Wikipedia

Perepłut: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Addbot (dyskusja | edycje)
748 218 edycji
m Bot: Przenoszę 2 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q4350777
drobne redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 1:
'''Perepłut''' – zagadkowa postać z wierzeń dawnych [[Słowianie wschodni|Słowian wschodnich]], wymienionabóstwo lub demon o niejasnej funkcji. Pojawia się w spisie bogów i demonów w XII-wiecznymwiecznej ruskiej interpolacji ''SłowieSłowa św. Grigorija'' jako(sam bóstworękopis pochodzi z [[XV wiek]]u), naa cześćtakże któregow urządzano''Słowie libacjeśw. iJana tańceZłotoustego''{{r|sss}}{{r|strzelczyk}}.
 
Zgodnie z relacją źródłową pogańscy Słowianie czczą
Funkcja bóstwa jest niejasna. Niektórzy badacze uważają Perepłuta za demona, a nie bóstwo.
{{cytat|wiły, Mokosz, Dziwę, Peruna, Chorsa, ród i rodzanice, upiory i brzeginie, i Perepłuta, i obracając się przepijają do niego w rogach{{r|sss}}{{r|strzelczyk}}}}
Imię Perepłuta mogło zostać zniekształcone przy kopiowaniu rękopisu{{r|sss}}. Wspomniane obracanie się i przepijanie stanowią prawdopodobnie ślady obrzędowości magicznej z elementami [[taniec|tańca]] i [[libacja|libacji]]{{r|gieysztor}}. [[Aleksiej Sobolewski]] poprawiał słowa ''w rogach'' (''v rožech'') na ''porohach'' (''porožech''), uważając Perepłuta za demona zapewniającego pomyślność przy przekraczaniu progów rzecznych, stąd możliwa jego identyfikacja jako bóstwa wodnego, z etymologią od słów ''pere-'' „przez” i ''pluti-'' „płynąć”{{r|sss}}{{r|gieysztor}}. [[Aleksander Brückner]] z kolei uważał Perepłuta za demona losu, wywodząc jego imię od ruskiego ''putat’'', ''splutat’'' – „wikłać”, „pętać”{{r|sss}}{{r|gieysztor}}. Etymologię tę przyjął [[Stanisław Urbańczyk]], rekonstruując teonim w formie ''Pereput''{{r|gieysztor}}. Pojawiały się także mało prawdopodobne próby wiązania go z [[Simargł]]em i kultami płodnościowymi{{r|gieysztor}}.
 
{{Przypisy|przypisy
Powszechne niegdyś identyfikowanie go z [[Simargł]]em [[Aleksander Gieysztor]] uznał za błędne, odrzucił też hipotezę [[Aleksander Brückner|Brücknera]], jakoby Perepłut był bogiem szczęśliwego losu. Jego imię wywodzi się prawdopodobnie od ''pluti'' - "płynąć", co czyniłoby z Perepłuta bóstwo wodne i ułatwiało jego identyfikację z występującym na [[Kaszuby|Kaszubach]] demonem wodnym o imieniu Gòsk. Pojawiały się także hipotezy, wedle których Perepłut był bóstwem związanym z wegetacją i urodzajem.
* <ref name = gieysztor>{{cytuj książkę |nazwisko = StrzelczykGieysztor| imię = JerzyAleksander| autor link = Aleksander Gieysztor| tytuł = Mity, podania i wierzenia dawnychMitologia Słowian| wydawca = RebisWydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego| miejsce = Poznań Warszawa| rok = 20072006| strony = | isbn = 978-83-7301-973188-7190}}</ref>▼
 
* <ref name = sss>{{Cytuj książkę| tytuł = Słownik starożytności słowiańskich| tom = 4| część = 1| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich| miejsce = Wrocław| rok = 1970| strony = 59}}</ref>
== Bibliografia ==
*{{cytuj książkę<ref |nazwiskoname = Gieysztor|strzelczyk>{{Cytuj imię = Aleksanderksiążkę| autor link = Jerzy Strzelczyk| tytuł = MitologiaMity, podania i wierzenia dawnych Słowian| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu WarszawskiegoRebis| miejsce = WarszawaPoznań| rok = 20062007| strony = | isbn = 83-235-0234144-X145}}</ref>
}}
▲*{{cytuj książkę |nazwisko = Strzelczyk| imię = Jerzy| autor link = | tytuł = Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian| wydawca = Rebis| miejsce = Poznań | rok = 2007| strony = | isbn = 978-83-7301-973-7}}
 
{{Religia Słowian}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Perepłut”