Spisek lekarzy kremlowskich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawki po przenosinach artykułów, dr. red. przy użyciu AWB
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m →‎Skutki: Drobne redakcyjne - poprawa linków, apostrofów, cudzysłowów...
Linia 23:
Wkrótce po doniesieniach prasowych o „spisku lekarzy” i zapadnięciu wyroków skazujących, w ZSRR rozpoczęła się wielka kampania antysemicka. 20 stycznia 1953 r. Lidia Timaszuk, autorka donosu do Stalina (i jednocześnie tajny współpracownik MGB, o czym wówczas opinia publiczna nie wiedziała), została odznaczona [[Order Lenina|Orderem Lenina]]. Prasa sowiecka rozpisywała się o jej zasługach dla ZSRR, przyrównując ją do [[Joanna d'Arc|Joanny d'Arc]] i nazywając „wielką córą narodu radzieckiego”. Wkrótce [[mass media|publikatory]] w ZSRR ogłosiły Timaszuk „wyzwolicielką ojczyzny od zaprzysięgłych wrogów”. Równolegle rozpoczęło się wyrzucanie osób narodowości żydowskiej ze szpitali, laboratoriów, placówek naukowych, uczelni medycznych (w szczególności z [[Katedra (jednostka organizacyjna)|katedr]]). Niektóre instytucje straciły ok. 50 [[procent]] personelu. Zakazano również wydawania książek, których autorami byli Żydzi. Zabroniono nawet stosowania leków, które opracowali żydowscy lekarze. Na skutek kampanii propagandowej wielu ludzi bezrefleksyjnie uwierzyło w pierwsze doniesienia „Prawdy” z 13 stycznia 1953 r., dotyczące „spisku lekarzy”, dochodziło na tym tle do pobić osób narodowości żydowskiej - przybierających również formę [[pogrom]]ów. Sytuacja środowiska lekarzy w ZSRR, w związku z „wykryciem” domniemanego spisku, stała się kłopotliwa. Ryzykowne stało się wykonywanie zawodu lekarza, w szczególności dla osób narodowości żydowskiej. MGB stosowały również represje i aresztowania (również wobec lekarzy nie-Żydów), często na skutek zadenuncjowania przez pacjentów. O absurdach, które rządziły w tym okresie środowiskiem medycznym oraz naukowym pisał w swoich klasycznych wspomnieniach patomorfolog [[Jakow Rapoport]]<ref>Jakow Rapoport, ''Ostatnia zbrodnia Stalina. 1953: Spisek lekarzy kremlowskich'', Instytut Wydawniczy Erica, Warszawa 2011. Przykłady w artykule: Aleksandra Zaprutko, [http://ciekawostkihistoryczne.pl/2011/04/06/morderca-w-bialym-kitlu-o-wujku-stalinie/ ''Morderca w białym kitlu o wujku Stalinie''], „Ciekawostki historyczne”, 6 kwietnia 2011.</ref>.
 
Incydenty te wywołały reakcję części organizacji międzynarodowych, w celach protestacyjnych do Moskwy udali się członkowie Światowej Rady Obrońców Pokoju - [[Paul Robeson]] oraz francuski [[fizyk]] i komunista [[Frédéric Joliot-Curie]]. Stalin jednak nie zgodził się na spotkanie. W proteście przeciwko antyżydowskim posunięciom w ZSRR, członkowie syjonistyczno-nacjonalistycznego podziemia podłożyli 9 lutego 1953 r. bombę pod [[ambasada|ambasadę]] sowiecką w [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwie]]ie. W trzy dni później Kreml zerwał stosunki [[dyplomacja|dyplomatyczne]] z Izraelem. Do ponownego ich nawiązania doszło w lipcu 1953, w cztery miesiące po śmierci Stalina. Sprawcy zamachu zostali skazani w Izraelu na kary więzienia, nie spowodowało to jednak w ZSRR osłabienia kampanii rozpętanej wokół „spisku lekarzy”.
 
Sprawa „spisku lekarzy” zakończyła się wraz z nagłą śmiercią [[Józef Stalin|Józefa Stalina]] w dniu 5 marca 1953 r. - zbiegiem okoliczności w dniu święta [[Purim]] - i nie została doprowadzona do końca. Aresztowani lekarze, którzy zdołali przeżyć, zostali zwolnieni. Na wolność wyszedł także były wiceminister spraw zagranicznych ZSRR [[Iwan Majski]] (zaufany człowiek [[Wiaczesław Mołotow|Wiaczesława Mołotowa]]), aresztowany 19 lutego 1953 r. w związku ze „spiskiem lekarzy” (pod zarzutami działalności agenturalnej na rzecz wywiadu brytyjskiego) i skazany na 6 lat więzienia. Majski został zwolniony w 1956 roku, a w 1960 roku został rehabilitowany.