Macierz pozakomórkowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wipur (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Wipur (dyskusja | edycje)
różne poprawki
Linia 1:
'''Macierz pozakomórkowa'''<ref name="Otałęga190">{{cytuj książkę|autor=Zdzisław Otałęga (red.)|tytuł=Encyklopedia biologiczna tom X Sj-Ti|wydawca=OPRES|miejsce=Kraków|rok=2000|strony = 190|isbn=83-85909-53-2}}</ref>, '''ECM''' (od [[język angielski|ang.]] ''extracellular matrix''), '''macierz zewnątrzkomórkowa''', '''macierz międzykomórkowa''', '''istota międzykomórkowa'''<ref name="Cichockki"Otałęga190/><ref name=Cichocki>{{cytuj książkę |autor = Tadeusz Cichocki, Jan A. Litwin, Jadwiga Mirecka| tytuł = Kompendium histologii| wydawca = wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego| miejsce = Kraków | rok =2009| strony = 102| isbn = 978-83-233-2752-3}}</ref><ref name="Otałęga190"/>, '''substancja międzykomórkowa'''<ref name=Cichocki/><ref name="Nason">{{cytuj książkę |autor = Alvin Nason i Robert L. Dehaan | tytuł = Świat biologii | wydawca = wydawnictwo Rolnicze i leśne| miejsce = Warszawa | rok =1987 | strony = 183| isbn = 83-09-00211-4}}</ref><ref name="Cichockki"/>, '''substancja pozakomórkowa'''<ref name="Otałęga190"/> ([[łacina|łac.]] ''substantia intercellularis''<ref name="Sawicki"/>) – mieszanina wytwarzana przez [[komórka|komórki]] i wypełniająca przestrzeń między nimi, będąca częścią składową [[tkanka|tkanek]] i je zespalającą. Specyficznym rodzajem macierzy pozakomórkowej jest [[osocze krwi]]<ref name="Sawicki"/>.
 
Składa się ona z:<ref name="Cichockki"Cichocki/>:
* formy upostaciowionej<ref name="Otałęga190"/>, czyli [[kolagen|włókien kolagenowych]], [[włókna siateczkowe|siateczkowych]] i [[włókna sprężyste|sprężystych]]<ref name="CichockkiOtałęga190"/><ref name="Otałęga190"Cichocki/>
* formy bezpostaciowej<ref name="Otałęga190"/> (substancji podstawowej<ref name="Otałęga190"/><ref name="Cichockki"Cichocki/>, istoty podstawowej<ref name="Otałęga190/><ref name=Sawicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Sawicki | imię = Wojciech. | tytuł = Histologia | data = 2009 | wydawca = Wydawnictwo Lekarskie PZWL | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-200-4103-3 | strony = 23, 120, 144, 201}}</ref><ref name="Otałęga190"/>, macierzy<ref name="Otałęga190"/>), czyli bezstrukturalnej części substancji międzykomórkowej<ref>{{cytuj książkę |autor = Tadeusz Cichocki, Jan A. Litwin, Jadwiga Mirecka| tytuł = Kompendium histologii| wydawca = wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego| miejsce = Kraków | rok =2009| strony = 108| isbn = 978-83-233-2752-3}}</ref>
 
Bywa wyróżniany też [[płyn tkankowy]], jako roztwór jonów, pierwiastków i związków drobnocząsteczkowych<ref name="Sawicki"/>.
 
Macierz pozakomórkowa jest skomplikowaną strukturą sieciową, której elementy budulcowe stanowią cząsteczki wydzielane przez komórki do przestrzeni międzykomórkowej (najczęściej są nimi [[polisacharydy]] oraz związane z nimi [[białka]]). W zależności od rodzaju cząsteczek budulcowychskładowych może mieć ona odmienną strukturębudowę, na przykład zwarte warstwy makrocząsteczek tworzą [[blaszka podstawna|blaszkę podstawną]].
 
Zasadniczo cząsteczki tworzące ECMtę strukturę można podzielić na trzy główne klasy: [[kolagen]]y, [[proteoglikany]] oraz białka mogące wiązaćwiążące [[integryny]]. Właściwości macierzy pozakomórkowej są zdeterminowane przez tworzące ją związki chemiczne oraz ich wzajemne proporcje ilościowe. ECMSubstancja międzykomórkowa stanowi istotny składnik wielu tkanek, zwłaszcza [[tkanka łączna|tkanek łącznych]]. Istnieją opinie, że macierzpełni pozakomórkowa może pełnićona istotną rolę w ustalaniu wzorca różnicowania się organizmu, ponieważgdyż niektóre proteoglikany są &nbsp;kluczowe dla transportu [[morfogen]]ów.
 
== Zobacz też ==