Termometr: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Wszystko |
m Wycofano edycje użytkownika 91.123.185.21 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Hektor Absurdus. |
||
Linia 1:
'''Termometr''' – [[urządzenie|przyrząd]] do [[pomiar]]u [[temperatura|temperatury]] metodą pośrednią, na podstawie zmiany pod wpływem temperatury właściwości termometrycznej [[ciało (fizyka)|ciała]] termometrycznego zastosowanego w termometrze. Zakres mierzonych temperatur i zastosowań termometru w znacznym stopniu zależy od ciała termometrycznego i właściwości termometrycznej. Termometr może służyć do pomiaru dowolnej temperatury w określonym zakresie lub wskazywania tylko wybranych wartości temperatury (wskaźniki temperatury)
[[Plik:2015 Elektroniczny termometr lekarski.jpg|200px|thumb|Elektroniczny [[termometr lekarski]]]]
[[Plik:2015 Szron na termometrze.jpg|thumb|200px|Alkoholowy termometr zaokienny]]
== Rodzaje termometrów ==
=== Podział termometrów ze względu na zasadę działania ===
* [[termometr cieczowy]] – wykorzystuje zjawisko [[rozszerzalność cieplna|rozszerzalności cieplnej]] [[Faza ciekła|cieczy]] (przeważnie [[rtęć|rtęci]] albo [[alkohole|alkoholu]]):
** [[termometr rtęciowy]] – dla temperatur od −38 [[Skala Celsjusza|°C]] (temp. topnienia rtęci) do +356 [[Skala Celsjusza|°C]] (temp. wrzenia rtęci);
** [[termometr alkoholowy]] – dla temperatur od −70 do +120 °C; np. termometr pokojowy
* [[Termometr bimetalowy]], w którym wykorzystuje się różnice w rozszerzalności cieplnej dwóch metali.
* [[termometr gazowy]] – czynnikiem roboczym jest gaz, mierzy się parametry gazu np. objętość, przy stałym ciśnieniu lub ciśnienie przy stałej objętości.
* [[termometr parowy]] – wykorzystuje zależność ciśnienia [[para nasycona|pary nasyconej]] od temperatury, stosowany w termostatach np. samochodowych,
* [[termometr radiacyjny]] – działa na zasadzie pomiaru promieniowania emitowanego przez ciała (np. [[pirometr]] lub [[Termowizor|kamera termowizyjna]])
* [[termometr elektryczny]] – wykorzystuje wpływ temperatury na właściwości elektryczne materiałów wykorzystywanych do budowy czujników.
** [[termometr rezystancyjny ]]– wykorzystujący zależność rezystancji metali i [[Półprzewodniki|półprzewodników]] od temperatury. Materiały stosowane w tego typu czujnikach:
*** [[platyna]],
*** [[Brązy|brąz]],
*** [[półprzewodnik]]i,
*** specjalne [[stop metali|stopy]]; patrz [[termistor]];
** termometr wykorzystujący zmianę różnicy potencjałów na stykach różnych materiałów wraz z temperaturą
*** [[termopara|termoparę]] ([[termometr termoelektryczny]]) – wykorzystuje [[zjawisko Seebecka]]
*** [[termometr półprzewodnikowy]].
Konstrukcja i zastosowane materiały umożliwiają stosowanie termometrów w miejscach pomiaru, gdzie występują wstrząsy, media agresywne i temperatura do 300 °C w zależności od materiału, z którego dany termometr został wykonany.
* [[termometr magnetyczny]] ([[Paramagnetyzm|paramagnetyczny]]) – do pomiaru temperatur mniejszych niż 1 [[kelwin]].
Termometry półprzewodnikowe są produkowane jako układy scalone. Przykładem takiego układu są termometry DS18B20, których dokładność bez skalowania wynosi 0,5 st., a po przeskalowaniu 0,01 st.
=== Podział termometrów ze względu na przeznaczenie ===
[[Plik:20150114 1557 013 radzyn stacja hydrologiczna imgw a.jpg|Termometr meteorologiczny, minimalno-maksymalny|thumb|200px]]
* [[termometr lekarski]] – zakres temperatur: od 35 do 42 °C (termometry elektroniczne od 32 °C do 42 °C). Jego odmianą jest [[termometr owulacyjny]]. Są to termometry temperatury maksymalnej.
* [[termometr meteorologiczny]] – jest to zespół dwóch termometrów, maksymalnego i minimalnego.
* [[termometr zaokienny]] – zakres temperatur: od −50 do 50 °C;
* [[termometr pokojowy]] – zakres temperatur: od 0 do 40 °C;
* [[termometr laboratoryjny]] – zakres temperatur: bardzo różny (zazwyczaj od 0 do 150 °C).
== Historia ==
Pierwszy termometr – odmienny od znanych dziś – wynalazł w 210 roku p.n.e. grecki [[pisarz]] i mechanik – [[Filon z Bizancjum]].
Pierwszy precyzyjny termometr powstał w XVIII w., stworzony przez [[Gabriel Fahrenheit|Gabriela Fahrenheita]]
== Zobacz też ==
* [[Gorączka]]
* [[Temperatura]]
* [[Cechowanie termometru]]
{{wikisłownik|termometr}}
{{commons|Thermometer}}
| |||