Organizacja Jedności Afrykańskiej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
WP:SK+ToS+Bn+mSI, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne, drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Organizacja międzynarodowa infobox
| nazwa_oryginalna = Organisation de l'Unitél’Unité Africaine
| nazwa_polska = Organizacja Jedności Afrykańskiej
| flaga_obraz =
| nazwa_dopełniacz = OJA
| mapa_obraz = Organisation of African unity.svg
| opis_mapy = {{legenda||państwa członkowskie OJA|none|w linii=tak}}
| język_roboczy =
| siedziba = {{Flaga|ETH}} [[Addis Abeba]] (nieoficjalnie)
| członkowie =
| przywódca = {{Flaga|ETH}} [[Kifle Wodajo]] (pierwszy)
| przywódca_opis = sekretarz generalny
| przywódca2 = {{Flaga|CIV}} [[Amara Essy]] (ostatni)
| przywódca_opis2 = sekretarz generalny
| przywódca3 =
| przywódca_opis3 =
| przywódca4 =
| przywódca_opis4 =
| przywódca5 =
| przywódca_opis5 =
| utworzenie = [[25 maja]] [[1963]]
| rozwiązanie = [[9 lipca]] [[2002]]
| commons =
| www =
}}
'''Organizacja Jedności Afrykańskiej''' (OJA; [[język angielski|ang.]] ''Organization of African Unity'', ''OAU'') – jedna z najważniejszych i najliczniejszych regionalnych [[organizacja międzynarodowa|organizacji międzynarodowych]] zrzeszająca niemal wszystkie [[państwo|państwa]] [[Afryka|Afryki]] z wyjątkiem [[Maroko|Maroka]]. Założona została [[25 maja]] [[1963]] roku w [[Addis Abeba|Addis Abebie]] ([[Etiopia]]), która pozostawała jej siedzibą. ''Karta OJA'' podpisana na założycielskim zebraniu weszła w życie 13 września 1963<ref>[http://www1.umn.edu/humanrts/africa/OAU_Charter_1993.html Charter of the Organization of African Unity] {{lang|en}}.</ref>
W [[2002]] organizacja przestała istnieć i na jej miejsce została powołana [[Unia Afrykańska]]. Rocznica powołania OJA obchodzona jest jako [[Dzień Afryki]].
 
== Cele organizacji ==
* umacnianie jedności i solidarności [[Afryka#Podział polityczny Afryki|państw afrykańskich]],
* pogłębienie wszechstronnej współpracy politycznej i gospodarczej między nimi,
* zapewnienie warunków do szybkiego rozwoju tych krajówpaństw,
* wykorzenienie [[kolonializm]]u i [[rasizm]]u,
* zapobieganie sporom pomiędzy państwami afrykańskimi i wewnątrz nich (OJA stała na stanowisku nienaruszalności [[granica państwowa|granic]] kolonialnych).
 
Organizacja ta znalazła się w [[lata 90. XX wieku|latach 90.]] w znacznym kryzysie, wynikającym w dużej mierze z głębokich podziałów politycznych i ideologicznych pomiędzy współczesnymi państwami afrykańskimi. Zakończyła działalność [[8 lipca]] [[2002]] roku. Jej miejsce zajęła [[Unia Afrykańska]], w swoich założeniach po części wzorująca się na [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]].
 
== Organy ==
Linia 39 ⟶ 40:
 
