Bitwa pod Maratonem: Różnice pomiędzy wersjami

[[Maraton (miasto)|Maraton]] to mała miejscowość we wschodniej [[Attyka (kraina historyczna)|Attyce]].

 

Po upadku [[powstanie jońskie|powstania jońskiego]] ([[499 p.n.e.|499]]-[[494 p.n.e.|494]]) król Persji [[Dariusz I Wielki|Dariusz I]] postanowił podbić Grecję, którą zamierzał ukarać za opowiedzenie się po stronie powstańców.

 

W [[492 p.n.e.]] r. wysłał do Grecji armię pod dowództwem [[Mardoniusz]]a. Persowie ponieśli w [[Tracja|Tracji]] klęskę. Dalsze próby podbicia kraju skończyły się niepowodzeniem, gdyż [[sztorm]] zniszczył większą część [[flota|floty]] perskiej, zmuszając Mardoniusza do odwrotu.

 

Dariusz planował poprzez kolejne ataki podporządkować sobie całą Grecję, korzystając z faktu, iż część ''[[polis]]'', w obawie przed stratami, odmówiła udziału w wojnie.

 

Ateńczycy ruszyli spiesznym marszem naprzeciw, zostawiając siły lekkie, a jednocześnie wysłali posłańca do [[Sparta|Sparty]]. Ten osiągnął cel 9 września. Spartanie przyrzekli pomoc, jednak dopiero po zakończeniu świąt [[Apollo (mitologia)|Apollina]] Karnejskiego (20 września). Uczestnictwo w wojnie w trakcie świąt religijnych było w tamtych czasach [[świętokradztwo|świętokradztwem]].

 

Schodząca ze stoków [[Pentelikon]]u armia ateńska (10 tys. ludzi) pod wodzą 10 [[Strateg (Grecja)|strategów]], reprezentujących 10 ateńskich [[fyla|fyl]] (po drodze dołączyło do niej jeszcze około tysiąca [[Plateje|Platejczyków]]), ujrzała flotę nieprzyjacielską przy brzegu i rozłożone obozem wojska. W polu pokazywali się konni, a [[falanga]] najbardziej obawiała się oskrzydlenia. Dlatego Grecy zatrzymali się w Gaju [[Herakles]]a i czekali.

 

Tymczasem wśród dowodzących [[Strateg (Grecja)|strategów]] nie było jedności, pięciu chciało wracać do Aten i bronić się zza murów, pięciu, z [[Miltiades]]em na czele, chciało się bić. Wezwano [[archont|archonta-polemarcha]] [[Kallimach (polemarch)|Kallimacha]] i zdano się na jego werdykt. Kalimach, przekonany wcześniej przez [[Miltiades]]a (świetnie znającego [[Iran|Persów]]) poparł partię walki w polu, która zdała dowodzenie w ręce Miltiadesa. W ten sposób mógł on dowodzić przez 5 dni, a więc przeprowadzić swój plan bitewny.

 

12 września obie armie stanęły naprzeciwko siebie. Grecy czekali za zasiekami z pni drzew oliwnych, gdy w nocy podczołgali się do nich jacyś żołnierze jońscy, siłą wcieleni do armii perskiej i przekazali krótką wiadomość ''"Konnicy nie ma!"'' Na to właśnie czekał Miltiades. Poderwał śpiących w szyku żołnierzy, którzy ruszyli na nieprzyjaciela przeformowując szyk tak, by skrzydła były dwukrotnie mocniejsze niż centrum. Będąc w odległości 150-200 metrów od Persów ruszyli biegiem, uniemożliwiając im skorzystanie z ich najgroźniejszej broni - łuków.

 

Tracąc 6 okrętów Persowie odpłynęli do [[Faleron]]u, licząc na zajęcie Aten z zaskoczenia, jednak dzięki informacji przekazanej przez Fillipidesa Ateńczycy byli na to przygotowani. Przebrali zwykłych ludzi w zbroje, ustawili na murach, przez co Persowie z Datisem na czele wycofali się, widząc uzbrojone miasto.

 

Zapisy historyków tamtej doby są nadzwyczaj lakoniczne i sprzeczne, więc pozostawiają wiele wątpliwości. Pierwsze pytanie dotyczy informacji o braku konnicy. Oddaliła się z jakimś zadaniem, a może w ogóle jej nie było. Można przyjąć, że jeśli w armii [[Datis]]a i [[Artafernes]]a byli konni, to zapewne było ich niewielu, pełnili oni tylko rolę zwiadowców.

 

Bitwa pod Maratonem dowiodła, że falandze greckich hoplitów w owym czasie nikt nie mógł dorównać.

 

* R. Kulesza, ''[http://otworzksiazke.pl/ksiazka/maraton/ Maraton]'', Wydawnictwo Attyka, Warszawa 1995.

* R. Kulesza, "Maraton 490 p.n.e.", Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1995.

 

* [http://www.ancient.eu.com/marathon/ Ancient History Encyclopedia: Marathon]

* {{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = Maraton - bitwa, która wyprowadziła Ateny z cienia Sparty | url = http://www.polskieradio.pl/8/405/Artykul/1499765,Maraton-bitwa-ktora-wyprowadzila-Ateny-z-cienia-Sparty | opublikowany = Dwójka - Program 2 Polskiego Radia| data = 2015-09-05 | data dostępu = 2015-09-07}}

 

* [[bieg maratoński]]