Bukszpanowate: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
rozbudowa
Kenraiz (dyskusja | edycje)
rozszerzenie
Linia 16:
|commons=Category:Buxaceae}}
 
'''Bukszpanowate''' (''Buxaceae'' L.) – [[rodzina (biologia)|rodzina]] roślin z [[takson monotypowy|monotypowego]] rzędu '''bukszpanowców''' (''Buxales''). Obejmuje 6 rodzajów z ok. 120 gatunkami, które występują na różnych kontynentach w dużym rozproszeniu na różnych kontynentach, z wyjątkiem [[Australia|Australii]] i [[Antarktyda|Antarktydy]]<ref name=apweb/>. Centra zróżnicowania to wschodnia Azja (plemię ''Sarcococceae'') i Ameryka Środkowa (rośnie tam 50 gatunków z rodzaju [[bukszpan]], z czego 30 to [[endemit]]y [[Kuba|Kuby]]<ref name=heywood/>. Rozpowszechnione w uprawie jako rośliny ozdobne są niektóre gatunki, zwłaszcza z rodzajów [[runianka]] i [[bukszpan]]. Twarde [[Drewno (technika)|drewno]] twarde niektórych gatunków bukszpanu (zwłaszcza [[Bukszpan wieczniezielony|wieczniezielonego]] i ''[[Buxus macowanii]]''), dobrze nadaje się do toczenia i polerowania. Wykorzystywane jest od dawna do wyrobu mebli i przedmiotów ozdobnych<ref name=heywood/>.
 
== Morfologia ==
; Pokrój: Zimozielone [[krzew]]y i niewielkie [[drzewo|drzewa]], rzadziej [[bylina (botanika)|byliny]] o drewniejącej nasadzie [[łodyga|łodyg]]<ref name=slownik/>.
; [[Liść|Liście]]: Skrętoległe (''Didymeles'' i plemię ''Sarcococceae'') lub naprzeciwległe (''Buxus'')<ref name=heywood/>. Pojedyncze, zwykle skórzaste, całobrzegie, ząbkowane tylko u runianek ''Pachysandra''<ref name=heywood/>.
; [[Kwiat]]y: Drobne, promieniste, rozdzielnopłciowe (rośliny [[Jednopienność|jednopienne]], tylko u niektórych ''Styloceras'' [[dwupienność|dwupienne]]). Kwiaty wyrastają zwykle w kątach liści, rzadziej szczytowo, w [[Pęczek (botanika)|pęczkach]], [[kłos]]ach i [[grono|gronach]]<ref name=heywood/>. W kwiatach męskich okwiat w postaci czterech listków zrośniętych u nasady. [[Pręcik (botanika)|Pręciki]] występują w liczbie od 4 (najczęściej), przez 6–8, do 45 ''Styloceras''<ref name=heywood/>. W kwiatach żeńskich listków okwiatu jest 5–6 (''Buxus'') lub więcej – do 20 (plemię ''Sarcococceae''). [[Zalążnia]] górna z dwóch [[owocolistek|owocolistków]] (plemię ''Sarcococceae'') lub trzech (''Buxus''). Owocolistki ponad zalążnią są rozchylone<ref name=heywood/>.
; [[Owoc]]e: [[Torebka (botanika)|Torebki]] i [[pestkowiec|pestkowce]] (plemię ''Sarcococceae'')<ref name=heywood/>.
 
== Systematyka ==