Wersja z 23:56, 20 maj 2016 edytuj Panek (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 17 914 edycji WP:SK, tagg ← poprzednia edycja		Wersja z 22:41, 2 mar 2017 edytuj anuluj edycję Rosewood (dyskusja \| edycje) Redaktorzy, Uprawnieni do logowania się z zablokowanych adresów IP 6149 edycji m NOR, wyciecie niepotwierdzonych, "własnych" opinii następna edycja →
Linia 2: {{Inne znaczenia\|rodzaju muzyki\|[[Muzyka poważna (album)\|Muzyka poważna]] – album [[Pezet]]a i [[Noon]]a}} [[Plik:Classical music composers montage.JPG\|thumb\|350px\|Kolaż kompozytorów muzyki poważnej.<br /> Od lewej do prawej:<br />pierwszy rząd – [[Antonio Vivaldi]], [[Johann Sebastian Bach]], [[Georg Friedrich Händel]], [[Wolfgang Amadeus Mozart]], [[Ludwig van Beethoven]]; <br />drugi rząd – [[Gioacchino Rossini]], [[Felix Mendelssohn-Bartholdy]], [[Fryderyk Chopin]], [[Richard Wagner]], [[Giuseppe Verdi]]; <br />trzeci rząd – [[Johann Strauss (syn)]], [[Johannes Brahms]], [[Georges Bizet]], [[Piotr Czajkowski]], [[Antonín Dvořák]]; <br />czwarty rząd – [[Edvard Grieg\|Edvard Hagerup Grieg]], [[Edward Elgar]], [[Siergiej Rachmaninow]], [[George Gershwin]], [[Aram Chaczaturian]]]] '''Muzyka poważna''' – w potocznym znaczeniu [[muzyka]] ~~klasyczna~~wywodząca się z tradycji [[klasycyzm (muzyka)\|klasycznych ( 1750 to 1820)<ref>{{cytuj stronę\|url=http://sjp.pwn.pl/slownik/2485287/muzyka_poważna\|tytuł=Słownik języka polskiego PWN\|data dostępu=2012-06-22}}</ref>. W szerszym znaczeniu obejmuje całą muzykę akademicką, świecką i sakralną tworzoną na przestrzeni tysiąca lat (XI - XXI w.) w kręgu krajów o kulturze europejskiej<ref name="DicOxford">{{Cytuj książkę \| autor = Michael Kennedy, Joyce Bourne Kennedy \| tytuł = The Oxford Concise Dictionary of Music \| wydawca = Oxford University Press \| miejsce = Oxford \| data = 2007 \| isbn = 9780199203833 \| rozdział = Classical}}</ref>. ~~Obiegowy podział historii muzyki poważnej na epoki jest podobny jak w literaturze i sztukach pięknych. W specjalistycznych publikacjach stosuje się jednak inne podziały.~~ == Charakterystyka == === Kryteria Tagga === ▼ Do muzyki poważnej zalicza się gatunki przeznaczone do słuchania (np. [[symfonia]], [[Fuga (muzyka)\|fuga]], [[Koncert (forma muzyczna)\|koncert]]), nie zalicza się zaś muzyki do tańca (np. polonez, walc) i muzyki filmowej. [[Philip Tagg]] opracował trójkąt [[aksjomat]]yczny, na którego wierzchołkach znajdują się trzy rodzaje muzyki: muzyka poważna (''art music''), [[muzyka ludowa]] (''folk music'') i [[muzyka rozrywkowa]] (''popular music''). [[Philip Tagg]] opracował trójkąt aksjomatyczny, na którego wierzchołkach znajdują się trzy rodzaje muzyki: muzyka poważna (''art music''), [[muzyka ludowa]] (''folk music'') i [[muzyka rozrywkowa]] (''popular music''). Muzyka poważna w tym podziale ma następujące cechy wspólne z rozrywkową: jest tworzona i wykonywana głównie przez profesjonalistów i ma nieanonimowe autorstwo. Z muzyką ludową łączy ją tylko brak masowej dystrybucji. Cechy typowe wyłącznie dla muzyki poważnej to: główny sposób utrwalania i dystrybucji – [[notacja muzyczna]] (a nie przekaz ustny ani nagrania), typ społeczności, z którą jest związana – ziemiańsko-przemysłowy (a nie nomadyczno-ziemiański ani przemysłowy), sposób finansowania we współczesnym świecie – publiczny (a nie pozagospodarczy ani wolnorynkowy), rozbudowana teoria, w tym [[estetyka]]. Centralna rola notacji muzycznej w związku z tym sprawia, że parametry muzyki, takie jak brzmienie, [[Barwa dźwięku\|tembr]] i in. – trudne do takiego ujęcia, są w muzyce poważnej uważane za mniej ważne niż w muzyce rozrywkowej<ref>{{Cytuj pismo \| autor = Philip Tagg \| tytuł = Analysing popular music: theory, method and practice \| czasopismo = Popular Music \| wydawca = Cambridge University Press \| wolumin = 2 \| strony = 37-67 \| język = en \| data = 1982 \|url=http://www.tagg.org/articles/pm2anal.html\| doi = 10.1017/S0261143000001227}}</ref>.