Casus belli: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
uzupełnienie
sekcja
Linia 3:
''Casus belli'' to łacińskie wyrażenie pochodzące z teorii [[prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]]. Formalnie wyrażenie to (które przetłumaczyć można jako „ryzyko wojny” lub „okazja do wojny”) jest częścią formalnej deklaracji [[wojna|wojny]] przez [[państwo]], które wymienia: żale i pretensje, jakie państwo ma lub może mieć w stosunku do innego państwa, intencje, jakie nim kierują, by rozpocząć wojnę, a także działania, jakie mogą zostać podjęte, by zapobiec konfliktowi lub przywrócić [[Pokój (polityka)|pokój]]. Deklaracja taka stara się spełnić kryteria ''[[ius ad bellum]]'', „sprawiedliwej przyczyny”, „deklaracji publicznej” i ''ultima ratio'' („ostatecznego argumentu”)<ref>[[konwencje haskie|III Konwencja Haska]] z 1907 dotycząca rozpoczęcia kroków nieprzyjacielskich głosi, że ''strony jej uznają, iż kroki wojenne między nimi nie powinny się rozpoczynać bez uprzedniego i niedwuznacznego zawiadomienia, które będzie mieć formę bądź umotywowanego wypowiedzenia wojny, bądź formę [[ultimatum]] z warunkowym wypowiedzeniem wojny'' (art. 1) a ''[[stan wojny]] powinien być mocarstwom neutralnym bez zwłoki zakomunikowany'' (art. 2).</ref>. Formalne deklaracje wojny są obecnie niezwykle rzadkie<ref>[[Pakt Brianda-Kellogga]] zobowiązuje do rezygnacji z rozstrzygania sporów w drodze wojny, [[Karta Narodów Zjednoczonych]] nakazuje powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób sprzeczny z celami ONZ.</ref>, a ''casus belli'' oznacza zwykle powody danego państwa do wypowiedzenia wojny, bez odnoszenia się do jakichkolwiek dokumentów czy propozycji jego zapobieżenia, czasem nawet bez wskazywania, czy owe powody są sprawiedliwe.
 
== Przykłady ==
Przykłady z lata 1914:
* 28 lipca wypowiedzenie wojny [[Królestwo Serbii|Serbii]] przez [[Austro-Węgry]] było uzasadniane spełnieniem tylko części warunków postawionego jej [[ultimatum]]