Hugenoci: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
M.Tomma (dyskusja | edycje)
m drobne
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2012-10}}
| {{Wyznanie infobox
{| style="float: right" |
|-
| {{Wyznanie infobox
|nazwa = Hugenoci
|kod języka =
|nazwa oryginalna =
|grafika =
|podpis grafiki =
|dewiza =
|dewiza nazwa polska =
|hymn =
|hymn nazwa polska =
|religia = [[Chrześcijaństwo]]
|1. wyznanie = [[Kalwinizm]]
|2. wyznanie =
|3. wyznanie =
|ustrój kościelny =
|obrządek =
|prądy teologiczne =
|nurty pobożnościowe =
|patron =
|siedziba =
|zwierzchnik =
|tytuł zwierzchnika =
|organ ustawodawczy =
|zasięg geograficzny =
|członkostwo =
|założyciel =
|data utworzenia =
|data rozwiązania =
|data reaktywacji =
|wydzielono =
|połączono =
|miejsce utworzenia =
|włączono do =
|miejsce rozwiązania =
|miejsce reaktywacji =
|rok danych statystycznych =
|liczba wiernych =
|liczba osób duchownych =
|liczba osób zakonnych =
|liczba misjonarzy =
|1. nazwa agendy =
|1. liczba agend =
|2. nazwa agendy =
|2. liczba agend =
|3. nazwa agendy =
|3. liczba agend =
|4. nazwa agendy =
|4. liczba agend =
|5. nazwa agendy =
|5. liczba agend =
|6. nazwa agendy =
|6. liczba agend =
|7. nazwa agendy =
|7. liczba agend =
|8. nazwa agendy =
|8. liczba agend =
|mapa =
|opis mapy =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|wikinews =
|www =
}}
| {{Kalwinizm}}
|-
| {{Kalwinizm}}
|}
'''Hugenoci''' ([[język francuski|fr.]] ''huguenots'') – nazwa [[Francja|francuskich]] [[kalwinizm|ewangelików reformowanych]] (potocznie nazywanych kalwinistami) w XVI i XVII wieku. Pochodzi ona od nazwiska przywódcy powstania w [[Genewa|Genewie]], [[Besançon Hugues'a]].
[[Plik:Croix_huguenoteCroix huguenote.png|thumb|left|100px|Krzyż hugenocki]]
Hugenoci pojawili się w latach 40. XVI wieku, gdy [[doktryna religijna]] [[Jan Kalwin|Jana Kalwina]] przyciągnęła szereg [[warstwa społeczna|warstw społecznych]], przede wszystkim [[mieszczaństwo]], część [[szlachta|szlachty]] oraz możniejsze rody, jak [[Burbonowie|Burbonów]] i [[Chatillonowie|Chatillonów]]. Pierwszy [[synod]] narodowy miał miejsce w 1559 roku – ogłoszono na nim zbiór zasad wiary ([[Confessio Gallicana]]) i utworzono jednolitą organizację kościelną. Po kilku latach, w 1562 roku uzyskano swobodę religijną, ale ruch spotkał się z oporem dworu (zwłaszcza [[Katarzyna Medycejska|Katarzyny Medycejskiej]]), który dostrzegał w kalwinizmie zagrożenie dla władzy centralnej. Dwór został wsparty przez grupę [[feudalizm|feudałów]] [[katolicyzm|katolickich]] ([[Liga Katolicka (Francja)|Liga Katolicka]]).
 
W 1572 roku wybuchła [[wojna religijna]], w czasie której miały miejsce rzezie hugenotów, w tym największa rzeź w [[Paryż]]u – [[Noc św. Bartłomieja]]. W 1573 roku miało miejsce [[Oblężenie La Rochelle (1573)|oblężenie La Rochelle]].
 
Przywódca hugenotów [[Henryk IV Burbon|Henryk]], [[Władcy Nawarry|król Nawarry]], gdy został królem Francji wydał [[edykt nantejski]] (1598), który hugenotom przyznawał wolność wyznania. Ale zwalczali ich jeszcze kolejni władcy:
* [[Ludwik XIII]] i reprezentujący go [[Armand Jean Richelieu|kardynał Richelieu]] (kolejne [[Oblężenie La Rochelle (1627-1628)|oblężenie La Rochelle w latach 1627-16281627–1628]]).
{{Osobny artykuł|Wojna hugenocka 1626-16291626–1629}}
* [[Ludwik XIV]], który w 1685 roku odwołał edykt nantejski wydając [[edykt z Fontainebleau]].
 
Przywódca hugenotów [[Henryk IV Burbon|Henryk]], [[Władcy Nawarry|król Nawarry]], gdy został królem Francji wydał [[edykt nantejski]] (1598), który hugenotom przyznawał wolność wyznania.
Ale zwalczali ich jeszcze kolejni władcy:
* [[Ludwik XIII]] i reprezentujący go [[Armand Jean Richelieu|kardynał Richelieu]] (kolejne [[Oblężenie La Rochelle (1627-1628)|oblężenie La Rochelle w latach 1627-1628]]).
{{Osobny artykuł|Wojna hugenocka 1626-1629}}
* [[Ludwik XIV]], który w 1685 roku odwołał edykt nantejski wydając [[edykt z Fontainebleau]].
Spowodowało to likwidację protestantyzmu zarówno jako organizacji kościelnej, jak i siły [[polityka|politycznej]]; rozwiązywanie zborów, banicje [[pastor]]ów, przymusowe nawracanie na wiarę katolicką, wreszcie [[dragonady]] – wywołały w 1702 roku [[powstanie kamizardów]]. Hugenoci wyemigrowali w dużej części do [[Anglia|Anglii]], [[Prusy (państwo)|Prus]], [[Szwajcaria|Szwajcarii]] i [[Niderlandy (region historyczny)|Niderlandów]], czego skutkiem było osłabienie gospodarcze kraju.
 
Linia 89 ⟶ 85:
 
== Nawiązania w kulturze ==
Noc św Bartłomieja zainspirowała również twórców kultury, do najbardziej znanych nawiązań opartych na tych wydarzeniach należą: opera [[Giacomo Meyerbeer]]a ''[[Hugonoci (opera)|Hugonoci]]'', powieść [[Heinrich Mann|Henryka Manna]] ''Młodość króla Henryka IV'' oraz wielokrotnie ekranizowana powieść [[AleksanderAlexandre Dumas (ojciec)|Aleksandra Dumasa ojca]] – ''[[Królowa Margot (powieść)|Królowa Margot]]''. Wśród ekranizacji powieści Dumasa należy wymienić choćby [[Królowa Margot (film 1994)|film z 1994 roku]] pod tym samym tytułem, który wyreżyserował [[Patrice Chéreau]].
 
== Zobacz też ==
* [[Wojnywojny religijne hugenockie]]
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.magazyn.ekumenizm.pl/content/article/20050625155432877.htm/ Artykuł o Eglise Reformee de France, "Magazyn„Magazyn Semper Reformanda"Reformanda”]
 
[[Kategoria:Hugenoci|* ]]
[[Kategoria:Kalwinizm]]
[[Kategoria:Wyznania protestanckie]]