Magnus Stenbock: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Magnus Stenbock, 1665-1717.jpg|thumb|190px|Magnus Stenbock, malował Georg Engelhard Schröder]]

 

'''Magnus Stenbock''' (ur. {{data|1665-5-22}} w [[Sztokholm]]ie, zm. {{data|1717-2-23}} w [[Kopenhaga|Kopenhadze]]) – szwedzki hrabia i oficer (generał-lejtnant 1704, generał 1705, generalny gubernator [[Skania|Skanii]] 1705, feldmarszałek 1713), jeden z najwybitniejszych szwedzkich dowódców w trakcie [[III wojna północna|III wojny północnej]].

 

 

W 1685 rozpoczął karierę wojskową jako chorąży. Szybko jednak awansował, już 1693 był pułkownikiem. W momencie rozpoczęcia [[III wojna północna|wielkiej wojny północnej]] był dowódcą regimentu piechoty Dalarna, którym dowodził w [[Bitwa pod Narwą|bitwie pod Narwą]] (1700). Odznaczywszy się w walce otrzymał stopień generała-majora i znalazł się w najbliższym otoczeniu króla szwedzkiego [[Karol XII|Karola XII]]. Uczestniczył w kampaniach Karola XII na terenie Polski, m.in. wziął udział w [[bitwa pod Kliszowem|bitwie pod Kliszowem]] (1702), po której został mianowany generalnym komisarzem wojennym, odpowiedzialnym za ściąganie kontrybucji od ludności (w czym był bardzo skuteczny). Pełnił tę funkcję w Polsce do 1706, m.in. był w tym okresie gubernatorem okupowanego przez Szwedów [[Kraków|Krakowa]] (1702), doprowadził do uznania władzy [[Stanisław Leszczyński|Stanisława Leszczyńskiego]] przez [[Gdańsk]] (1703), brał udział w zdobyciu [[Lwów|Lwowa]] (1704). Kontrolując wszelkie kontrybucje, rekwizycje i konfiskaty prowadzone przez wojska szwedzkie zapewnił też sobie znaczny udział w łupach odbudowując pozycję materialną rodziny, został też w uznaniu zasług mianowany na stanowisko generalnego gubernatora [[Skania|Skanii]] i awansowany na generała-lejtnanta (1705). W 1706 został wyznaczony na generalnego komisarza armii szwedzkiej w okupowanej wówczas [[Saksonia|Saksonii]].

Po klęsce Szwedów [[bitwa pod Połtawą|w bitwie pod Połtawą]] Stenbock pośpiesznie zorganizował obronę Szwecji przed Duńczykami – w 1710 zwyciężył wojska duńskie w [[bitwa pod Helsingborgiem|bitwie pod Helsingborgiem]] i zmusił je do wycofania się przez [[Sund]]. W 1712 został wysłany na [[Rugia|Rugię]] z zadaniem wkroczenia do Polski i ponownego zainstalowania na tronie Stanisława Leszczyńskiego. Początkowo pokonał połączone siły duńsko-saskie w [[bitwa pod Gadebusch|bitwie pod Gadebusch]] (po tej bitwie król Karol XII mianował Stenbocka [[marszałek polny|feldmarszałkiem]]), jednak trudności aprowizacyjne i epidemie oraz nacisk wojsk przeciwnika zmusiły go do marszu w kierunku [[Holsztyn]]u. Tu zajął twierdzę Tönningen, która jednak wkrótce potem została oblężona i [[6 maja]] 1713 Stenbock skapitulował. Znalazł się w niewoli duńskiej i został osadzony w zamku [[Frederikshavn]], na północ od [[Kopenhaga|Kopenhagi]]. Tam zmarł w 1717. Został pochowany w [[katedra w Uppsali|katedrze w Uppsali]].

 

* Z. Anusik, ''Karol XII'', Wrocław 2006.

 

{{Kontrola autorytatywna}}

 

[[Kategoria:Uczestnicy III wojny północnej (strona szwedzka)]]

[[Kategoria:Urodzeni w 1665]]