|
|commons = Category:Ordre des Palmes académiques
}}
'''Palmy akademickie''', '''Order Palm Akademickich''' ([[język francuski|fr.]] ''L'Ordre des Palmes Académiques'') – [[Francja|francuskie]] [[odznaczenie]] resortowe ustanowione [[4 października]] [[1955]] przez [[Premierzy Francji|premiera]] [[Edgar Faure|Edgara Faure'a]] na wzór tytułu honorowego nadawanego od [[1808]] r. (za panowania [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]]), wybitnym funkcjonariuszom szkolnictwa francuskiego. Jest to więc najstarsze wyłącznie cywilne francuskie odznaczenie.
== Rys historyczny ==
W chwili ustanowienia jako tytuł honorowy, w 1808, miał za zadanie wyróżnienie najwybitniejszych działaczy szkolnictwa uniwersyteckiego, w bardzo szerokim znaczeniu, gdyż w tamtych czasach do uniwersytetów zaliczały się również licea (w systemie francuskim matura, ''baccalauréat'', jest pierwszym stopniem uniwersyteckim), w szczególności naukowców i profesorów.
W 1850 order podzielono na dwie klasy:
W [[1850]] r. nastąpiło oddzielenie tytułów naukowych i tytułu honorowego Palm Akademickich.
* ''Officier de l’Instruction Publique'' zwany '''Złote Palmy''',
* ''Officier d’Académie'' zwany '''Srebrne Palmy'''<ref name=poh>Paul Hieronymussen: ''Orders, Medals and Decorations of Europe in colour'', Nowy Jork, 1967, s. 162</ref>.
Dopiero w [[1866]] r. tytuł Palm Akademickich został powiązany z odznaczeniem<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.amopa.asso.fr/historique.htm | tytuł = Historique des Palmes académiques | opublikowany = amopa.asso.fr (Association des membres de l'Ordre des Palmes académiques) | język = fr | data dostępu = 2016-03-30}}</ref>. Dystynkcje haftowane na togach ustępują metalowej plakietce zawieszonej na wstążce z mory, wpierw czarnej, później fioletowej. Medal miał kształt gałęzi oliwnej i laurowej. Oliwki często były emaliowane na czerwono, tylko kilka egzemplarzy miało zielone oliwki.
4 października 1955 odznaczenie przekształcono z akademickiego w resortowe i podzielono na trzy klasy (Kawalera, Oficera i Komandora){{r|poh}}. Obecnie stosuje się przepisy z ustawy z 1955 roku, z drobnymi poprawkami z 2002.
== Nadawanie orderu ==
Obecnie stosuje się zasady ustawy z [[1955]] roku, z drobnymi poprawkami z [[2002]].
Odznaczenie to nobilituje wybranych członków społeczności edukacyjnej, uczących lub nie. Możliwość jego przyznania już w 1866 r. została poszerzona o osoby nie uczące, które wniosły duży wkład w proces edukacji narodowej Francji. Może ono zostać również przyznane obcokrajowcom oraz Francuzom przebywającym za granicą aktywnie uczestniczącym w popularyzacji kultury francuskiej na świecie.
Promocje i nominacje, na mocy dekretu Premiera Francji ogłoszonego na wniosek Ministra Edukacji, mają miejsce dwa razy w roku: [[1 stycznia]] (osoby niepodlegające [[Rząd Francji|francuskiemu Ministerstwu Edukacji]]) i [[14 lipca]] (osoby podlegające temu ministerstwu).
== Insygnia ==
W chwili obecnej, od ponownego ustanowienia w 1955 r., order jest przyznawany w trzech stopniach:
* Kawalera'''Kawaler''' (fr. ''Chevalier'') – medal w kształcie liści palmowych pokryty fioletową [[emalia|emalią]] o wysokości 35 mm, wstążka bez rozety. Kawaler musi mieć co najmniej 35 lat i pracować w szkolnictwie od co najmniej 10 lat (do reformy w 2002 r. od 15 lat).
* Oficera'''Oficer''' (fr. ''Officier'') – medal w kształcie liści palmowych pokryty fioletową emalią o wysokości 35 mm, wstążka z rozetą. Oficerem może zostać Kawaler najwcześniej 5 lat po otrzymaniu orderu niższej klasy.
* Komandora'''Komandor''' (fr. ''Commandeur'') – pozłacany medal w kształcie liści palmowych o wysokości 60 mm zawieszony na wstążce przyczepionej do obręczy o średnicy 22 mm, całość zawieszona na łańcuchu, wstążka z białymi pasami i rozetą. Komandorem można zostać najwcześniej 3 lata (do 2002 r. 5 lat) po otrzymaniu stopnia Oficera.
Współczesny medal, dzieło [[Kowal#Kowalstwo artystyczne|kowala artystycznego]] [[Raymond Subes|Raymonda Subes'a]], jest niesymetryczny – po lewej stronie znajduje się 12 liści, po prawej, 11 (w sumie 23 liście).
{{Kategoria główna|Odznaczeni Orderem Palm Akademickich}}
{{Kategoria główna|Polacy odznaczeni Orderem Palm Akademickich}}
{{Przypisy}}
{{Francuskie odznaczenia}}
| 