Kartuzi: Różnice pomiędzy wersjami

'''Kartuzi''' – [[Katolicyzm|katolicki]] [[zakon]] męski i żeński o bardzo surowej [[reguła zakonna|regule]], założony w [[1084]] roku przez [[Bruno Kartuz|św. Brunona z Kolonii]]. Reguła zakonna, zwana „Consuetudines Cartusiae”, została spisana przez piątego przeora Wielkiej Kartuzji, [[Guigo I]] już po śmierci założyciela. Nazwa pochodzi od zlatynizowanej nazwy pierwszej siedziby Kartuzów – [[La Grande Chartreuse]] pod [[Grenoble]] we [[Francja|Francji]] ([[łacina|łac.]] ''Carthusia'').

{{fakt|Zakon Kartuzów jest jedynym zakonem w Kościele katolickim, którego reguła nie zmieniła się od prawie 1000 lat|data=2015-12}}. W zakonie obowiązują niezmienione od wieków zasady zachowywania; milczenia, modlitwy, postu, pracy i przebywania w samotności przez większą część dnia. W średniowieczu mnisi zajmowali się głównie przepisywaniem ksiąg i studiowaniem pism ojców kościoła. Kartuskie klasztory słynęły ze wspaniałych bibliotek, a kartuscy mnisi uchodzili za najlepiej wykształconych. W strukturze zgromadzenia zachowany jest podział na 3 grupy: mnichów chórowych (ojców), braci konwersów (składających śluby monastyczne) oraz braci donatów, zwanych również laikami (bracia żyjący wg reguły zakonnej, lecz bez ślubów monastycznych). Formacja mnichów trwa 7 lat, w tym czasie mnisi podejmują studia teologiczne (profesorowie przyjeżdżają z wykładami do klasztoru), każdy mnich niezależnie od chóru może podjąć studia teologiczne. Nieustanny rozwój duchowy i intelektualny jest wpisany w regułę zakonną. Każdy kartuski mnich dąży do osiągnięcia doskonałości duchowej i całkowitego oddania się Bogu poprzez szereg praktyk charakterystycznych tylko dla zakonu Kartuzów, (Drabina Guigona II). Mnisi kartuscy przez całe życie zachowują post od pokarmów mięsnych, a w każdy piątek, jak również w wigilię uroczystych świąt poszczą o chlebie i wodzie. Kartuzi posiadają własny kalendarz liturgiczny. Językiem liturgicznym jest średniowieczna łacina. Msze Święte sprawowane są w prastarym rycie kartuskim. Ryt ten posiada wiele elementów wspólnych z liturgią bizantyjską. Zakon kartuzów jako jedyny zachował tzw. małe officium ku czci Najświętszej Maryi Panny, które zawsze poprzedza poszczególne części rozbudowanej liturgii godzin. Officium w całości jest śpiewane. Kartuzi bardzo dużą wagę przywiązują do tradycji i zachowania wierności swojej regule. Aby zachować wewnętrzne skupienie i ciszę, mnisi nie używają telefonów komórkowych, radia, telewizji ani internetu. Informacje ze świata przekazywane są mnichom przez przeora. Mnisi opuszczają klasztor jedynie w ostateczności, nie chcą aby świat zewnętrzny burzył ich wewnętrzny pokój. Klasztor kartuzów zwykle położony jest na uboczu, otoczony murem nazywany jest [[Kartuzja|kartuzją]], mnisi żyją samotnie w oddzielnych eremach z ogrodem. Eremy odmiennie niż eremy kamedulskie połączone są ze sobą krużgankami tworząc jedną klasztorną całość. Życie wspólnotowe oparte jest na wspólnych modlitwach w kościele oraz świątecznych rekreacjach na których zbiera się cała wspólnota. Raz w tygodniu mnisi udają się razem na spacer. Najbardziej czczonymi świętymi zakonu są [[Bruno Kartuz|św. Brunon]], [[Hugo z Lincoln|św. Hugo]], [[Antelm|św. Antelm]], [[Stefan z Châtillon|św. Stefan]]. Maksymą kartuzów jest zdanie ''Stat crux dum volvitur orbis!''.

* Kartuzję – ''Domus Compassionis Mariae'' w [[Gidle|Gidlach]] k. [[Radomsko|Radomska]] założyła w 1642 wdowa po [[podkomorzy]]m koronnym [[Zuzanna Oleska|Zuzanna z Przerębskich Oleska]].