Bojowe środki trujące: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m int.
Linia 9:
Zatrucie żywego [[organizm]]u następuje po wniknięciu BŚT do jego wnętrza tzw. wrotami skażenia (drogami przenikania środku trującego), którymi są [[układ oddechowy]], [[skóra]], [[błona śluzowa|błony śluzowe]], [[układ pokarmowy|przewód pokarmowy]] i otwarte [[rana|rany]]. Właściwości toksyczne zależą od budowy [[cząsteczka|cząsteczek]] (szczególnie od występowania pewnych aktywnych [[grupa funkcyjna|grup funkcyjnych]] – tzw. [[toksofor]]ów). W następstwie [[reakcja chemiczna|reakcji]] BST ze składnikami żywego organizmu dochodzi do zaburzenia niektórych [[proces biochemiczny|procesów biochemicznych]], co objawia się jako [[obraz zatrucia]]. Mechanizm działania zależy od rodzaju BŚT i w wielu przypadkach nie jest w pełni wyjaśniony.
 
Jedną ze szczególnie toksycznych grup bojowych środków trujących są [[związki fosforoorganiczne]]. Zostały wykorzystane w takich BST jak [[tabun]], [[sarin]], [[soman]], [[cyklosarin]] oraz [[VX]]. Ich działanie toksyczne polega na [[inhibicja|inhibicji]] czynności [[kataliza|katalitycznych]] szeregu [[enzymEnzymy|enzymów]]ów, a szczególnie [[AcetylocholinesterazaAcetylocholinoesteraza|acetylocholinoesterazy]]. Enzym ten odpowiada za powstawanie i przekazywanie impulsów nerwowych w [[Układ przywspółczulny|przywspółczulnym układzie nerwowym]]. Efektem działania BST zawierających substancje fosforoorganiczne u organizmów zwierzęcych jest nadmierne pobudzenie, a następnie porażenie układu nerwowego<ref name="Chrzanowska">{{Cytuj pismo | autor = Edyta Chrzanowska, Radosław Kalinowski, Marek Brytan | tytuł = Ocena fitotoksyczności wybranych bojowych środków trujących w stosunku do jednokomórkowych zielenic | czasopismo = Inżynieria i Ochrona Środowiska | wydanie = 2 | wolumin = 14 | strony = 175-180 | data = 2011 | url = https://is.pcz.pl/static/pdf/2011/zeszyt2/2011_2_08-Chrzanowska.pdf|data dostępu=18-12-2013}}</ref>.
 
== Klasyfikacja ==
Linia 15:
 
Wyróżnia się następujące grupy:
* drażniące, np. [[chloroacetofenon]], [[adamsyt]], [[2-Chlorobenzylidenomalononitryl|CS]], [[chloropikryna]]
* psychotoksyczne, np. [[3-Chinuklidynobenzylan|BZ]], [[Dietyloamid kwasu lizergowego|LSD-25]], [[meskalina]], [[fencyklidyna|sernyl]]
* parzące (nekrozujące), np. [[iperyty]], [[luizyt]]y