronę | url=http://www.geoportaltatry.pl/portal/| tytuł=GeoPortal TATRY – TPN| data dostępu=2008-11-14}}</ref> [[regiel górny|górnoreglowym]] lasem. Sam szczyt i fragment północnych stoków zbudowany jest z [[granitoidy|granitoidów]] (czapka krystaliczna), ale przeważającą część masywu tworzą wapienie. Rozwinęły się tu liczne [[kras (geologia)|zjawiska krasowe]]. Można wśród nich wymienić [[lej krasowy]] o średnicy ponad 20&nbsp;m w południowo-zachodnich stokach oraz jaskinie – [[Jaskinia Spismichałowa|Spismichałową]] (''SpišmichalovaSpismichalova jaskyňa'') oraz [[Cień Księżyca]] (''Mesačný tieň''). Ta ostatnia została odkryta 26 czerwca 2004&nbsp;r. i po zaledwie kilku latach eksploracji stała się najdłuższą jaskinią w Tatrach z 30,5&nbsp;km poznanych korytarzy (stan na październik 2012)<ref name=Adri>{{Cytuj stronę |url=http://sss.sk/index.php/oznamy-klubov-sss/speleoklub-uk/443-komin-adri-mesacny-tien |tytuł=Komín Adri, Mesačný tieň |data dostępu=2012-11-23 |język=sk}}</ref>. Ma co najmniej 451&nbsp;m głębokości.
 
Nazwa Horwackiego Wierchu pochodzi od węgierskiego rodu Horváth-Palocsay, który w latach 1589–1856 był właścicielem Tatr Jaworzyńskich. Na szczyt nie prowadzi żaden znakowany [[szlak turystyczny]], przez wierzchołek przechodzi natomiast stara ścieżka myśliwska na Szeroką Jaworzyńską. Na Horwacki Wierch wchodzili od dawna pasterze i myśliwi. Pierwszego znanego wejścia zimowego dokonał [[Gyula Komarnicki]] 3 stycznia 1913&nbsp;r.