Ciśnienie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Bez wikitable też będzie dobrze, skoro to ma być zwykła tabela bez obramowania.
Linia 1:
'''Ciśnienie''' – [[Skalar (fizyka)|wielkość skalarna]] określona jako wartość [[siła|siły]] działającej prostopadle do powierzchni podzielona przez powierzchnię na jaką ona działa, co przedstawia zależność:
:: <math> p={ F_n \over S},</math>
 
gdzie: ''p'' – ciśnienie ([[paskal|Pa]]), ''Fn'' – składowa siły prostopadła do powierzchni ([[niuton|N]]), ''S'' – powierzchnia ([[metr|]]).
 
W przypadku [[gaz]]ów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcją [[Objętość|objętości]], [[masa (fizyka)|masy]] i [[temperatura|temperatury]] i dlatego w [[termodynamika|termodynamice]] traktowane jest jako [[parametry stanu (termodynamika)|parametr stanu]].
Linia 11:
 
== Przeliczanie jednostek ==
{| styleclass="text-align:leftwikitable"
! &nbsp;
! [[paskal]]
! [[Bar (jednostka)|bar]]
! [[Niuton|N]]/[[milimetr|mm]]²
! [[Kilogram-siła|kG]]/[[metr|m]]²
! [[Kilogram-siła|kG]]/[[centymetr|cm]]²<br />[[atmosfera techniczna]]<br />([at)]
! [[atmosfera fizyczna]]<br /> ([atm)]
! [[Tor (jednostka)|tor [Tr]]] <br />[[Tor (jednostka)|mmHg]]
! [[psi (jednostka)|psi [psi]]] <br />[[psi (jednostka)|psi]]
|-
! 1 Pa ([N/m²)] =
| 1
| 10<sup>−5</sup>
Linia 31:
| 0,0075
| 1,45038·10<sup>−4</sup>
|-
! 1 bar ([daN/cm²)] =
| 10<sup>5</sup>
| 1
Linia 41:
| 750
| 14,5038
|-
! 1 N/mm² =
| 10<sup>6</sup>
Linia 51:
| 7500
| 145,038
|-
! 1 kG/m² =
| 9,80665
Linia 61:
| 0,0736
| 1,4223·10<sup>−3</sup>
|-
! 1 atmosfera techniczna ([at)] =<br />1 kG/cm² =<br />
| 98066,5
| 0,980665
Linia 71:
| 736
| 14,223
|-
! 1 atmosfera fizyczna ([atm)] =<br />(760 tor [Tr]) =
| 101325
| 1,013
Linia 81:
| 760
| 14,696
|-
! 1 tor [Tr] = 1 mmHg =
| 133
Linia 105:
== Ciśnienie względne i bezwzględne ==
[[Plik:Captain cook memorial fountain and national library.jpg|thumb|250px|W [[fontanna|fontannie]] [[woda]] pod ciśnieniem może wytrysnąć wysoko w górę]]
Ciśnienie może być określone względem próżni – tzw. [[ciśnienie bezwzględne]], czyli ''absolutne'', lub względem ciśnienia w otoczeniu – nadciśnienie (lub [[ciśnienie względne]], jednak ten termin jest dwuznaczny).
 
W technice powszechnie mierzy się i podaje ciśnienie [[płyn]]ów względem ciśnienia atmosferycznego; nadciśnienie w tym znaczeniu określa się jako ''ciśnienie manometryczne''.
 
Przykładowo, że jeśli ciśnienie w pojemniku jest równe 0,3 MPa (nadciśnienie), to ciśnienie bezwzględne wynosi 0,3 MPa + 0,1 MPa = 0,4 MPa (0,1 MPa to ciśnienie atmosferyczne).
 
Przed upowszechnieniem [[Układ SI|układu SI]] ciśnienie manometryczne zaznaczano przez dodanie litery ''n'' po symbolu wymiaru ciśnienia. Dla odróżnienia, ciśnienie absolutne zaznaczało się przez dodanie litery ''a'', tzn. w przytoczonym przykładzie ciśnienie byłoby podane jako 3 atn lub 4 ata (stosując przybliżenie 0,1 MPa = 1 at).