Cykl miesiączkowy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
int. |
|||
Linia 1:
[[Plik:MenstrualCycle pl.svg|thumb
[[Plik:Order of changes in ovary.svg|thumb
2 – Rosnące pęcherzyki<br />
3 – Dojrzały pęcherzyk z komórką jajową<br />
Linia 16:
Pierwsza miesiączka kobiety, zwana [[menarche]] pojawia się zwykle między 12., a 13. rokiem życia. W [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] średni wiek pierwszej miesiączki wynosi 12,5 roku<ref>{{Cytuj pismo | autor = Anderson SE, Dallal GE, Must A | tytuł = Relative weight and race influence average age at menarche: results from two nationally representative surveys of US girls studied 25 years apart | czasopismo = Pediatrics | wolumin = 111 | wydanie = 4 Pt 1 | strony = 844–50 | rok = 2003 | miesiąc = April | doi = 10.1542/peds.111.4.844 | pmid = 12671122 | język = en}}</ref>, w [[Kanada|Kanadzie]] 12,72 roku<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21110899 Age at menarche in Canada: results from th... [BMC Public Health. 2010] – PubMed – NCBI]</ref>, w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] wiek ten wynosi 12,9 lat<ref>http://vstudentworld.yolasite.com/resources/final_yr/gynae_obs/Hamilton%20Fairley%20Obstetrics%20and%20Gynaecology%20Lecture%20Notes%202%20Ed.pdf</ref>,
natomiast w [[Islandia|Islandii]] wiek ten jest równy 13,05 ± 0,10 lat<ref>{{Cytuj pismo | autor = Magnússon, T.E. | tytuł = Age at menarche in Iceland. | czasopismo = American Journal of Physical Anthropology | wolumin = 48 | wydanie = 4 | strony = 511–4 | rok = 1978 | miesiąc = May | issn = 0002-9483 | doi = 10.1002/ajpa.1330480410 | pmid = 655271 | język = en}}
</ref>. Koniec okresu płodności kobiety, zwany jest [[
== Etapy cyklu miesiączkowego ==
Linia 47:
Wartości temperatury w poszczególnych fazach są różne u różnych kobiet, jednak zawsze gdy następuje owulacja, temperatura w drugiej fazie cyklu wzrasta w stosunku do temperatury z pierwszej fazy o ok. 0,5 °C.
lub<ref>[[Zbigniew Szymański (lekarz)|Szymański Z.]] red., Płodność i planowanie rodziny, Wyd. [[
* faza pęcherzykowa wczesna – początkowa część cyklu, aż do momentu wzbudzenia dojrzewania dominującego pęcherzyka jajnikowego;
* faza pęcherzykowa późna – czas dojrzewania dominującego, czyli przedowulacyjnego pęcherzyka jajnikowego;
Linia 60:
== Przebieg cyklu miesiączkowego ==
W fazie folikularnej poziom estrogenu w organizmie kobiety stopniowo wzrasta. Stymuluje to błonę śluzową macicy do rozrostu. Jednocześnie, pod wpływem [[hormon folikulotropowy|hormonu folikulotropowego]] (FSH) w [[
=== Menstruacja ===
{{osobny artykuł|Menstruacja}}
Krwawienie miesięczne jest pierwszym etapem cyklu miesiączkowego. Jest spowodowane złuszczaniem się nabrzmiałej i rozrośniętej w ostatniej fazie cyklu (fazie lutealnej), błony śluzowej macicy (endometrium). Płyn wydostający się w tym okresie z [[Pochwa człowieka|pochwy]] składa się w dużej mierze z krwi i tkanki błony śluzowej<ref name="allmenses">{{cytuj stronę| url = http://www.webmd.com/a-to-z-guides/all-about-menstruation| tytuł = All About Menstruation| data dostępu = 2008-10-05| autor = John M Goldenring| data = 2007-02-01| opublikowany = WebMD}}</ref>. W trakcie miesiączki kobieta traci ok. 35 [[
Miesiączka trwa zwykle od 3 do 5 dni, choć krwawienia trwające od 2 do 7 dni są uważane za normalne<ref name="US-typical">{{cytuj stronę| url = http://www.4woman.gov/faq/menstru.htm#4| tytuł = What is a typical menstrual period like?| data dostępu = 2005-06-11| autor = The National Women's Health Information Center| rok = 2002| miesiąc = listopad| opublikowany = U.S. Department of Health and Human Services}}</ref>. Krew wydalana w trakcie miesiączki nie krzepnie, dzięki dużej zawartości [[plazmina|plazminy]]<ref name="plasmin">{{Cytuj pismo | autor=SHIRAISHI M | tytuł=Studies on identification of menstrual blood stain by fibrin-plate method. I. A study on the incoagulability of menstrual blood | rok=1962 | czasopismo=Acta medicinae Okayama | doi= | wydanie=16 | wolumin= | miesiąc=sierpień | pmid= 13977381 | strony=192–200}}</ref>.
Linia 72:
=== Faza folikularna ===
Faza folikularna, zwana też fazą proliferacyjną, to czas w którym intensywnie narasta, dopiero co złuszczony w menstruacji, nabłonek błony śluzowej macicy. Zwiększony poziom [[hormon folikulotropowy|FSH]] i [[Estrogeny|estrogenów]] wpływa na [[
Dojrzewający pęcherzyk wydziela coraz większe ilości [[estradiol]]u i estrogenu, które pobudzają komórki macicy do proliferacji (namnażania się i wzrostu). Wpływają również na produkcję charakterystycznego śluzu w szyjce macicy. Obserwacja tego śluzu może być przydatna w ustalaniu aktualnie trwającej fazy cyklu miesiączkowego.
Linia 79:
[[Plik:Ovulation.jpg|thumb|Jajnik uwalniający [[oocyt]]]]
{{osobny artykuł|Owulacja}}
Gdy pęcherzyk Graffa jest prawie dojrzały (między 12. a 16. dniem licząc od końca cyklu), poziom estrogenu jest na tyle wysoki, że wpływając na [[przysadka mózgowa|przysadkę mózgową]], wywołuje szybkie uwolnienie dużych ilości [[
</ref>. Po około jednym dniu przebywania w jajowodzie, jajeczko obumiera, jeśli nie zostało zapłodnione.
Linia 88:
=== Faza lutealna ===
Resztki pęcherzyka Graafa, pozostałe w jajniku po owulacji, przekształcają się pod wpływem [[hormon folikulotropowy|FSH]] i [[
Hormony produkowane przez ciałko żółte powodują, na zasadzie [[Sprzężenie zwrotne|ujemnego sprzężenia zwrotnego]], spadek wydzielania FSH i LH przez [[przysadka mózgowa|przysadkę mózgową]]. Jeśli komórka jajowa nie zostanie zapłodniona, obniżanie się poziomu LH powoduje stopniowe zanikanie ciałka żółtego i obniżanie poziomu produkowanych przez nie hormonów (głównie progesteronu). Spadek stężenia progesteronu, ok. 28 dnia cyklu, wywołuje złuszczanie się niepotrzebnej już błony śluzowej, czyli menstruację.
|