Postojak wiesiołkowiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
D kuba (dyskusja | edycje)
Brakuje jednak jeszcze źródeł do wielu inf.
poprawa przek., WP:SK, brak źródeł ⇒ brak przypisów; artykuł jest częściowo uźródłowiony
Linia 1:
{{Dopracować|źródławięcej przypisów=2012-09}}
{{Zwierzę infobox
|nazwa zwyczajowa = Postojak wiesiołkowiec
|nazwa łacińska = ''Proserpinus proserpina''
Linia 21 ⟶ 22:
}}
 
[[Plik:Nachtkerzenschwaermer_RaupeNachtkerzenschwaermer Raupe.jpg|thumb| Larwa ''Proserpinus proserpina'']]
[[Plik:Proserpinus proserpina.jpg|thumb|Proserpinus proserpina]]
 
Linia 27 ⟶ 28:
; '''Wygląd''' : Długość przedniego [[skrzydło owada|skrzydła]] 37-45 mm. Głowa zielonoszara, czułki oliwkowobrunatne, z białymi wierzchołkami. [[tułów stawonogów|Tułów]] po bokach oliwkowobrunatny, w środkowej i tylnej części szarozielony. Skrzydła przednie oliwkowozielone z brunatnozieloną przepaską rozjaśnioną po obu stronach białym przyprószeniem. Na nich eliptyczna czarna plamka obwiedziona bardzo wąską jasną obwódką. Tylne skrzydła w części nasadowej żółte z szeroką czarną obwódką przy zewnętrznym, karbowanym brzegu. [[Strzępina]] biała, [[odwłok]] jednolicie oliwkowozielony z szarosrebrnym odcieniem. Aparat gębowy ssący w postaci zwijanej ssawki dłuższej od ciała owada.
; '''Biotop''': Występuje w bardzo różnych typach środowisk, zarówno suchych jak i podmokłych. [[Gąsienica (larwa)|Gąsienice]] spotykane są w środowiskach [[gatunek kserotermiczny|kserotermicznych]], zwykle na piaszczystych [[ugór|ugorach]] porośniętych [[wiesiołek|wiesiołkiem]]. Czasami znajduje się je w miastach. Występują również przy rowach melioracyjnych, na obszarach bagiennych oraz tam gdzie rosną wierzbownice.
; '''Zasięg występowania''' : Gatunek występuje w zachodnich regionach [[PalearktykaKraina palearktyczna|Palearktyki]] o cieplejszym klimacie, sięgając na wschód po [[Turkiestan (region)|Turkiestan]]. W Polsce spotykany przeważnie w południowo-zachodniej części kraju, jest to gatunek bardzo rzadki.
; '''Postać gąsienicy i larwy''' : W ciągu roku występuje jedno pokolenie. Samice składają jajeczka w okresie rójki na roślinach pokarmowych gąsienic. [[Gąsienica (larwa)|Gąsienice]] szarozielone z ciemną linią grzbietową i rozlanymi brunatnymi plamami po bokach lub fioletowo-czarne z ciemniejszymi, ukośnymi plamami na oskórku. Gąsienice są duże, masywne, mają róg w części [[odwłok]]owej grzbietu zaznaczony jako niewielki guzek o zabarwieniu różowawym. Głowa od żółtobrunatnej do fioletowo-szarej. Gąsienica żyje od lipca do września. Żeruje zazwyczaj w nocy, na rozmaitych gatunkach wierzbownicy i wiesiołka, a także na krwawnicy pospolitej. Dzień spędza chowając się w [[Ściółka (leśnictwo)|ściółce]] u nasady rośliny pokarmowej. Gąsienice przepoczwarzają się w zagłębieniu w ziemi i tam zimują. [[Poczwarka]] jest brązowo-brunatna z czerwonym, tłustym połyskiem.
; '''Postać dorosła - imago''' : Motyle dorosłe pojawiają się na rozproszonych stanowiskach w maju i czerwcu. Charakteryzują się masywną budową ciała o doskonałych warunkach [[aerodynamika|aerodynamicznych]]. Motyl dobrze lata, może o własnych siłach odbywać długie loty na odległość wielu kilometrów. Lata o zmierzchu, odwiedza kwiaty [[lilak pospolity|lilaka pospolitego]], [[wiciokrzew]]u, [[żmijowiec (roślina)|żmijowca]] i innych roślin. Pożywienie stanowi głównie [[nektar (botanika)|nektar]] kwiatów, który wypijają za pomocą długiej [[aparatGłowa gębowyowadów#Aparaty gębowe oraz ich budowa|ssawki]], zawisając nad kwiatami w locie. Pełnią ważną rolę w zapylaniu roślin.
; '''Ochrona''' : Gatunek w Polsce jest prawnie chroniony. Kilka stanowisk podlega ochronie rezerwatowej.
; ''' Rośliny żywicielskie''' : Różne gatunki z rodziny [[wiesiołkowate|wiesiołkowatych]]: np. [[wierzbownica]] (''Epilobium'' spp.), [[wiesiołek]] (''Oenothera''), [[wierzbówka (roślina)|wierzbówka]] (''Chamerion''), a także rzadko [[krwawnica pospolita]] (''Lythrum salicaria'')
; '''Ciekawostka''': Gąsienice w razie zaniepokojenia kurczą się przybierając charakterystyczną postawę przypominającą [[sfinks]]a (stąd wywodzi się ich nazwa łacińska).
 
== Zagrożenia i ochrona ==
W Polsce gatunek objęty ochroną ścisłą{{r|rms}}. Umieszczony na Czerwonej Liście Gatunków Zagrożonych IUCN, ze statusem DD (data deficient/brak wystarczających danych){{r|IUCN}}. W Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt ze statusem LR (low risk/niskiego ryzyka){{r|PCKZ}}.
 
== Zobacz też ==