Język aramejski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Języki Górskiego Karabachu" za pomocą HotCat |
m int., poprawa linków |
||
Linia 32:
[[Plik:Estrangela.jpg|left|thumb|240px|Manuskrypt z IX wieku zawierający homilie Chryzostoma do Ewangelii wg św. Jana]]
Jego dominację zakończyły podboje arabskie. Nowi władcy upowszechnili bardzo szybko pokrewny aramejskiemu [[język arabski]], który przejął rolę bliskowschodniego ''[[lingua franca]]''. {{fakt|Współcześnie język aramejski jest używany w życiu codziennym w trzech miejscowościach: [[Malula|Maalula]], Bahha i Gub Adin|data=2013-10}}.
== Etapy rozwoju ==
Linia 38:
* staroaramejski (mniej więcej 925−700 r. p.n.e.) − zaświadczony w [[inskrypcja]]ch, [[Graffiti|grafitti]], [[Ostrakon|ostrakach]] itd., odnalezionych na terenie północnej [[Syria|Syrii]], górnej [[Mezopotamia|Mezopotamii]] oraz północnej [[Palestyna|Palestyny]].
* aramejski oficjalny (imperialny, standardowy) (mniej więcej 700−200 r. p.n.e.) − nie tylko wersja bardzo ujednolicona, ale także szeroko rozpowszechniona pod względem geograficznym: od [[Egipt]]u, przez [[Palestyna|Palestynę]], [[Syria starożytna|Syrię]] aż po [[Azja Mniejsza|Azję Mniejszą]] oraz [[Asyria|Asyrię]], [[Babilonia|Babilonię]] i [[Armenia|Armenię]]. Zawarty zarówno w listach, umowach, dziełach literackich, jak i inskrypcjach na różnych materiałach. Do tego okresu przypisuje się także aramejski ksiąg [[Księga Ezdrasza|Ezdrasza]] i [[Księga Daniela|Daniela]].
* średnioaramejski (mniej więcej 200 r. p.n.e. − 200 r. n.e.) − zwykle dzielony na 2 główne odmiany geograficzne: [[Palestyna]] i Arabia (dialekty: nabatejski, qumrański, Murabbaat, inskrypcje różnych [[Ossuarium|ossuariów]] czy grobowców, aramejskie słowa zachowane w greckich tekstach NT czy [[Józef Flawiusz|Józefa Flawiusza]], tzw. listy [[Szymon Bar-Kochba|Bar Kochby]]) oraz [[Syria starożytna|Syria]] i [[Mezopotamia]] (dialekty: palmyreński, [[
* późnoaramejski (mniej więcej 200−700 r. n.e.) − zaznacza się w nim wyraźny podział na grupę wschodnią i zachodnią. podobnie jak średnioaramejski dzieli się na 2 grupy: zachodnią i wschodnią. Grupa zachodnia obejmuje odmianę judeo-palestyńską (w którym spisano [[Talmud]] Palestyński, żydowskie [[midrasz]]e i [[targum]]y), samarytańską (język sakralnej literatury [[Samarytanie|Samarytan]]) oraz chrześcijańską syro-palestyńską. Grupa wschodnia obejmuje [[język syryjski]] (później dzielący się na wersję zachodnią i wschodnią), język sakralnej literatury [[mandaizm|mandejskiej]] oraz aramejski talmudyczny-babiloński (język [[Talmud]]u Babilońskiego).
| |||