Efekt Dunninga-Krugera: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Bibliografia: drobne techniczne
m drobne techniczne
Linia 1:
[[Plik:Wyniki eksperymentu 2 z publikacji Krugera i Dunninga.svg|alt=Wyniki eksperymentu drugiego z oryginalnej publikacji Krugera i Dunninga (1997). Uczestnicy badania źle szacowali swoje umiejętności w liniowej, a nie U-kształtnej zależności od ich faktycznych zdolności.|mały|Wyniki eksperymentu drugiego z oryginalnej publikacji Krugera i Dunninga (1999). Uczestnicy badania źle szacowali swoje umiejętności w liniowej (nie U-kształtnej) zależności od ich faktycznych zdolności.]]
'''Efekt Krugera-Dunninga''' – w [[psychologia|psychologii]] zjawisko polegające na tym, że osoby niewykwalifikowane w jakiejś dziedzinie życia mają tendencję do przeceniania swoich umiejętności w tej dziedzinie, podczas gdy osoby wysoko wykwalifikowane mają tendencję do zaniżania oceny swoich umiejętności<ref>{{cytuj stronę |url=http://opinionator.blogs.nytimes.com/2010/06/20/the-anosognosics-dilemma-1/ |tytuł=The Anosognosic’s Dilemma: Something’s Wrong but You’ll Never Know What It Is (Part 1) |język=en |opublikowany=The New York Times |autor=Error Morris |data=2010-06-20}}</ref>.
 
Zjawisko to zostało opisane i udokumentowane przez Justina Krugera i Davida Dunninga z [[Cornell University|Uniwersytetu Cornella]]<ref name=":0">{{Cytuj pismo |autor=J. Kruger, D. Dunning |tytuł=Unskilled and unaware of it: how difficulties in recognizing one's own incompetence lead to inflated self-assessments |czasopismo=Journal of Personality and Social Psychology |data=1999-12-01 |data dostępu=2017-01-13 |issn=0022-3514 |wolumin=77 |numer=6 |sstrony=1121–1134 |pmid=10626367 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10626367}}</ref>.
 
Kruger i Dunning zwrócili uwagę na liczne wcześniejsze badania, które zdają się sugerować, że w przypadku zdolności tak różnorodnych jak obsługa pojazdów mechanicznych, gra w szachy czy tenisa, „ignorancja częściej jest przyczyną pewności siebie, niż wiedza” (jak to ujął [[Charles Darwin]]). Postawili oni hipotezę, że w przypadku zdolności, którą każdy może posiąść w większym lub mniejszym stopniu:
Linia 19:
Wyniki niniejszych badań sugerują, że znacznie bardziej kompetentni studenci podnoszą zarówno poziom swojej wiedzy, jak i umiejętność jej oceny, dopiero po dokładnym treningu dotyczącym umiejętności, którą wcześniej opanowali niedostatecznie.
 
Zjawisko to zostało zreplikowane w innych eksperymentach, zaproponowano też różne wyjaśnienia, odwołujące się m.in. do artefaktów statystycznych i [[Heurystyki wydawania sądów|heurystyk poznawczych]] służących ochronie samooceny<ref>{{Cytuj pismo |autor=Joachim Krueger, Ross A. Mueller |tytuł=Unskilled, unaware, or both? The better-than-average heuristic and statistical regression predict errors in estimates of own performance |czasopismo=Journal of Personality and Social Psychology |data=2002-02-01 |data dostępu=2017-01-13 |issn=0022-3514|wolumin=82 |numer=2 |sstrony=180–188 |pmid=11831408 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11831408}}</ref>, czy heurystyk wynikających z braku punktów odniesienia<ref>{{Cytuj pismo |autor=Katherine A. Burson, Richard P. Larrick, Joshua Klayman |tytuł=Skilled or unskilled, but still unaware of it: how perceptions of difficulty drive miscalibration in relative comparisons |czasopismo=Journal of Personality and Social Psychology |data=2006-01-01 |data dostępu=2017-01-13|issn=0022-3514|wolumin=90 |numer=1 |sstrony=60–77 |doi=10.1037/0022-3514.90.1.60 |pmid=16448310 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16448310}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Marian Krajc, Andreas Ortmann |tytuł=Are the Unskilled Really that Unaware? An Alternative Explanation |data=2007-04-01 |data dostępu=2017-01-13 |miejsce=Rochester, NY |wydawca=Social Science Research Network |url=https://papers.ssrn.com/abstract=1114332}}</ref>. Przegląd badań obejmujących testy bardziej codziennej wiedzy nie wykazał natomiast obecności takiego efektu<ref>{{Cytuj pismo |autor=P. Juslin, A. Winman, H. Olsson |tytuł=Naive empiricism and dogmatism in confidence research: a critical examination of the hard-easy effect |czasopismo=Psychological Review |data=2000-04-01 |data dostępu=2017-01-13 |issn=0033-295X |wolumin=107 |numer=2 |sstrony=384–396 |pmid=10789203 |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10789203}}</ref>.
 
W roku 2000 Dunning i Kruger otrzymali za swoje badania satyryczną [[Nagroda Ig Nobla|Nagrodę Ig Nobla]] w dziedzinie psychologii<ref>{{cytuj stronę |url=http://improbable.com/ig/winners/#ig2000 |tytuł=Ig Nobel Prize Winners |opublikowany=Improbable Research |język=en |data dostępu=2012-01-06}}</ref>.
 
== Zobacz też ==