Rdzeń kręgowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Zabezpieczył(a) „Rdzeń kręgowy”: nieencyklopedyczne wpisy ([edytowanie=Dozwolone tylko dla użytkowników automatycznie zatwierdzonych] (wygasa 08:27, 17 cze 2016 (UTC)) [przenoszenie=Dozwolone tylko dla użytkowników automatycznie zatwierd...
Linia 12:
|nerwy =
|układ limfatyczny =
|prekursor = [[Cewka nerwowa|cewa nerwowa]]
|commons = category:Spinal cord
}}
[[Plik:Spinalcord trirev.svg|thumb]]
'''Rdzeń kręgowy''' ([[łacina|łac.]] ''medulla spinalis'') – część [[ośrodkowy układ nerwowy|ośrodkowego układu nerwowego]], przewodząca impulsy nerwowe pomiędzy [[mózgowie]]m a [[obwodowy układ nerwowy|układem obwodowym]]. U człowieka ma kształt grubego sznura, nieco spłaszczonego w kierunku strzałkowym, o przeciętnej średnicy 1 cm, barwy białej, o masie ok. 30 g. Umieszczony jest w biegnącym w [[kręgosłup]]ie kanale kręgowym. U góry w [[otwór wielki|otworze wielkim]] rdzeń kręgowy łączy się z [[Rdzeń przedłużony|rdzeniem przedłużonym]], umowną granicę między nimi stanowi po stronie grzbietowej miejsce wyjścia pierwszej pary korzeni szyjnych, po stronie brzusznej dolna krawędź skrzyżowania piramid. Rozciąga się on na przestrzeni ok. 45 cm, od I kręgu szyjnego do górnej krawędzi II kręgu lędźwiowego, gdzie kończy się stożkiem rdzeniowym (łac. ''conus medullaris''). Otoczony jest przez błony łącznotkankowe zwane [[opony mózgowo-rdzeniowe|oponami mózgowo-rdzeniowymi]] oraz [[płyn mózgowo-rdzeniowy]].
 
Od rdzenia odchodzą parzyste [[nerw rdzeniowy|nerwy rdzeniowe]], wychodzące przez odpowiednie otwory międzykręgowe. Ponieważ otwory są przesunięte względem rdzenia ku dołowi, nerwy biegną na znacznej przestrzeni wewnątrz [[Kanał kręgowy|kanału kręgowego]], zanim osiągną właściwy punkt wyjścia. Zespół tych nerwów, otaczających nić końcową, nosi nazwę [[Ogon koński|ogona końskiego]] (łac. ''cauda equina'').
Linia 32:
 
=== Istota szara ===
Ułożona jest w charakterystyczny kształt litery H, a jej ramiona oddzielone są od siebie przez sznury (należące do istoty białej). Ramię przednie substancji szarej określa się nazwą rogu przedniego (łac. ''cornu anterius''), tylne rogu tylnego (łac. ''cornu posterius'') , ponadto w części piersiowej rdzenia występuje jeszcze róg boczny (łac. ''cornu laterale''). Wymienione rogi tworzą na całym rdzeniu słupy istoty szarej – [[słup przedni]] (łac. ''columna anterior''), [[słup tylny]] (łac. ''columna posterior'') i [[słup boczny]] (łac. ''columna lateralis'' w odcinku piersiowym).
Między rogami znajduje się [[istota szara pośrednia]] (łac. ''substantia grisea intermedia''), podzielić ją można na część środkową i boczną.
Do części środkowej należy: [[istota galaretowata środkowa|istotę galaretowatą środkową]] (łac. ''substantia gelatinosa centralis''), która otacza bezpośrednio kanał środkowy, [[spoidło szare przednie]] (łac. ''commissura grisea anterior'') leżące przed istotą galaretowatą środkową i [[spoidło szare tylne]] (łac. ''commissura grisea posterior'') leżąca poza istotą galaretowatą środkową.
Część środkowa przechodzi bez żadnej granicy w część boczną, która sąsiaduje od przodu z rogiem przednim, od tyłu z rogiem tylnym. Ta część jest bardzo dobrze rozwinięta w części piersiowej rdzenia i wtedy tworzy róg boczny.
Linia 40:
 
=== Istota biała ===
Należą do niej trzy sznury: przedni, boczny i tylny (łac. ''funiculus anterior, lateralis et posterior''), pooddzielane od siebie wcześniej wspomnianymi bruzdami. Oba sznury przednie łączą się ze sobą przez [[spoidło białe]] (łac. ''commissura alba''), leżące pomiędzy spoidłem szarym przednim a dnem szczeliny pośrodkowej przedniej.
 
Istota biała składa się z pęczków pojedynczych wypustek komórek nerwowych – [[Neuryt|aksonów]].
Linia 83:
 
== Nowatorska metoda leczenia przerwanego rdzenia kręgowego ==
Polscy lekarze po raz pierwszy w historii zastosowali nowatorska metodę leczenia całkowicie przerwanego rdzenia kręgowego wszczepiając namnożone [[Komórki glejowe|glejowe komórki węchowe]], uprzednio pobrane z [[Węchomózgowie#Opuszka węchowa|opuszki węchowej]] w mózgu poprzez wstrzyknięcie do kręgosłupa (ok. 100 nakłuć) w rejonie poniżej i powyżej uszkodzonego rdzenia<ref>Sparaliżowany pacjent chodzi. Sukces polskich lekarzy http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/203681, Integracja-Niepelnosprawni.pl, 21.10.2014.</ref><ref>Naprawić rdzeń kręgowy, czyli na czym polega ogromny sukces polskich lekarzy http://nauka.newsweek.pl/naprawic-rdzen-kregowy-czyli-na-czym-polega-sukces-polskich-lekarzy,artykuly,350315,1.html, Newsweek, 22.10.2014.</ref><ref>Dariusz Fidyka znowu może chodzić. Lekarze z Wrocławia wyleczyli sparaliżowanego mężczyznę http://www.polskatimes.pl/artykul/3620744,dariusz-fidyka-znowu-moze-chodzic-lekarze-z-wroclawia-wyleczyli-sparalizowanego-mezczyzne,id,t.html?cookie=1, Polska The Times, 24.10.2014.</ref>.
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|autor=[[Adam Krechowiecki (lekarz)|Adam Krechowiecki]], [[Florian Czerwiński]]|tytuł=Zarys anatomii człowieka|wydawca=Wydawnictwo Lekarskie PZWL|miejsce=Szczecin|rok=2004|id=ISBN 83-200-3362-4}}
* {{cytuj książkę|autor=[[Adam Bochenek]], [[Michał Reicher]]|tytuł=Anatomia człowieka tom IV|wydawca=Wydawnictwo Lekarskie PZWL|miejsce=Warszawa|rok=1998|id=ISBN 83-200-1230-9}}
 
== Zobacz też ==
* [[nakłucie lędźwiowe]]
* [[neuromer]]
 
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |autor=[[Adam Krechowiecki (lekarz)|Adam Krechowiecki]], [[Florian Czerwiński]] |tytuł=Zarys anatomii człowieka |wydawca=Wydawnictwo Lekarskie PZWL |miejsce=Szczecin |rok=2004 |id=ISBN 83-200-3362-4}}
* {{cytuj książkę |autor=[[Adam Bochenek]], [[Michał Reicher]] |tytuł=Anatomia człowieka tom IV |wydawca=Wydawnictwo Lekarskie PZWL |miejsce=Warszawa |rok=1998 |id=ISBN 83-200-1230-9}}
 
[[Kategoria:Ośrodkowy układ nerwowy]]