▼ ~~Według innego podziału muzykę poważną od każdej innej odróżniają:~~ # instrumentarium; wyłącznie instrumenty, z których dźwięk uzyskuje się w sposób mechaniczny; brak instrumentów elektrycznych i elektronicznych; wyjątkiem są tu instrumenty, których zasada działania oparta jest na mechanice, a elementy elektryczne zostały wprowadzone dla uproszczenia obsługi instrumentu, ale bez zmiany jego brzmienia (np. modyfikacje organów w wielu kościołach), ~~# czerpanie (w różnym zakresie) z klasycznych form muzycznych ([[sonata]], [[opera]], [[symfonia]], [[Preludium (muzyka)\|preludium]] itp.),~~ # oryginalność treści; brak np. tzw. "cytatów" (zapożyczeń z innych dzieł, utworów) występujących często w muzyce filmowej. Nie oznacza to jednak całkowitego braku zapożyczeń. Przykładowo: szczególnie częste w XIX w. były zapożyczenia i inspiracje muzyką ludową (np. duża część twórczości Fryderyka Chopina – walce, polonezy i inne), ~~# dzieła klasyczne są zapisywane w formie [[Partytura\|partytur]] (zapis oparty na nutach), w zasadzie brak improwizacji (odmiennie niż np. w jazzie),~~ # współczesna muzyka poważna jest kontynuatorką wielowiekowej europejskiej tradycji muzycznej. Nie oznacza to braku nowatorstwa czy zamknięcia w schematach, jednak ma pewne wielopłaszczyznowe konsekwencje. Część z nich została już wymieniona wyżej. Inne to np. ogólnie przyjęty sposób dotyczący np. miejsca publicznego jej wykonywania, zachowanie słuchaczy i inne. ▲=== Kryteria Tagga === ▲[[Philip Tagg]] opracował trójkąt aksjomatyczny, na którego wierzchołkach znajdują się trzy rodzaje muzyki: muzyka poważna (''art music''), [[muzyka ludowa]] (''folk music'') i [[muzyka rozrywkowa]] (''popular music''). Muzyka poważna w tym podziale ma następujące cechy wspólne z rozrywkową: jest tworzona i wykonywana głównie przez profesjonalistów i ma nieanonimowe autorstwo. Z muzyką ludową łączy ją tylko brak masowej dystrybucji. Cechy typowe wyłącznie dla muzyki poważnej to: główny sposób utrwalania i dystrybucji – [[notacja muzyczna]] (a nie przekaz ustny ani nagrania), typ społeczności, z którą jest związana – ziemiańsko-przemysłowy (a nie nomadyczno-ziemiański ani przemysłowy), sposób finansowania we współczesnym świecie – publiczny (a nie pozagospodarczy ani wolnorynkowy), rozbudowana teoria, w tym [[estetyka]]. Centralna rola notacji muzycznej w związku z tym sprawia, że parametry muzyki, takie jak brzmienie, [[Barwa dźwięku\|tembr]] i in. – trudne do takiego ujęcia, są w muzyce poważnej uważane za mniej ważne niż w muzyce rozrywkowej<ref>{{Cytuj pismo \| autor = Philip Tagg \| tytuł = Analysing popular music: theory, method and practice \| czasopismo = Popular Music \| wydawca = Cambridge University Press \| wolumin = 2 \| strony = 37-67 \| język = en \| data = 1982 \|url=http://www.tagg.org/articles/pm2anal.html\| doi = 10.1017/S0261143000001227}}</ref>. == Zobacz też ==

Muzyka poważna: Różnice pomiędzy wersjami