Działalność naukowa: Różnice pomiędzy wersjami

Praca naukowa jest formą pracy twórczej. '''Praca twórcza''' polega przede wszystkim na ustalaniu nowych połączeń pomiędzy już znanymi zjawiskami, rzeczami, pojęciami. Istotniejsze jest w niej dokonywanie nowych wartościujących połączeń między składnikami już znanymi, niż dodawanie nowych składników. Różni się tym od pracy wytwórczej, której celem jest wytwór o własnościach znanych, wykonany w sposób również znany.

Nie jest to jednak jedyny aspekt nauki: „Istotą nauki jest i zawsze było odkrywanie nowych prawd, obecnie jednak zadaniem nauki stało się nie obojętne nowatorstwo w ogóle, lecz nowatorstwo świadomie zmierzające do określonych pożytków. Z roli obserwatora nauka przeszła do roli czynnika w gospodarce i w całym życiu społeczeństwa” – stwierdza Marian Mazur<ref>Marian Mazur, ''Historia naturalna polskiego naukowca'', Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979, strona 9.</ref>. Wskazuje to na praktyczny aspekt badań naukowych.

Praca naukowa w odróżnieniu od publicystyki i literatury pięknej zajmuje się odzwierciedlaniem rzeczywistości, a nie jej oceną<ref group=uwaga>Wyjątkiem od tej zasady jest krytyka naukowa – krytyka nauki, pojęć, twierdzeń, hipotez, teorii, wyników badań naukowych, publikacji naukowych – gdzie nie tylko przedstawia się fakty, lecz także zajmuje się wobec nich stanowisko. Pojawia się w niej element krytycznej oceny dzieł naukowych i treści w nich zawartych.</ref>.

'''Prace przyczynkowe''' to prace stosunkowo drobne, polegające na wykonywaniu badań cząstkowych, mających sens jedynie ze względu na większe przedsięwzięcie naukowe. Prace te są wykonywane w obrębie tego przedsięwzięcia, na przykład niejako zlecone przez starszych pracowników naukowych w ramach działalności instytucji naukowej. Większość prac ogłaszanych na łamach czasopism naukowych należy właśnie do tej kategorii. Nazwa jej bierze się od przypuszczenia, że takie prace przyczyniają się do ogólnego postępu badań, a więc i do rozwoju wiedzy naukowej<ref group=uwaga>Niekiedy pojęcia „prace przyczynkowe” używa się w znaczeniu negatywnym, dla nazwania prac bardzo szczegółowych, bez wyraźnego związku z nadrzędnymi zagadnieniami.</ref>

'''Prace indywidualne''' to na przykład [[praca dyplomowa|prace dyplomowe]] (prace promocyjne) – prace naukowe i prace doktorskie, także, wcześniej, prace zaliczeniowe na studiach. Praca naukowa ma charakter indywidualny wtenczas, gdy ogół czynności związany z rozpoczęciem i przeprowadzeniem badań, z opracowaniem materiałów i z pisemnym przedstawieniem wyników wykonała jedna osoba<ref group=uwaga>W rzeczywistości w pracach dyplomowych dużą rolę odgrywa promotor: do niego należy wybór tematu, określenie go jako zagadnienia naukowego, prowadzenie pracy dyplomowej, omawianie kolejnych jej etapów na seminariach i indywidualnych konsultacjach. W ten sposób staje się ich współautorem, podobnie jak uczestnicy seminarium magisterskiego, zgłaszający swe uwagi na zajęciach, zapoznający się z rękopisem, pomagający w zdobyciu materiałów.</ref>.

Na więcej znaczeń terminu nauka wskazuje Jan Szczepański: „Termin nauka ma wiele znaczeń: w ścisłym tego słowa znaczeniu oznacza spójny układ teorii, [[hipoteza|hipotez]], twierdzeń, zagadnień i pojęć; mówiąc na przykład o chemii jako nauce, mamy na myśli takie właśnie znaczenie. Przez naukę można także rozumieć układ instytucji naukowych i ludzi w nich zatrudnionych. Wreszcie przez naukę rozumie się czasem procesy prowadzenia badań naukowych. Gdy mówimy, że ktoś uprawia naukę, to mamy na myśli, że prowadzi badania naukowe. Wreszcie nazywa się czasami także [[nauczanie]]…” – stwierdza Szczepański<ref>Jan Szczepański, Kierowanie nauką, w: ''Rozważania o Rzeczypospolitej'', Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1971, strony 116-117116–117.</ref>.