Żleb: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 79.186.95.188 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to MalarzBOT.
m drobne techniczne
Linia 2:
[[Plik:Ciemniak a4.jpg|thumb|250px|[[Czerwony Żleb (Ciemniak)|Czerwony Żleb]]]]
 
'''Żleb''' (kuluar) – wklęsła forma rynnowa ukształtowania terenu [[Góra|górskiego]]. Jest to szerokie i korytowate wcięcie o różnej głębokości w [[stok (geomorfologia)|stoku]] czy [[Ściana (geomorfologia)|ścianie]]<ref name=WET>{{Cytuj książkę | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | imię=Zofia | nazwisko=Radwańska-Paryska| autor link= Zofia Radwańska-Paryska |tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}</ref>. Powstaje wskutek [[wietrzenie|wietrzenia]] mechanicznego oraz [[erozja|erozyjnego]] działania gruzu skalnego, wód opadowych, roztopowych i [[lawina|lawin]]. Żleby mają niewyrównane [[Dno doliny|dno]] o profilu zbliżonym do litery V<ref name=E>''Encyklopedia Audiowizualna Brytannica'' tom XVIII Geologia ISBN83ISBN 83-60563-22-5</ref>.
 
Żlebami często spływają z gór potoki, w żlebach zwykle też najdłużej zalega śnieg. Żleby mogą być trawiaste, kamieniste, [[piarg|piarżyste]]. Czasami mianem żlebu określa się wąskie doliny, nawet całkowicie zalesione, jak np. [[Staników Żleb]] w [[Tatry|Tatrach]]<ref name=E/>. Są takie formy terenu, których zaliczenie do kategorii żlebów nie budzi żadnej wątpliwości. Często jednak nie jest możliwe ścisłe określenie, czy dana wklęsła forma terenu jest [[dolina|doliną]], [[depresja (geomorfologia)|depresją]], [[rynna (geomorfologia)|rynną]], [[komin (formacja skalna)|kominem]] czy żlebem; czasami bowiem na różnych odcinkach swojej długości przyjmuje różne postacie. Również przejście między tymi formami ukształtowania terenu jest płynne. [[Władysław Cywiński]] np. tak pisze o [[Żleb pod Wysranki|Żlebie pod Wysranki]]: ''Czy to żleb, czy dolinka? Nie ma i być nie może matematycznie ścisłego rozgraniczenia obu tych pojęć''<ref name=CW >{{Cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Cywiński |autor link= Władysław Cywiński |tytuł=Tatry. Czerwone Wierchy, część zachodnia. Przewodnik szczegółowy, |tom= 3 |miejsce=Poronin |rok=1996 |wydawca= Wyd. Górskie |isbn= 83-7104-011-3}}</ref>.
 
Żlebami, tak jak i [[komin (formacja skalna)|kominami]], prowadzą przeważnie najłatwiejsze [[droga wspinaczkowa|drogi wspinaczkowe]] daną ścianą. Zarazem wiodą one terenem najczęściej mokrym i kruchym, a także są narażone na spadające kamienie i lawiny<ref name=E/>.