Ñ: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Początek całkowitego przeredagowania |
|||
Linia 1:
{{znak|Ñ ñ}}
N z [[tylda|tyldą]] to [[litera]] [[alfabet]]u [[alfabet łaciński|łacińskiego]] spotykana
== Wartość foniczna ==
W zależności od języka litera ta stanowi [[grafem]] lub jest elementem [[digraf]]u.
=== [[Język hiszpański]] ===
Najczęściej kojarzona z językiem hiszpańskim, głównie ze względu na zasięg terytorialny tego języka oraz praktyczne nieużywanie jej w innych popularnych językach.
Pojawiała się, dla zaoszczędzenia miejsca, już w tekstach łacińskich kopiowanych w klasztorach w miejsce podwójnego nn. Jako że w języku hiszpańskim podwójne nn zmieniło się w [[spółgłoska nosowa podniebienna||spółgłoskę nosową podniebienną]] (API:[ɲ]), znak ten pozostał w tym języku dla oznaczania właśnie tej głoski.
Stylizowana litera Ñ została użyta w [[logo]] [[Instytut Cervantesa|Instytutu Cervantesa]].
=== [[Język galisyjski]] ===
W języku galisyjskim litera ta pojawiła się w najstarszym zabytku piśmiennictwa w tym języku w roku 1228 (Foro do bo burgo do Castro Caldelas). Język hiszpański (kastylijski) zaczął penetrować ten region w XV i XVI wieku, jest więc mało prawdopodobne, aby, jak się często uważa) właśnie z tego języka została ona zaadoptowana.
Ma taką samą wartość, jak w języku hiszpańskim - [[spółgłoska nosowa podniebienna]] ([[IPA]]:[ɲ]).
=== [[Język asturyjski]] ===
Najprawdopodobniej zaadaptowana z języka hiszpańskiego. Posiada identyczną wartość foniczną - [[spółgłoska nosowa podniebienna]] (IPA:[ɲ]).
=== [[Język guarani]] ===
Zaadaptowana z języka hiszpańskiego. Posiada identyczną wartość foniczną - [[spółgłoska nosowa podniebienna]] ([[IPA]]:[ɲ]).
=== [[Język bretoński]] ===
W języku bretońskim litera ñ nie stanowi oddzielne grafemu lecz jedynie wskazuje na nazalizację poprzedzającej ją samogłoski a, e lub i.
=== [[Język krymskotatarski]] ===
Język krymskotatarski jest najczęściej zapisywany [[cyrylica|cyrylicą]], jednak od lat 90 XX wieku obserwuje się równoległą adaptację alfabetu łacińskiego do tego języka. Alfabet ten jest wzorowany na alfabecie języka tureckiego z kilkoma modyfikacjami. Jedną z tych modyfikacji jest obecność litery ñ, która ma wartość foniczną [[Spółgłoska nosowa tylnojęzykowo-miękkopodniebienna|spółgłoski nosowej tylnojęzykowo-miękkopodniebiennej]] ([[IPA]]: [ŋ]).
=== [[Język wotycki]] ===
=== [[Język filipiński]] ===
=== [[Język naurański]] ===
=== [[Język czamorro]] ===
=== [[Język wolof]] ===
=== Inne języki ===
Litera ta występuje również w zapożyczeniach z języka hiszpańskiego w językach, które ne posiadają jej we własnym alfabecie. Na przykład w języku polskim jest często spotykana w terminologii kulinarnej ([[jalapeño]], [[piña colada]]), choć bardzo często pomija się ją w pisowni (''pina colada'' lub nawet ''pinacolada'').
== Użycie w informatyce ==
Z powodów technicznych (brak tzw. polskiej czcionki) zdarza się ją spotykać jako zamiennik polskiego [[ń]], które ma identyczny odpowiednik głoskowy, jak hiszpańskie ñ.
{{Alfabet łaciński}}
| |||