Pył kosmiczny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
popr |
poprawki |
||
Linia 3:
'''Pył kosmiczny''' – [[Materia (fizyka)|materia]] wypełniająca [[przestrzeń kosmiczna|przestrzeń kosmiczną]] złożona z cząstek o wielkości od kilku atomów do 0,1 μm średnicy<ref>{{cytuj pismo |autor=Beech, M. |autor2=Duncan I. Steel |rok=1995|miesiąc=September |tytuł=On the Definition of the Term Meteoroid |czasopismo=Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society|tom=36 |wydanie=3 |strony=281–284 |url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?bibcode=1995QJRAS..36..281B&db_key=AST&data_type=HTML&format=&high=44b52c369007834 |data dostępu=2010-11-28}}</ref>.
Zależnie od jego lokalizacji astronomicznej wyróżnia się między innymi [[pył międzygalaktyczny]], [[pył międzygwiazdowy]], [[pył okołoplanetarny]], [[pył międzyplanetarny]], chmury pyłowe wokół innych gwiazd, czy większość międzyplanetarnych składników pyłowych (tzw. międzyplanetarne obłoki pyłowe albo zespół pyłu zodiakalnego) złożonych w [[Układ Słoneczny|Układzie Słonecznym]] głównie z pyłu [[kometa|komet]] i pyłu [[planetoida|planetoid]], a w mniejszym stopniu z pyłu [[pas Kuipera|pasa Kuipera]], pyłu międzygwiazdowego przechodzącego przez [[Układ Słoneczny]] oraz beta-meteoroid. Z tej kategorii należy oddzielić Pył Gwiezdny, którego cząstki są
Pył kosmiczny był niegdyś utrapieniem astronomów, ponieważ przesłaniał [[obiekt astronomiczny|obiekty]], które oni pragnęli obserwować. Kiedy rozwinięto techniki obserwacji w [[podczerwień|podczerwieni]], zorientowano się, że cząstki pyłu kosmicznego stanowią znaczny i decydujący składnik procesów astrofizycznych. Pył może np. odpowiadać za utratę masy [[gwiazda|gwiazd]], które zbliżają się do końca swego istnienia, odgrywać rolę we wczesnych etapach formowania się gwiazd, czy planety. W Układzie Słonecznym pył odgrywa główną rolę w powstawaniu [[światło zodiakalne|światła zodiakalnego]], tworzeniu szprych [[Saturn#Pierścienie Saturna|pierścienia B Saturna]], zewnętrznych rozproszonych [[pierścienie planetarne|pierścieni planetarnych]] wokół [[Jowisz]]a, [[Saturn]]a, [[Uran]]a i [[Neptun]]a oraz tworzeniu [[kometa|komet]].
Linia 12:
Pył kosmiczny jest wykrywany metodami pośrednimi wykorzystującymi to że pochłaniania on, rozprasza i emituje promieniowanie elektromagnetyczne tak jak ciała stałe, które różni się znacznie od pochłaniania i emisji swobodnych jonów, atomów i cząsteczek.
Najdokładniej bada się go jednak przez metody
| nazwisko = Atkins
| imię = Nancy
Linia 29:
| url = http://www.jodrellbank.manchester.ac.uk/meetings/nam2012/pressreleases/nam24.html
}}
</ref>.
Najpopularniejszą jest zbieranie pyłu kosmicznego na dużych i niezamieszkałych połaciach terenów arktycznych jak Antarktyka i Grenlandia bądź z głębin morskich, inną metodą zbioru do badań bezpośrednich jest zbieranie ich wprost z atmosfery przy pomocy kolektorów przymocowanych do skrzydeł samolotów latających w stratosferze. Pierwszym naukowcem, który udowodnił pozaziemskie pochodzenie niektórych cząstek na ziemi był [[Donald E. Brownlee|Don Brownlee]] pod koniec lat 70 XX wieku.
[[File:Horsehead-Hubble.jpg|thumb|left| Pył kosmiczny [[Mgławica Koński Łeb|mgławica Końskiego Łba]] widziany z teleskopu Hubble'a.]]
Jest też badany dzięki obserwacjom światła zodiakalnego<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.skyandtelescope.pl/2010/031101 | tytuł = Wyjaśniono tajemnicę światła zodiakalnego | data dostępu = 2010-11-28 |data = 2010-03-11 | opublikowany = Sky & Telescope | język = pl}}</ref><ref name="apj392">{{Cytuj pismo | nazwisko = Reach | imię = William T. | tytuł = Zodiacal emission. III – Dust near the asteroid belt | url = http://adsabs.harvard.edu/abs/1992ApJ...392..289R | czasopismo = Astrophysical Journal | wolumin = 392 | wydanie = 1 | strony = 289–299 | rok = 1992 | doi = 10.1086/171428 | data dostępu = 2010-11-28 | język = en}}</ref>.
Największym problemem jest duża prędkość cząsteczek pyłu kosmicznego (10–40 km/s) dlatego przez długi czas badania bezpośrednie ('in-situ') opierały się na pomiarze prędkości i masy cząsteczki w oparciu o dane uderzenia cząsteczki o miernik, a następnie odtwarzania tego samego wyniku poprzez bombardowanie identycznego miernika w laboratorium różnym substancjami aż do uzyskania podobnego efektu. W miarę postępu technicznego zaczęto stosować coraz bardziej wyrafinowane metody pomiaru jak badanie fal dźwiękowych, jonizacja cząstki. Najnowszym osiągnięciem jest próbnik z sondy Stardust, zawiera on gęsty żel, który łapie pył gwiezdny nie uszkadzając go i dając naukowcom możliwość zbadania go w stanie nienaruszonym.
Dzięki teleskopom na podczerwień, których promieniowanie przenika przez pył kosmiczny,
Kolejną metodą wykrywania jest [[Polarymetria]], drobinki pyłu rzadko są sferyczne i układają się wzdłuż pól magnetycznych gwiazd polaryzując tym samym światło tych gwiazd. W okolicznej
== Zobacz też ==
|