== Działalność ==
Już na konferencji założycielskiej w [[1963]] roku przyjęto rezolucję, iż OJA będzie zwalczać wszelkie formy [[kolonializm]]u na kontynencie, ponieważ uznano go za zagrożenie dla pokoju w regionie. Zapowiedziano pomoc narodom kolonialnym w ich walce o wyzwolenie. W [[1966]] OJA powołała w [[Dar es Salaam|Dar es Salam]] tzw. Komitet Wyzwolenia, mającego udzielać pomocy, także finansowej, ruchom narodowo-wyzwoleńczymnarodowowyzwoleńczym. Od chwili powstania OJA ostro potępiała [[Południowa Afryka|RPA]] za politykę [[apartheid]]u, nie prowadziła z nią rozmów, ani nie utrzymywała stosunków dyplomatycznych. W [[1971]] roku w OJA wybuchł kryzys – 13 państw organizacji chciało podjęcia dialogu z [[Południowa Afryka|RPA]]. Propozycja ta została potępiona przez OJA. W [[1975]] roku podjęto decyzję o ostatecznym porzuceniu koncepcji rozwiązania sytuacji na południu drogą militarną. OJA odniosła kilka sukcesów, m.in.:
* [[1963]] – powołanie komisji arbitrażowej w sprawie uspokojenia konfliktu [[Algieria|algiersko]]-[[Maroko|marokańskiego]];
* [[1965]] – doprowadzenie do zaprzestania walk między [[Somalia|Somalią]] a [[Etiopia|Etiopią]];
* [[1980]] – prace nad utworzeniem Afrykańskiej Rady Bezpieczeństwa, wysłanie do [[Czad]]u oddziałów OJA, które zastąpiły tam siły [[Libia|libijskie]].
 
Przyczyną małej skuteczności, a w konsekwencji rozwiązania OJA, były: istotne różnice ustrojowe między krajamipaństwami, odmienne koncepcje polityki zagranicznej, sprzeczne interesy ekonomiczne, powiązania z państwami pozaafrykańskimi. OJA nie potrafiła zapobiec wtrącaniu się niektórych byłych [[mocarstwo kolonialne|mocarstw kolonialnych]] w sprawy wewnętrzne kontynentu. Same państwa członkowskie zarzucały OJA bierną postawę. Najpoważniejszym kryzysem było przyjęcie do OJA [[Sahara Zachodnia|Sahary Zachodniej]] (Arabskiej Demokratycznej Republiki Saharyjskiej) – istniały trudności już z samym zwołaniem posiedzenia jakiejkolwiek instytucji OJA, ponieważ 19 państw, które były przeciwne przyjęciu Sahary Zachodniej, opuszczało salę. Sesję udało się zwołać dopiero w [[1983]] roku, po oświadczeniu rządu Sahary Zachodniej, iż nie pojawi się na szczycie. Sesja wezwała Maroko do rozwiązania problemu i podjęcia rokowań z Republiką Saharyjską. Jednak Maroko na znak protestu zapowiedziało wystąpienie z OJA, co uczyniło w [[1985]] roku.
 
OJA dążyła też do ustanowienia Afryki [[strefa wolnego handlu|strefą wolnego handlu]], plany te jednak okazały się nierealne.
==Sekretarze generalni==
 
== Sekretarze generalni ==
{| class="wikitable"
! KrajPaństwo, imię i nazwisko
! Objęcie urzędu
! Przekazanie urzędu
Linia 90 ⟶ 91:
| 9 VII 2002
|}
 
{{Przypisy}}
== Zobacz też ==
* [[Panafrykanizm]]
* [[Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów]]
 
{{Przypisy}}
==Bibliografia==
 
* Konrad Czernichowski: ''Integracja afrykańska - uwarunkowania, formy współpracy, instytucje. ''Wyd. 1. Warszawa: CeDeWu.pl, 2010, ss. 95-112. {{ISBN|978-83-7556-353-5}}.
== Bibliografia ==
* Konrad Czernichowski: ''Integracja afrykańska - uwarunkowania, formy współpracy, instytucje. ''Wyd. 1. Warszawa: CeDeWu.pl, 2010, sss. 95-11295–112. {{ISBN|978-83-7556-353-5}}.
* Józef Kukułka: ''Historia współczesna stosunków międzynarodowych 1945-2000. ''Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2007 s.135,157, {{ISBN|978-83-7383-265-7}}.
* Roland Oliver, Anthony Atmore: ''Dzieje Afryki po roku 1800.'' Książka i Wiedza: Warszawa 2007. {{ISBN|978-83-05-13491-0}}.
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/6961/1/04_Boibacar_Sidi_Diallo_Organizacja%20Jedno_ci%20Afryka_skiej%20w%20procesie_47-56.pdf Organizacja Jedności Afrykańskiej w procesie pokojowego regulowania sporów międzynarodowych w Afryce]
 
[[Kategoria:Unia Afrykańska]]
[[Kategoria:Afrykańskie organizacje międzynarodowe]]
[[Kategoria:Dawne organizacje międzynarodowe]]
[[Kategoria:Panafrykanizm]]