Żyrondyści: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Różne redakcyjne - poprawa linków, apostrofów, cudzysłowów |
źródła/przypisy, linki zewnętrzne, sekcja |
||
Linia 5:
== Historia ==
=== Żyrondyści ===
Nazwa ugrupowania wywodzi się od [[Departament (Francja)|departamentu]] [[Żyronda (departament)|Żyronda]] (fran. Gironde, a ten z kolei od [[Żyronda (estuarium)|Żyrondy]], [[estuarium]] rzeki [[Garonna|Garonny]] w południowej Francji), z którego pochodziła większość deputowanych. Członków tego stronnictwa zwano również brissotystami, od nazwiska ich głównego przywódcy.
Przyszli żyrondyści początkowo tworzyli [[jakobini|klub jakobinów]]. Stronnictwo utworzone zostało na fali protestu wobec pokojowej polityki jakobinów. Część członków dokonała secesji na przełomie października i listopada 1791 roku.
Linia 12 ⟶ 13:
Żyronda utrzymywała w nowej republikańskiej rzeczywistości główny wpływ na władzę i to ją obarczano winą za klęski w wojnach i trudną sytuację gospodarczą. Szczególną nienawiścią żyrondystów darzyli [[sankiuloci]] i to oni, podjudzani przez [[kordelierzy|kordelierów]] i jakobinów, dokonali 2 czerwca 1793 roku zamachu stanu, który doprowadził do zniszczenia stronnictwa. Czołowych przedstawicieli Żyrondy aresztowano, skazano na śmierć i zgilotynowano. Stronnictwo przestało istnieć, ale jego ocalali przedstawiciele wzięli udział w [[Przewrót 9 thermidora|przewrocie termidoriańskim]].
=== Żyrondyzm ===
== Czołowi liderzy stronnictwa ==▼
Żyrondyści dali początek idei politycznej zwanej Żyrondyzmem. Idea ta umiarkowanie rewolucyjna (oparta na filozofii [[Oświecenie|oświecenia]] i [[Antyklerykalizm|antyklerykalizmie]]) pojawiła się w czasie rządów [[Aleksander Kiereński| Aleksandra Kiereńskiego]] w Rosji, oraz w czasie rządów [[Druga Republika Hiszpańska| republikańskich w Hiszpanii]] w latach 1931-1936. W Polsce idea związana jest z tzw. '''lewicą laicką''', prezentowaną przez [[Komitet Obrony Robotników]], [[Unia Wolności|Unię Wolności]] i [[Partia Demokratyczna|Partię Demokratyczną]]{{odn|Encyklopedia polityczna|2007|s= 451,}}.
▲=== Czołowi liderzy stronnictwa ===
* [[Jacques Brissot]] (przewodniczący)
* [[Pierre Vergniaud]]
Linia 33 ⟶ 37:
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|imię = |nazwisko = Praca zbiorowa|nazwisko2= |imię2= |tytuł = Encyklopedia Powszechna PWN|wydawca =Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce = Warszawa |rok = 1976 |odn=tak}}
* {{cytuj książkę|imię = |nazwisko = Praca zbiorowa|nazwisko2= |imię2= |tytuł = Encyklopedia polityczna|wydawca = POLWEN |miejsce =Radom |rok = 2007 |odn=tak}}
{{Commonscat|Girondists}}
| |||