Pył kosmiczny: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
ort., drobne merytoryczne, tłumaczenie |
||
Linia 10:
== Metody detekcji ==
Pył kosmiczny jest wykrywany metodami
Najdokładniej bada się go jednak przez metody bezpośrenie polegające na zbieraniu pyłu kosmicznego w różnych lokalizacjach różnym metodami. Atmosfera ziemska jest codziennie bombardowana ogromną ilością materii z kosmosu (według różnych szacunków od 5 do 3000 ton)..<ref>{{Cytuj
| nazwisko = Atkins
| imię = Nancy
| tytuł = Getting a Handle on How Much Cosmic Dust Hits Earth
| wydawca = Universe Today
| data=March 2012
| url = http://www.universetoday.com/94392/getting-a-handle-on-how-much-cosmic-dust-hits-earth/#ixzz2j9WbyxMT
}}
</ref><ref>{{cytuj
| imię = Royal Astronomical Society
| nazwisko = press release
| tytuł = CODITA: measuring the cosmic dust swept up by the Earth
| wydawca = Royal Astronomical Society
| data=March 2012
| edycja = UK-Germany National Astronomy Meeting NAM2012
| url = http://www.jodrellbank.manchester.ac.uk/meetings/nam2012/pressreleases/nam24.html
}}
</ref>
Najpopularniejszą jest zbieranie pyłu kosmicznego na dużych i niezamieszkałych połaciach terenów arktycznych jak Antarktyka i Grenlandia bądź z głębin morskich, inną metodą zbioru do badań bezpośrednich jest zbieranie ich wprost z atmosfery przy pomocy kolektorów przymocowanych do skrzydeł samolotów latających w stratosferze. Pierwszym naukowcem który udowodnił pozaziemskie pochodzenie niektórych cząstek na ziemi był [[Donald E. Brownlee|Don Brownlee]] pod koniec lat 70 XX wieku. Inną metodą jest badanie meteorytów, w nich oprócz pyłu kosmicznego znajdują się drobiny [[Py%C5%82_gwiezdny|pyłu gwiezdnego]], czyli lite cząstki z okresu presolarnego które zostały wyrzucone bezpośrednio z gwiazd. Pył gwiezdny łatwo rozróżnić ze względu na jego silnie izotopiczną konstrukcję, z tego powodu pył gwiezdny nie miesza się z resztą materii, w tym pyłem kosmicznym.
[[File:Horsehead-Hubble.jpg|thumb|left| Pył kosmiczny [[Mg%C5%82awica_Ko%C5%84ski_%C5%81eb|mgławica końskiego łba]] widziany z teleskopu Hubble'a]]
Jest też badany dzięki obserwacjom światła zodiakalnego<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.skyandtelescope.pl/2010/031101 | tytuł = Wyjaśniono tajemnicę światła zodiakalnego | data dostępu = 2010-11-28 |data = 2010-03-11 | opublikowany = Sky & Telescope | język = pl}}</ref><ref name="apj392">{{Cytuj pismo | nazwisko = Reach | imię = William T. | tytuł = Zodiacal emission. III – Dust near the asteroid belt | url = http://adsabs.harvard.edu/abs/1992ApJ...392..289R | czasopismo = Astrophysical Journal | wolumin = 392 | wydanie = 1 | strony = 289–299 | rok = 1992 | doi = 10.1086/171428 | data dostępu = 2010-11-28 | język = en}}</ref>.
Największym problemem jest duża prędkość cząsteczek pyłu kosmicznego (10–40 km/s) dlatego przez długi czas badania bezpośrednie ('in-situ') opierały się na pomiarze prędkości i masy cząsteczki w oparciu o dane uderzenia cząsteczki o miernik a następnie odtwarzania tego samego wyniku poprzez bombardowanie identycznego miernika w laboratorium różnym substancjami aż do uzyskania podobnego efektu. W miarę postępu technicznego zaczęto stosować coraz bardziej wyrafinowane metody pomiaru jak badanie fal dźwiękowych, jonizacja cząstki. Najnowszym osiągnięciem jest próbnik z sondy Stardust, zawiera on gęsty żel który łapie pył gwiezdny nie uszkadzając go i dając naukowcom możliwość zbadania go w stanie nienaruszonym.
Dzięki teleskopom na podczerwień, których promieniowanie przenika przez pył kosmiczny, możemy obserwować region w których formują się gwiazdy bądź centra galaktyk. 25 września 2003 z [[Canaveral| przylądka Canaveral]] NASA wystrzeliło [[Kosmiczny_Teleskop_Spitzera|teleskop Spitzera]], największy teleskop na podczerwień wystrzelony w przestrzeń kosmiczną. Większość promieniowania podczerwonego jest blokowana przez atmosferę ziemską dlatego zdecydowano się na jego użycie. Dzięki jego misji ożywiła się dyskusja na temat pyłu kosmicznego, w ostatnim raporcie naukowcy zajmujący się opracowywaniem wyników misji przedstawili dowody na to że pył kosmiczny może pochodzić z czarnych dziur.<ref>{{cytuj pismo |imię=F.|nazwisko=Markwick-Kemper|autor2=Gallagher, S. C. |autor3=Hines, D. C. |autor4= Bouwman, J. |rok=2007|tytuł=Dust in the Wind: Crystalline Silicates, Corundum, and Periclase in PG 2112+059|bibcode=2007ApJ...668L.107M|czasopismo=Astrophysical Journal|wolumin=668|wydanie=2|strony=L107–L110|doi=10.1086/523104|arxiv = 0710.2225|język= en }}</ref>
Kolejną metodą wykrywania jest [[Polarymetria]], drobinki pyłu rzadko są sferyczne i układają się wzdłuż pól magnetycznych gwiazd polaryzując tym samym światło tych gwiazd. W okolicznej przstrzeni międzygwiezdnej gdzie instrumenty nie są na tyle czułe używa się polarymetrii aby "oczyścić" dane.<ref>{{cytuj czasopismo | tytuł=The linear polarization of Southern bright stars measured at the parts-per-million level | nazwisko=Cotton | imię=D. V. | display-authors=etal | czasopismo=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | wolumin=455 | strony=1607–1628 | data=January 2016 | bibcode=2016MNRAS.455.1607C |arxiv = 1509.07221 |doi = 10.1093/mnras/stv2185 }} [http://arxiv.org/abs/1509.07221 arXiv]</ref>
== Zobacz też ==
| |||