Nirwana: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit.
puste nawiasy
Linia 1:
{{Dopracować|Puste nawiasy przy transliteracji}}
{{Inne znaczenia|pojęcia w buddyzmie|[[Nirvana (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
'''Nirwana''' (dosłownie ''zgaśnięcie'', ''zdmuchnięcie'') ([[Sanskryt|skt]] nirvāṇa निर्वाण; [[Język pali|pali]] nibbāna निब्बान; [[język chiński|chiń.]] niepan 涅槃; [[język koreański|kor.]] yǒlban ( ); [[język japoński|jap.]] nehan 涅槃; [[język wietnamski|wiet.]] niết-bàn; [[język tybetański|tyb.]] bde bar gshegs pa'i gnas (བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གནས།); Chiń. ji ( ); kor. chǒk ( ); jap. jaku ( ); wiet. tich. Chiń. jimie (寂滅); kor. chǒkmyǒl ( ); jap. jakumetsu ( ); wiet. tịch diệt. Chiń. miedu (滅度); kor. myǒldo ( ); jap. metsudo ( ); wiet. diệt độ. Chiń. yuanguo ( ); kor. wǒnkwa ( ); jap. enga ( ):; wiet. viên qua.) – wygaśnięcie cierpienia, termin używany w [[Religie dharmiczne|religiach dharmicznych]] na określenie bardzo zaawansowanego poziomu urzeczywistnienia.
 
== Buddyzm ==
Linia 9 ⟶ 8:
Pojęcie nirwany w naukach buddyjskich szkół [[Hinajana|hinajany]] odnosi się do rzeczywistości zrealizowania "pustości" ([[Siunjata]]) tożsamości "[[ego (buddyzm)|ja]]". Zrealizowanie tego rodzaju "pustości" umożliwia przekroczenie [[splamienia (buddyzm)|splamień]] umysłu, tj. osiągnięcia stanu [[Savakabuddha|śrawaki]], który zdolny jest do wyzwolenia samego siebie. Pomimo że obecnie szkoły hinajany nie istnieją, wielu mistrzów buddyjskich opowiada się, że są podobne do nauk ówczesnej tradycji [[therawada|theravady]].
 
Pojęcie nirwany w buddyjskich naukach [[Mahajana|mahajany]] można rozpatrywać zgodnie z poglądem [[Madhjamaka|madhjamaki]], najwyższej doktryny o [[Siunjata|Siunjacie]] w [[buddyzm]]ie oraz z poglądem o [[Natura Buddy|naturze buddyBuddy]].
 
Nauki madhjamaki opisują, że wszystko jest współzależnie przejawiające się i dotyczy to zarówno przejawień nirwany i [[Sansara|samsary]]. Na poziomie konwencjonalnego rozumienia, wszystkie zjawiska tworzą się i zanikają pod wpływem odpowiednich dla nich przyczyn i warunków, ale ostatecznie według analizy jednak nie można w tych zjawiskach odnaleźć ich inherentnej, wrodzonej i niezależnej egzystencji. Zjawiska jednak wydają się tak pojawiać i zanikać, nie ma dlatego również totalnej pustości, jako nicości. Nie istnieje więc [[nihilizm]] (że nic nie przejawia się i nie podlega się dlatego żadnym konsekwencjom swoich czynów) oraz [[eternalizm]] (że wszystko istnieje, tak jak się wydaje tylko przejawiać, niby z góry ustalone, realne w sposób inherentny i niezmienny oraz nie ma możliwości dlatego osiągnięcia "[[Transcendencja (religia)|transcendencji]] np. wyobrażenie doskonałości jako nieosiągalnego absolutu, boskości, nirwany). Madhjamaka jest więc to „Środkowa Ścieżka” przybliżająca ku bezpośredniemu rozpoznaniu natury rzeczywistości przez wyeliminowanie wszystkich niewłaściwych „skrajnych” poglądów, kierując się głównie analitycznym wnioskowaniem. Nauki o „naturze buddy” pomagają za to opisać naturę rzeczywistości taką jaką powinna ona być, jako tathagatagarbha bądź sugatagarbha, choć należy to doświadczyć bezpośrednio „poza słowami” przez praktykę (tak jak zaleca madhjamaka).
Linia 92 ⟶ 91:
 
== Zobacz też ==
* [[Kontemplacja (katolicyzm)#Kontemplacja a nirwana|Kontemplacja w katolicyzmie a nirwana]]
{{Wikicytaty|strona=Nirwana|dopełniacz=z Nirwany}}
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* [[Kontemplacja (katolicyzm)#Kontemplacja a nirwana|Kontemplacja w katolicyzmie a nirwana]]
 
[[Kategoria:Filozofia buddyjska]]