'''Casus belli''' ([[Łacina|łac.]] ''casus'' 'upadek, przypadek, traf' od ''cadere'' '(wy)padać, zdarzać się'; ''belli'' [[dopełniacz (przypadek)|dopełniacz]] od ''bellum'' 'wojna')<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = casus; casus pascudeus; casus foederis; casus belli|url = http://www.slownik-online.pl/kopalinski/6FCBE3EE599F3EC3C12565B60006269D.php|opublikowany = slownik-online.pl|data dostępu = 2015-06-11}}</ref> – powód lub pretekst do [[wypowiedzenie wojny|wypowiedzenia wojny]].
''Casus belli'' to łacińskie wyrażenie pochodzące z teorii [[prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]] (''[[Ius ad bellum]]''). Formalnie wyrażenie to (które przetłumaczyć można jako „ryzyko wojny” lub „okazja do wojny”) jest częścią formalnej deklaracji [[wojna|wojny]] przez [[państwo]], które wymienia: żale i pretensje, jakie państwo ma lub może mieć w stosunku do innego państwa, intencje, jakie nim kierują, by rozpocząć wojnę, a także działania, jakie mogą zostać podjęte, by zapobiec konfliktowi lub przywrócić [[Pokój (polityka)|pokój]]. Deklaracja taka stara się spełnić kryteria ''[[ius ad bellum]]'', „sprawiedliwej przyczyny”, „deklaracji publicznej” i ''ultima ratio'' („Ostateczny„ostatecznego argument”argumentu”)<ref>[[konwencje haskie|III Konwencja Haska]] z 1907 dotycząca rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich głosi, że ''strony jej uznają, iż kroki wojenne między nimi nie powinny się rozpoczynać bez uprzedniego i niedwuznacznego zawiadomienia, które będzie mieć formę bądź umotywowanego wypowiedzenia wojny, bądź formę [[ultimatum]] z warunkowym wypowiedzeniem wojny'' (art. 1) a ''[[stan wojny]] powinien być mocarstwom neutralnym bez zwłoki zakomunikowany'' (art. 2).</ref>. Formalne deklaracje wojny są obecnie niezwykle rzadkie<ref>[[Pakt Brianda-Kellogga]] zobowiązuje do rezygnacji z rozstrzygania sporów w drodze wojny, [[Karta Narodów Zjednoczonych]] nakazuje powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób sprzeczny z celami ONZ.</ref>, a ''casus belli'' oznacza zwykle powody danego państwa do wypowiedzenia wojny, bez odnoszenia się do jakichkolwiek dokumentów czy propozycji jego zapobieżenia, czasem nawet bez wskazywania, czy owe powody są sprawiedliwe.
