Judaizm: Różnice pomiędzy wersjami

Zburzenie świątyni jerozolimskiej oznaczało koniec kultu świątynnego i skoncentrowanie religii wokół Biblii. Miejsce kapłanów ostatecznie zajęli [[rabin]]i – dawni „[[Faryzeusze|uczeni w Piśmie]]” nauczyciele religii, którzy odtąd gwarantowali ciągłość wiary żydowskiej. Żydzi rozproszyli się po całym terenie [[Cesarstwo Rzymskie|Imperium rzymskiego]] oraz [[Królestwo Partów|państwa Partów]]. W IVtym w. po Chrystusieokresie powstały charakterystyczne dla dzisiejszego judaizmu instytucje. Najważniejsze znaczenie miały dyskusje rabinów prowadzone w [[Jawne]] (132-90), które zaowocowały ostatecznym ustaleniem kanonu Biblii żydowskiej oraz obowiązującej interpretacji żydowskiego prawa religijnego. W [[Babilon]]ie i [[Aleksandria|Aleksandrii]] istniały dwa współpracujące z sobą ośrodki religijne, które zawarły w [[Talmud]]zie – będącym rodzajem komentarza do [[Tora|Pięcioksięgu mojżeszowego]] – zasady judaizmu w warunkach wypędzenia. Talmud nie jest świętą księgą, tak jak Biblia żydowska (zwana przez chrześcijan Starym Testamentem), ma jednak moc obowiązującą dla ortodoksyjnego żyda w kwestiach kultu, ubioru, odżywiania się, prawa cywilnego i karnego, obowiązującego w żydowskiej wspólnocie. [[Talmud]] jest z kolei interpretowany przez rabinów, których dogłębna wiedza pozwala na ustalenie w konkretnej sytuacji, jakie zachowanie jest właściwe. W istocie podstawą judaizmu stała się nie wiara, ale raczej sposób postępowania, stąd niekiedy uważa się, że nie ma sprzeczności między tożsamością żydowską a brakiem wiary w Boga, pod warunkiem, że choćby w pewnym stopniu przestrzegane będzie prawo. Część żydów pod przywództwem [[Anan ben Dawid|Anana ben Dawida]] odrzuciła [[Talmud]] (767 r.) dając początek religii [[karaimi|karaimów]]. [[Talmud]] zawiera też pewne idee teologiczne, takie jak idea ofiary symbolicznej, koncepcja [[Szechina|Szechiny]] – czyli Bożej Obecności, będącej wszędzie tam, gdzie zbierze się dziesięciu pobożnych żydów, oraz wezwanie do nieustającego oczekiwania na [[Pomazaniec|Mesjasza]], który poprowadzi Lud Izraela z powrotem do Palestyny.