Pan (księżyc): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Sekcja o odkryciu księżyca przetłumaczona z wersji angielskiej. |
WP:SK, kat., drobne redakcyjne, lit. |
||
Linia 24:
|wymiary = 34,4 × 31,4 × 20,8<ref name="icarus">{{cytuj pismo | autor = P.C. Thomas | tytuł = Sizes, shapes, and derived properties of the saturnian satellites after the Cassini nominal mission | czasopismo = Icarus | wydanie = 1 | wolumin = 208 | strony = 395-401 | język = en | data = lipiec 2010 | url = http://www.ciclops.org/media/sp/2011/6794_16344_0.pdf | doi = 10.1016/j.icarus.2010.01.025}}</ref>
|spłaszczenie =
|powierzchnia =
|objętość =
|masa = (0,495 ± 0,075) × 10<sup>16</sup>{{r|icarus}}
|gęstość = (0,420 ± 0,150){{r|icarus}}
Linia 42:
'''Pan''' (Saturn XVIII) – [[naturalny satelita|księżyc]] [[Saturn]]a, drugi (po [[S/2009 S 1]]) pod względem odległości od planety. Został odkryty przez [[Mark Showalter|Marka R. Showaltera]] w 1990 r. na podstawie analizy zdjęć pochodzących z sondy [[Voyager 2]] wykonanych dziewięć lat wcześniej.
[[Plik:Pan Rev09.2x.jpg|thumb|200px|left|Księżyc Pan w przerwie Enckego, zdjęcie wykonane przez sondę [[Cassini-Huygens|Cassini]]]]▼
Pan krąży w [[przerwa Enckego|przerwie Enckego]] w [[pierścienie Saturna|pierścieniu A]] Saturna. Jego obecność jest przyczyną istnienia tej przerwy; przerwa Enckego nie jest pusta, oprócz Pana krążą tam również wąskie pasma pyłu, poskręcane i lokalnie zagęszczone przez przyciąganie księżyca.
== Odkrycie ==
Obecność księżyca w perwie Enckego pierwszy raz została przewidziana przez Jeffreya Cuzziego and Jeffreya Scargle w roku 1985 w oparciu o faliste brzegi przerwy, który wskazywały na zaburzenia grawitacyjne<ref>{{Cytuj pismo | imię = J.N. | nazwisko = Cuzzi | imię2 = J.D. | nazwisko2 = Scargle | tytuł = Wavy Edges Suggest Moonlet in Encke's Gap | czasopismo = Astrophysical Journal | url = http://adsabs.harvard.edu//full/seri/ApJ../0292//0000276.000.html | wolumin = 292 | rok = 1985 | miesiąc = maj | strony = 276-290 | język = en | data dostępu = 2016-03-20}}</ref>. ▼
▲[[Plik:Pan Rev09.2x.jpg|thumb|200px|left|Księżyc Pan w przerwie Enckego, zdjęcie wykonane przez sondę [[Cassini-Huygens|Cassini]]]]
W roku 1986 Showalter wyliczył orbitę i masę Pana modelując jego interakcje grawitacyjne z pierścieniami. Astronom uzyskał bardzo dokładne przewidywanie 133,603 ± 10 km dla półosi wielkiej i masy odpowiadającej 5–10{{e|−12}} masy Saturna, oraz stwierdził, że w przerwie może być tylko jeden księżyc.<ref name="Showalter1986">{{Cytuj pismo | imię = M.R. | nazwisko = Cuzzi | nazwisko5 = i inni | tytuł = Satellite "wakes" and the orbit of the Encke Gap moonlet | czasopismo = Icarus | wolumin = 66 | wydanie=2 | rok = 1986 | strony = 297 | język = en | doi = 10.1016/0019-1035(86)90160-0 | bibcode= 1986Icar...66..297S}}</ref>. Faktyczna wartość półosi wielkiej różni się o 19 km, a rzeczywista masa zawiera 8.6{{e|−12}} masy Saturna.▼
▲Obecność księżyca w
▲W roku 1986 Showalter wyliczył orbitę i masę Pana modelując jego interakcje grawitacyjne z pierścieniami. Astronom uzyskał bardzo dokładne przewidywanie 133
Pan został odkryty w zakresie 1° od przewidywanej pozycji. Poszukiwania podjęto korzystając ze wszystkich zdjęć sondy [[Voyager 2]] w oparciu o obliczenia komputerowe pozwalające przewidzieć, gdzie księżyc powinien być widoczny w sprzyjających odkryciu warunkach. Wszystkie fotografie wybrane w celu poszukiwania Pana, które miały rozdzielczość lepszą niż ~50 km/piksel wyraźnie ukazują księżyc. W efekcie uzyskano jedenaście zdjęć z Voyagera, które przedstawiały nowy odkrytego Pana<ref name="Showalter1990">▼
▲Pan został odkryty w zakresie 1° od przewidywanej pozycji. Poszukiwania podjęto korzystając ze wszystkich zdjęć sondy [[Voyager 2]] w oparciu o obliczenia komputerowe pozwalające przewidzieć, gdzie księżyc powinien być widoczny w sprzyjających odkryciu warunkach. Wszystkie fotografie wybrane w celu poszukiwania Pana, które miały rozdzielczość lepszą niż ~50 km/piksel wyraźnie ukazują księżyc. W efekcie uzyskano jedenaście zdjęć z Voyagera, które przedstawiały nowy odkrytego Pana<ref name="Showalter1990">{{Cytuj pismo | imię = M.R. | nazwisko = Showalter | tytuł = Visual Detection of 1981 S 13, the Encke Gap Moonlet | czasopismo = Bulletin of the American Astronomical Society | wolumin = 22 | rok = 1990 | strony = 1031 | język = en | url = http://adsabs.harvard.edu//full/seri/BAAS./0022//0001040.000.html}}</ref><ref name="Showalter1991">{{Cytuj pismo | imię = M.R. | nazwisko = Showalter | tytuł = Visual detection of 1981 S 13, Saturn's eighteenth satellite, and its role in the Encke gap | czasopismo = Nature | wolumin = 351 | wydanie = 6329 | rok = 1991 | strony = 709 | język = en | doi= 10.1038/351709a0|bibcode = 1991Natur.351..709S}}</ref>.
{{clear|left}}
== Zobacz też ==
* [[Chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym]]
Linia 66 ⟶ 67:
[[Kategoria:Księżyce Saturna]]
[[Kategoria:Obiekty astronomiczne odkryte w 1990]]
| |||