Czagos: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego"; Dodano kategorię "Wyspy Brytyjskiego Terytorium Oceanu Indyjskiego" za pomocą HotCat
Linia 1:
{{Archipelag infobox
| nazwa = Czagos
| zdjęcie = Nasa diego garcia.jpg
| opis_zdjęcia = Atol Diego Garcia widoczny z satelity
| państwo = IOT
| kontynent = Afryka
| archipelag =
| morze = [[Ocean Indyjski]]
| wielkość = 63,17
| liczba_wysp = >60
| rok = 2012
| populacja = 3000
| gęstość =
| mapa_archipelagu = Plik:Chagos map.PNG
| galeria_commons =
| stopniS = 606 | minutS = 00 | sekundS =
| stopniE = 71 | minutE = 30 | sekundE =
}}
'''Czagos''' (ang. ''Chagos Archipelago'') – [[archipelag]] na [[Ocean Indyjski|Oceanie Indyjskim]], leżący 500 [[kilometr|km]] na południe od [[Malediwy|Malediwów]], złożony z ponad 60 tropikalnych wysp. Stanowią część [[Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego|Brytyjskiego Terytorium Oceanu Indyjskiego]], cały archipelag jest brytyjskim [[terytorium zamorskie|terytorium zamorskim]].
 
== Informacje geograficzne ==
Archipelag Czagos to ponad 60 wysp i wysepek, które obsiadły [[rafa|rafę koralową]], tworząc grupę siedmiu [[atol]]i. Całkowita powierzchnia wysp to ponad 63 km², przy czym największą z nich jest [[Diego Garcia]] (27,20 km²). Powierzchnia pozostałych osiąga wielkość do kilometra kwadratowego. Są to wyspy: [[Peros Banhos]], [[Salomon Islands]], Eagle Islands, Egmont Islands i Three Brothers oraz położone nieco dalej Nelsons Island i Danger Island.
 
Panuje tu [[klimat równikowy]] morski; gorący, wilgotny, łagodzony przez [[pasat]]. Wyspy archipelagu mają płaską powierzchnię, większość wzniesień nie przekracza 2 m wysokości. Najwyższy punkt znajduje się na wyspie [[Diego Garcia]] i ma 15 m wysokości. Ich jedynym bogactwem są [[kokos właściwy|palmy kokosowe]] i ryby w okolicznych wodach.
 
== Historia ==
[[Plik:Salomons Atoll in the Chagos.jpg|lewo|mały|lewo|Atol Salomon należący do Czagos]]
Jako pierwsi dotarli na wyspę przybysze z [[Malediwy|Malediwów]]. Czagos leżały jednak zbyt daleko od Malediwów, aby mieszkańcy tych drugich osiedlali się w sposób planowy na siedmiu [[atol]]ach. Dlatego przez wieki archipelag nie był zamieszkany. Pierwszym Europejczykiem, który dotarł na Czagos był [[Vasco da Gama]]. [[Portugalczycy]] pojawili się tam na początku XVI wieku, ale nigdy nie stały się one częścią ich morskiego [[imperium]]. Także oni uważali Czagos za mało atrakcyjny fragment świata. Po Portugalczykach przyszli [[Francuzi]]. W 1786 roku pretensje do Czagos zgłosili [[Brytyjczycy]], którzy tak naprawdę kontrolę nad wyspami przejęli w 1814 roku.
 
Pierwsi stali mieszkańcy wyspy przypłynęli na Czagos w XVIII wieku. Byli nimi trędowaci z [[Mauritius]]a. Francuzi kontrolujący wtedy ten obszar zamierzali uczynić z Czagos dochodowy ośrodek osadnictwa. W praktyce oznaczało to założenie plantacji palm kokosowych. Większość pracowników tych plantacji stanowili [[Afrykanie]]. Przetrwały one do połowy dwudziestego stulecia podobnie jak ich pracownicy afrykańskiego i południowoazjatyckiego pochodzenia.
 
Kiedy Mauritius ogłosił niepodległość – Czagos były powiązane administracyjnie z tą wyspą – archipelag stanowił część Brytyjskiego Terytorium Oceanu Indyjskiego. W latach 1967-19711967–1971 mieszkańcy archipelagu zostali przymusowo wysiedleni na Mauritius z racji porozumienia między [[Wielka Brytania|Wielką Brytanią]] a [[Stany Zjednoczone|Stanami Zjednoczonymi]] o utworzeniu amerykańskiej [[baza wojskowa|bazy wojskowej]] na Diego Garcia.
 
== Czasy współczesne ==